10 soruda borç yapılandırma: Neleri kapsıyor?

500 milyar liralık bir büyüklüğü kapsayacağı belirtilen borçları yeniden yapılandırma düzenlemesi Meclis'ten geçti.

Hürriyet gazetesinde yer alan haberde düzenleme ile ilgili 10 soru ve yanıtlarına yer verildi.

1) YAPILANDIRMA HANGİ BORÇLARI KAPSIYOR?
Yasa temel olarak vergi dairelerine yani Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, Sosyal Güvenlik Kurumu’na, gümrük müdürlüklerine, belediyelere, özel idarelere, YİKOB’lara olan borçların yapılandırılmasına ilişkin hükümleri içeriyor.

- Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, KDV, MTV, ÖTV ile sosyal güvenlik primi, trafik, seçim, nüfus para cezaları, Karayolu Taşıma Kanunu’na göre kesilen para cezaları, kara yollarından usulsüz geçişler nedeniyle kesilen para cezaları gibi tüm idari para cezaları, KYK borçları, Hazine alacaklarını kapsayan vergi borçları yeniden yapılandırılabilecek.

- Çiftçilerin Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçları ile orman köylülerinin kullandığı krediler yapılandırılacak.

- TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB, ihracatçı birliklerinin üyelerinden olan aidat alacakları, KOSGEB’in kredi alacakları, Sanayi Bakanlığı bütçesinden organize sanayi bölgelerine ve sanayi sitesi yapı kooperatiflerine verilen krediler de kapsama giriyor.

- Özel idarelerin, belediyelerin ve belediyelerin sahip olduğu şirketlerin, yüzde 50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketlerin irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan kira alacakları ve hasılat payları, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların kira alacakları, kalkınma ajanslarının özel idareler, belediyeler ve sanayi odalarından olan alacakları, Türk Standartları Enstitüsü’nün sundukları hizmet nedeniyle doğan alacakları da yapılandırılıyor. Mücbir sebep nedeniyle ertelenen borçlar ise kapsamda olmayacak.

2) YAPILANDIRMADAN NASIL YARARLANILACAK?
31 Ağustos 2020 sonrası borçlar kapsam dışı olacak. İhtilaflı alacaklar da kapsama girmiyor. Yapılandırma için yıl sonuna kadar başvuru yapılabilecek.

3) ÖDEMELER NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
Hazine ve Maliye Bakanlığı ve gümrüklere yapılacak ödemeler 2021 Ocak ayında, Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılacak ödemeler de şubat ayında başlayacak.

4) YAPILANDIRMA NASIL OLACAK?
Borçların yapılandırılmasında yüzde 0.35 olarak belirlenen Yİ-ÜFE esas alınacak. Gecikme zammı ya da faizi yerine Yİ-ÜFE katsayısı dikkate alınacak ve borçluya seçenekler sunulacak. 6 ila arasında 18 taksit yapılabilecek, ikişer ayda bir ödeme yapılabilecek. Peşin ödemeyi tercih eden borçlulara yüzde 90 oranında hesaplanan Yİ-ÜFE tutarından indirim yapılacak. İlk 2 taksit ödeme süresi içinde borcunu tamamen ödeyen borçlulara Yİ-ÜFE’de yüzde 50 oranında indirim yapılacak.

5) HANGİ CEZALAR KAPSAM DIŞI?
Adli para cezaları, düzenleyici denetleyici kurullar tarafından verilen idari para cezaları, COVID-19’la mücadele kapsamında Hıfzıssıhha Kanunu çerçevesinde verilen para cezaları ve yasak yerlerde tütün kullanımı nedeniyle verilen para cezaları kanunun kapsamı dışında tutulacak.

6) TAKSİTLER AKSARSA YAPILANDIRMA BOZULACAK MI?
Kanundan yararlanmak için ilk 2 taksitin süresinde ödenmesi gerekiyor. İlk iki taksitten sonra ise, bir takvim yılında 2 taksit süresinde ödenmezse bir şans daha verilecek. Bu ödenmeyen 2 taksit, son taksiti izleyen ayda gecikme zammıyla birlikte ödenirse kanundan yararlanmaya devam edilebilecek.

7) YAPILANDIRMA TAKSİTLERİNİN BİR KISMI ÖDENEMEZSE NE OLACAK?
Böyle bir durumda ödenen tutar yapılandırma kapsamında kalacak. Kalan borç ise ilgili mevzuata göre takip ve tahsil edilecek.

8) BORÇLULARIN ÖNCEKİ KANUNLAR ÇERÇEVESİNDE YAPILANDIRDIKLARI BORÇLARI NE OLACAK?
2018 yılında çıkan yapılandırma kanununun 13. taksit ödemesi yapılmış durumda. Bu yapılandırmada halen borcunu ödemeye devam edenler isterlerse, yeni kanun kapsamına gelebilecek. Böyle bir durumda yaptıkları ödemeler eski kanun çerçevesinde yararlandırılacak, kalan borç yeniden hesaplanarak bu kanuna getirilecek ve yeniden bir ödeme süresi kazanmış olacaklar. Daha önceki yapılandırmalarda hakkını kaybetmiş borçlular da, ödemedikleri tutarlar için başvuru yapabilecek.

9) SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDA HANGİ BORÇLAR NASIL YAPILANDIRILACAK?
31/8/2020’den önceki döneme ait olan sigorta primleri, Genel Sağlık Sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, idari para cezaları, rücu alacakları, yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar da yapılandırılacak. Ayrıca Genel Sağlık Sigortası için gelir testine hiç başvurmamış olanlar, 31 Mart 2021’e kadar gelir testine başvurursa geriye dönük borç çıkarılmayacak. Genel Sağlık Sigortalı olup tahakkuk eden borcu olanlar ise, prim borçlarını 30 Nisan 2021’e kadar öderse gecikme zammı ve gecikme faizinin tamamından vazgeçilecek.

Bağ-kurlular için de düzenleme yapılacak. Yasa yürürlüğe girdikten iki ay sonraya kadar prim borçlarını ödemeyen veya yapılandırmayan Bağ-Kurluların sigortalılığı durdurulacak. Daha önce durdurulan sigortalılıkları için başvuruda bulunanlar ise yapılandırmaya göre bu borcunu ödeyebilecek.

10) BELEDİYELERİN VE SPOR KULÜPLERİNİN SGK’YA OLAN BORÇLARI NASIL YAPILANDIRILACAK?
Belediyeler için 120 aylık bir ödeme planı öngörüldü. Özel idareler ve spor kulüplerine yetmiş iki aylık bir dönem verildi, bu kapsamda borçlarını 36 taksitte ödeyebilecekler.