Siyaset Bilimci Tosun CHP’nin ön seçim kararını değerlendirdi: İmamoğlu mu, Yavaş mı?

Efe Can TAN/GERÇEKİZMİR - Türkiye, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) cumhurbaşkanı adayını belirlemek için ön seçim yapma kararını alması ile birlikte yeniden yoğun bir seçim gündemini konuşmaya başladı.

Ülkede devam eden ekonomik kriz nedeniyle muhalefet iktidara erken seçim kararı vermesi için baskıyı artırırken normal şartlar altında 2028’de yapılması beklenen seçimlerden 3 yıl önce CHP 23 Mart’ta üyelerini sandığa götürme ve ön seçimle cumhurbaşkanı adayını belirleme kararı verdi.

CHP, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve CHP’li belediyeler üzerinde artan soruşturma baskıları ve davalar nedeniyle adayını erkenden belirleyerek iktidarı erken seçime itme planı yaparken, diğer yandan aday belirleme kararının çok erken alındığı yorumları da yapılıyor.

2023 yılında muhalefetin hayal kırıklığına uğradığı cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerin ardından genel başkan değişimi yaşanan CHP’de hazırlıklar büyük bir titizlikle sürerken 6’lı Masa travmasının tekrar yaşanmaması için Özgür Özel, Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu liderliğinde seçime hazırlık süreci yürütülüyor.

Aktörler birlikte çalışma ve birbirini yıpratmama mesajları verse de ön seçim kararının verilmesinden sonra Mansur Yavaş ön seçime girmeyeceğini açıkladı. 23 Mart’ta sandıktan Ekrem İmamoğlu’nun çıkmasına kesin gözüyle bakılırken Yavaş’ın da anketler kozunu oynayarak aday olacağı sinyalini verdiği konuşuluyor.

(Tanju Tosun)

Süreç CHP ve Türkiye siyasetinde polemik yaratırken Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, ön seçim üzerinden yaşanan adaylık tartışmasını değerlendirdi.

Prof. Dr. Tosun, adaylık tartışmasının CHP’nin içe dönük bir çatışma yaşadığı görüntüsü verip vermeyeceğine yönelik çarpıcı açıklamalar yaparken, Yavaş ve İmamoğlu’nun birlikte aday olması durumunda yaşanacaklara dair de önemli değerlendirmelerde bulundu.

Tosun, Yavaş ve İmamoğlu’nun ikisinin de geniş toplumsal kesimlerden yüksek oy alma kabiliyetine sahip olduğunu söylerken, güncel siyaset düzlemindeki ideolojik kutuplaşmaya dikkat çekti.

ADAYLIK TARTIŞMASI SEÇMENDE GÜVENSİZLİK YARATIR MI?

Tosun, “Adaylık tartışması CHP içe döndü görüntüsü verir mi ve bu seçmende bir güvensizlik yaratır mı?” sorusuna şöyle yanıt verdi;

“Yok buna hem Ekrem Bey, hem Mansur Bey, hem de Özgür Bey özellikle dikkat ediyor. Öyle bir gelişme yaşanmasın böyle bir imaj oluşmasın diye. Yapmış oldukları görüşmeye ilişkin fotoğraf da doğrudan doğruya böyle bir algının oluşmamasına yönelik olarak verilmiş olabilir. Sadece bir görüntü değil onun arka planında Mansur Bey ve Ekrem Bey’in yapmış olduğu açıklamaları dikkate aldığımızda burada taraflar arasında, tarafların taraftarları arasında bir çatışma bir bölünme yaşanmamasına gayret ediyorlar. Ki Mansur Bey’in aday olmama gerekçelerinden bir tanesi de aynı zamanda bu. Ona göre gidilecek ön seçim partinin örgüt yapısı içinde bir ayrışmaya neden olabilir düşüncesi içinde. Bu konuda hassaslar. Mansur Bey’in girmediği bir ön seçim ayrışmanın olasılığını devre dışına itiyor. Bu konuda üç aktör de dikkat ediyor. Parti örgütleri de üyeler nezdinde de böyle bir ayrışmayı görmüyorum. Sosyal medyadaki taraftarlar arasında böyle bir ayrışma var havası da hissediliyor ama önemli olan böyle bir bölünmenin tabanda olmaması şu an itibariyle öyle bir durum söz konusu değil. Mansur Bey’in altını çizdiği şekli ile kamuoyu araştırmalarının sonuçları nasıl olacak. Onu izlemek lazım. Onun sonucunda araştırmalarının sonuçlarını taraflar nasıl okuyacak o da önemli.”

“6’LI MASA TRAVMASI ÖNGÖRMÜYORUM”

Prof. Dr. Tosun 2023 seçimlerinde yaşanan hüsran sonrası güncel tartışmaların 6’lı Masa’nın yarattığı travmaya benzer bir şeye sebep olup olmayacağı ile ilgili de konuştu.

Tosun, “Ben öyle bir şey yaşanacağını öngörmüyorum. Çünkü bundan sonraki süreçte CHP’deki ön seçimin ardından Ekrem Bey’in çıkması halinde ki öyle görünüyor, Türkiye için nasıl bir ekonomi nasıl bir siyaset tahayyül ediyor, bir taraftan belediye başkanlığı devam ederken diğer taraftan buna yönelik bir Türkiye okumasını ortaya koyacak. Mansur Bey de oda doğal olarak benzer bir stratejiye girecek. Ekrem Bey hem belediye başkanı olarak devam edecek hem de Cumhurbaşkanı adayı olarak Türkiye tahayyülünü yansıtacak, Mansur Bey de Ekrem Bey gibi hem belediye başkanlığı nasıl bir Türkiye hayal ediyor planı, programını geliştirecek. CHP de Türkiye’nin parti olarak ülkenin mevcut sorunları ne ona yönelik çalışacak. Biraz Mansur Bey’in daha sakin, uzlaşmacı, ülkücü gelenekten gelmekle birlikte CHP içinden çıktığı için bence bir çatışma ve çatışmaya dayalı içe dönme süreci olacağını düşünmüyorum. Nasıl bir şey yaşanabilir? Kim daha iyi cumhurbaşkanlığı yapabilir üzerinden bir süreç geçebilir. Tezler ileri sürülür. Mansur Bey daha bekler, süreci gözlemleyecek. Bir resmi aday olacak, bağımsız aday olarak girebilir Mansur Bey başka bir partiden girmesine ihtimal vermiyorum. Şu anda izlemeyi tercih edecek. Cumhurbaşkanı adaylığını netleştirmeye doğru da Türkiye’ye ilişkin tezlerini paylaşır diye düşünüyorum” diye konuştu.

“SON DAKİKAYA BIRAKMAK 2023’TEKİ GİBİ SORUN YARATABİLİR”

“Aday belirlemenin erken olduğuna yönelik eleştirileri nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusunu yanıtlayan Siyaset Bilimci Tosun, “Türkiye’de çok güçlü bir cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi daha doğrusu bir başkanlık sistemi var. Çok geniş yetkiler ile donatılmış bir cumhurbaşkanı, adaylığını son dakikaya bırakmak 2023 seçimlerinde olduğu gibi cumhurbaşkanının planlı programlı kadrosu ile seçimlere hazırlanmasında sorun yaratabilir. Uzun bir hazırlık süreci gerektiriyor. Çok geniş bir kadro ağı var. Cumhurbaşkanı adayını belirlemek erken seçim konusunda iktidara baskı yapmak için bir araç olarak da düşünülüyor. Böyle bir tercih var. Hem hazırlık süreci hem de erken seçime gitmek için bir strateji olarak görünüyor erken aday belirleme” ifadelerini kullandı.

“İKİSİNİN DE TOPLUMSAL DESTEKLERİ BİRBİRİNE ÇOK YAKIN”

“Mansur Yavaş mı, Ekrem İmamoğlu mu geniş toplumsal kesimlerden daha fazla oy alabilecek profile sahip?” sorusunu yanıtlayan Tosun, “Kamuoyu araştırmalarına bakıldığında bazılarında Ekrem Bey bazılarında Mansur Bey önde görünüyor. İki adaylı bir seçimde tabi Tayyip Erdoğan’ın rahatlıkla öne geçiyor. Eğer iki güçlü adayla girilirse seçim muhtemelen 2. tura kalır. Ne zaman yapılırsa yapılsın şartlar değişmediği takdirde… Toplumsal destekleri ikisinin de birbirine çok yakın. Biri diğerinin çok fazla üzerinde diye ortaya koyan bir araştırma yok. Kazanmak için seçmen tabanının çok daha büyük ölçüde birlikte hareket etmesi gerekiyor tek aday yönelik olarak” diye konuştu.

“YAVAŞ’IN ÜLKÜCÜ KÖKENİ OY KIRILMASI YAŞATMAZ!”

“Mansur Yavaş’ın ülkücü kökeni Kürt, sol/sosyalist seçmenden oy almasında sorun yaratır mı?” diye sorduğumuz Tosun, “Kutuplaşmış süreçte gidilen seçimler adayın ideolojik kimliğinden öte bir parti içindeki çoklu adayların kimliklerinden çok rakiple iktidar ile muhalefet arasındaki ideolojik kutuplaşma belirleyici oluyor. Bunu biz Ekmeleddin İhsanoğlu örneğinde de yaşadık. CHP seçmeni blok olarak gitti oy verdi. Mansur Bey CHP’de politika yapan bir aktör oy kırılması yaşanması ihtimali düşük diye düşünüyorum ben. Bu sürecin iyi yönetilmesi kaydıyla elbette” yanıtını verdi.