Bir İzmir klasiği: 'Basmane Çukuru' plansız kaldı!

İzmir'de 19 yıldan bu yana çözülemeyen ve 'Basmane Çukuru' olarak bilinen alanla ilgili yine kriz çıktı. Basmane Çukuru'na yapılması öngörülen projenin önü, 1999 yılından itibaren arka arkaya gerçekleşen imar plan iptalleri nedeniyle açılamamıştı. En son 2013 yılında yapılan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar sonrasında çözüm yoluna girildi. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından satıldığı Folkart Yapı'nın projeye başlamak için ruhsat almayıa beklediği alanla ilgili İzmir 5. İdare Mahkemesi'nde, İzmir Büyükşehir Belediyesi eski başkanlarından Yüksel Çakmur ve arkadaşlarının açtığı davadan iptal kararı çıktı. Çakmur ve arkadaşları 1999 yılı ve sonrasındaki imar planlarını iptal eden davaları da açmıştı.

KÜLTÜRPARK İLİŞKİSİSİNE DİKKAT ÇEKİLDİ
İzmir 5. İdare Mahkemesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi'nin 2013 yılında onayladığı Basmane Çukuru'nda yapı inşaat alanını 104 bin metrekare, yüksekliği serbest, yapılaşma koşulu 'ticaret turizm' alanı olarak belirlenmiş olan  1/1000 ölçekli imar planlarını 4 yıl sonra iptal etti. Mahkeme, iptal gerekçesinde, alanla ilgili plan karar gerekçelerinin ve içeriklerinin sadece arazi kullanım, emsal, yükseklik (hmax) ve yapı çekme mesafeleriyle kısıtlanmış, geleneksel imar plan teknikleriyle yapıldığını, karar ve içeriklerin kamu yararı ve eşitlik ilkesine uygunluğu açısıdan detay konulmadığını belirtti. Mahkeme, ilgili parseldeki kütle-boşluk ve civardaki sokaklar ile özellikle Kültürpark'la ilişkilerini detaylandırması gereken plan kararlarının, şehircilik ve kentsel tasarım anlayışları ve kavramlarıyla geliştirip kamuoyuna sunulmadığına da dikkat çekti.

PLANLARIN KADEMELİ BİRLİKTELİĞİ İLKESİNİ ZEDELEDİ
İzmir 5. İdare Mahkemesi, 1/1000'lik planların gerek iptal olan 2013 tarihli 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve gerekse halihazırda dava konusu olan 2015 tarihli 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı'ndan önce yapılıp onaylanmasının, planların kademeli birlikteliği ilkesini zedelemesi nedeniyle, imar mevzuatına, planlama ilkeleri ve şehircilik esasları ile kamu yararına uygun yapılmamakla, hukuka uygunluğunun bulunmadığı sonucuna vardı. Mahkemesi, Konak ve İzmir Büyükşehir Belediye Meclisleri'nin 2013 yılında onayladığı Basmane Çukuru'nun 1/1000 ölçekli imar plan değişikliğini bu gerekçeyle iptal etti. Mahkeme, 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı iptal istemini ise üst ölçekli 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı'na uygun olduğu için geri çevirdi.

ALAN PLANSIZ KALDI
Bu kararla Basmane Çukuru plansız kaldı. Folkart Yapı, projesindeki revizyonlar sonrası ruhsat almaya hazırlanıyordu. Bu süreç de bu kararla durdu. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi, hukuki prosüdür gereği karara itiraz edecek. Öte yandan İzmir 5. İdare Mahkemesi'nin iptal gerekçeleri dikkate alınarak yeni imar planı hazırlanması bekleniyor. Bu da süre alacak. Folkart Yapı ise gelişmelerle ilgili henüz bir açıklama yapmadı.

NELER OLMUŞTU?
İzmir'de Büyükşehir Belediyesi eski başkanlarından Burhan Özfatura döneminde imar planı ve sözleşmelerle yapımının önü açılan, ancak yine Büyükşehir Belediyesi eski başkanlarından Yüksel Çakmur tarafından açılan davada, Dünya Ticaret Merkezi inşaatı, mahkeme kararıyla Eylül 1999'da durduruldu. Daha sonra da imar planları açılan davalarda sürekli iptal edilen Dünya Ticaret Merkezi inşaatı, temel kazıkları çakıldıktan sonra 19 yıldır dev temel çukuru seviyesinde kaldı. Projeyi yapacak ortaklardan EGS Bank'ın bu süreçte iflas etmesi, Güçbirliği Holding'in de borçlarını ödeyememesi üzerine TMSF buradaki hisselere el koydu. 2013 yılında Dünya Ticaret Merkezi'nin revize edilerek düzenlenen yeni projesine olanak sağlayan imar planları Konak ve Büyükşehir Belediyeleri tarafından onaylandı.

TMSF, 2013 yılından başlayarak hisseleri satmak için harekete geçti. TMSF, hissedarlar Güçbirliği ve EGS'nin de onayıyla yüzde 12 olan hissesini yüzde 30'a yükselten Büyükşehir Belediyesi'ne satışta bu hisse oranının korunacağı garantisi verdi. TMSF, Ege Dünya Ticaret Merkezi Ticari ve İktisadi Bütünlüğü'nün borçları kapsam dışı olmak üzere satışa çıkardı. Güç Yapı A.Ş. adına Kemal Zorlu yeni yatırımcı bularak iktisadi bütünlükteki hisseleri almak için harekete geçti. Birkaç kez satış ihalesi tekrarlandı. TMSF'nin tahmini bedeli 80 milyon dolara düşürdüğü üçüncü ihale sonrası çukuru Folkart yatırımlarını gerçekleştiren Sancak ailesine ait Saya Grup'a bağlı Livamine Madencilik, 80 milyon dolarlık teklifle kazandı. Folkart Yapı Basmane Çukuru'na yapılacak projeyi ünlü mimarlara hazırlattı. Ruhsat aşamasında bekleyen projede revizyonlar yapıldı. (DHA)