Büyükşehir'den Türkiye'de bir ilk: Çoban haritası!

Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in “Başka Bir Tarım Mümkün” vizyonu doğrultusunda hayata geçirilen Mera İzmir projesi ile İzmir’in kırsal bölgelerindeki üretici ve hayvan sayıları, ağıl konum bilgileri toplandı ve kapsamlı bir harita oluşturuldu. Harita, Türkiye’de ilk kez bölgesel ölçekte hazırlanan tarımsal ürün planlaması için kullanılıyor.

2021’de İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin kurduğu İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi (İZTAM) tarafından yürütülen çalışma ile İzmir’in mera hayvancılığı veri tabanı tamamlandı. İzmir’de mera hayvancılığını sürdürmek, geliştirmek ve desteklemek amacıyla başlatılan veri tabanı çalışması, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin alım garantisi ve satış garantisi destek programlarına altlık sağlayacak.

İzmir’in 30 ilçesinde çalışma
2021 yılının Ocak ayında başlayan çalışmalar kapsamında İzmir’in 30 ilçesinde saha araştırması yapıldı. Bu çalışmalarla oluşturulan Çoban Haritasında mera hayvancılığı yapan üreticiler, sahip oldukları hayvan sayıları, ağılların konumları gibi bilgiler yer alıyor. Çoban Haritası, Mera İzmir projesi kapsamında yapılan saha çalışmaları sonucunda toplanan verilerin coğrafi bilgi sistemine taşınmasıyla oluşturuldu. Veriler, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin şirketi İzDoğa’da görev yapan ürün sertifikasyon ekibi tarafından İzmir’deki bütün mahalleler ziyaret edilerek, ağıl ağıl ve çoban çoban gezilerek toplandı. İzmir’in Menemen, Aliağa, Bergama, Kınık gibi hayvancılığın yoğun olduğu ilçeleri başta olmak üzere toplam 30 ilçe, saha ekipleri tarafından ziyaret edildi. Ziyaret sonucunda İzmir’in 30 ilçesinde toplam 4 bin 658 çoban olduğu belirlendi. Çoban Haritası’nın sonuçlarına göre İzmir’de merada otlayan yaklaşık 142 bin keçi, 384 bin koyun, 16 bin karasığır olmak üzere toplamda 542 bin 794 mera hayvanı bulunuyor.

Başkan Soyer: Mera hayvancılığını desteklemek için 295 milyon lira ayırdık
Başkan Tunç Soyer, Çoban Haritası’nın Türkiye’de ilk defa İzmir için İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlandığını dile getirerek şöyle konuştu: “ Bu çalışmayı, her geçen gün boşalan köylerimize sahip çıkmak ve şehrimizdeki yoksulluk ve açlıkla mücadele etmek için başlattık. Mera İzmir projemizle aynı zamanda edilen su kaynaklarımızı koruyoruz. Mera İzmir ekibimiz bu haritada işaretlenen 4658 çobanın kapısı tek tek çaldı. Onları ağıllarında ziyaret etti. Silajlık mısır yerine, su istemeyen, yerli yem bitkileri ile hayvancılık yapan üreticileri belirledi. O çobanların ürettiği sütleri biz neredeyse iki kat bedelle satın alıyoruz. Piyasası 6 lira olan keçi sütüne 10, piyasası 8 lira olan koyun sütüne 11 lira veriyoruz. Bu sağlıklı sütleri, belediye şirketimiz İzTarım, Bayındır’da kurduğumuz günde 100 ton kapasiteli süt fabrikasında işleyecek. Bu ürünler, şehrimizin dört bir yanındaki yoksul mahallelere ulaşacak. Köylümüz kalkınacak, yoksulun karnı doyacak ve suyumuz, topraklarımız, milli servetimiz korunacak.” Mera İzmir projesinde sadece süt alımları için 105 milyon TL bütçe ayırdıklarını vurgulayan Başkan Soyer, sözlerine şöyle devam etti: “Kurduğumuz tesisler ve diğer alımlarla beraber Belediyemizin mera hayvancılığını desteklemek için ayırdığı toplam bütçe 295 milyon Türk Lirası. Eylül 2022’de gerçekleşecek Terra Madre Anadolu, küçük üreticilerin bir araya geldiği ve Türkiye tarımının yeniden dünyayla buluştuğu an olacak.”

Üreticinin Belli Kriterlere Uyması Gerekiyor
Çoban Haritası, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin süt alacağı üreticinin belirlenmesi için de kullanılıyor. Süt alımının yapılması için üreticinin, hayvanlarını yılın en az 7 ayında meraya çıkarmış olması ve silajlık mısır gibi fazla su tüketimine sebep olan yem bitkileri ile beslememiş olması gerekiyor. Kriterler sayesinde hem ürünün doğallığı korunuyor hem de aşırı su tüketimi gibi kuraklık nedenlerine karşı mücadelede bir adım atılmış oluyor.
 
Kooperatifler Aracılığıyla Alım Garantili Sözleşmeler Yapılıyor
Mera İzmir Projesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi, belediyenin şirketleri İzTarım ve İzDoğa ve Köy-Koop ortaklığıyla yürütülüyor. Proje kapsamında toplanan mera hayvancılığı verileri değerlendirilerek İzmir’in tarım ve hayvancılık stratejileri şekillendiriliyor, kooperatifler aracılığıyla sözleşmeler yapılıyor ve süt alımları gerçekleştiriliyor.
Garantili süt alımları sayesinde üretici hayvancılığa devam edebiliyor. Toplanan sütlerle üretilen ürünlerin İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kurduğu Halkın Bakkalı noktaları başta olmak üzere Türkiye genelinde ve yurt dışında da satışa çıkarılması planlanıyor. Ayrıca bu sayede üreticinin bin bir emekle ürettiği ürünlerin, değerinde satın alınarak en kaliteli hâlleriyle sofralara ulaşması hedefleniyor.