CHP'li Polat'tan 'asbest' uyarısı: Dönüşüm felakete dönüşmesin!

CHP İzmir Milletvekili ve TBMM Çevre Komisyonu Üyesi Mahir Polat, asbesti Meclis gündemine taşıdı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ve Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından yanıtlanması üzere iki soru önergesi veren Polat “Asbest doğadaki gizli tehlikedir. Asbestli binalar yüzünden kentsel dönüşüm kentsel felakete dönüşmesin.” dedi.

“DOĞADAKİ GİZLİ TEHLİKE ASBEST”
Polat “Asbest, beyaz toprak olarak da bilinen, ısıya, sürtünmeye, kimyasal maddelere oldukça dayanıklı bir mineraldir. Tekstilde, çimento endüstrisinde, ısı taşıyan yer altı borularının izolasyonunda; basınca, yüksek derecede ısıya, aşınma ve paslanmaya karşı dayanıklı çimento borularında; kauçuk ürünlerinde; izolasyon endüstrisinde ısı, ses ve yangın izolasyonunda, fren, debriyaj, balata üretiminde ve gemi üretiminde sıkça kullanılmıştır. Anadolu’nun birçok bölgesinde asbest rezervlerinin mevcut olması, aktoprak olarak bilinen asbestin bölgede yaşayan halk tarafından badana-sıva işinde, çatıların ısı ve su yalıtımında, ateş yakılan ocakların yalıtımında kullanılmış ve bu yüzden halk ciddi derecede asbeste maruz kalmıştır. Asbestin insan sağlığı üzerindeki etkisinin uzun yıllar sonrasında göstermesi ile tehlike fark edilmemiştir. Solunum yoluyla maruz kalınan asbest, mezotelyoma denilen akciğer zarı kanseri başta olmak üzere, gırtlak kanseri ve yumurtalık kanseri ve asbestozis gibi hastalıklara sebep olmaktadır.” dedi.



“KENTSEL DÖNÜŞÜM KENTSEL FELAKETE DÖNÜŞMESİN”
Polat “Ülkemizde asbest üretimi 2010 yılında yasaklanmış ve asbestli ürünlerin üretimi yapılmıyor olsa da geçmişte üretilen asbestli yapı ürünlerinin kullanıldığı yapıların yıkımı, asbestli ürün atıklarının taşınması ve yok edilmesi gibi süreçlerde asbesttin etkisi hâlen devam etmektedir. Günümüzde yaşı 30-40 yılı geçmiş olan binaların çoğunda asbest mevcuttur. Kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binaların birçoğunda bulunan asbest, binaların yıkımı esnasında ortaya çıkarak halk sağlığını tehdit etmektedir. Asbestli binaların yıkımında gerekli önlemlerin alınması ve asbestin yayılmasının önlenmesi büyük önem arz etmektedir.” diye ifade etti.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANI MURAT KURUM’A SORULAR:
1)    Türkiye'de 30-40 yıllık binaların büyük bir bölümünde asbest mevcuttur. Kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binalarda asbest araştırması yapılmakta mıdır? Asbest tespit edilen binalar yıkılırken alınan önlemler nelerdir?
2)    Asbest atığının imhası çevreye ve insan sağlığına zararı olmadan nasıl yapılmaktadır?
3)    Kırsal bölgelerde ev içi/dışı sıvalarında asbestli toprak kullanımının insan ve çevre sağlığına olan zararları konusunda bilgilendirilmesi konusunda bir çalışma yürütülmekte midir?
4)    Denetimsiz olarak yaygın bir biçimde kullanıldığı tespit edilen asbest yatakları çevresinde denetimlerin arttırılması için Bakanlığınız tarafından yürütülen bir çalışma var mıdır?
5)    Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Plan çalışmaları devam etmekte midir? Devam ediyor ise program hangi illeri kapsamaktadır? Oluşturulan rapor kapsamında asbest tespit edilen köylerde ıslah çalışmaları başlatılmış mıdır?
6)    Asbest tespit edilen köylerde, asbest ıslah çalışmaları kapsamında hangi işlemler yapılmaktadır? 
7)    Türkiye ve İzmir ilinde kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binaların kaçında asbest tespit edilmiştir?

SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA’YA SORULAR:
1)    Asbest başta mezotelyoma (Akciğer zarı kanseri) ve akciğer kanseri olmak üzere solunum yolu hastalıklarına ayrıca larinks, kolon ve kadında yumurtalık kanserlerine de yol açmaktadır. Bakanlık olarak asbestin insan ve çevre sağlığına zararlarının önlenmesi adına alınan önlemler nelerdir?
2)    Son 10 yılda İzmir’de ve Türkiye genelinde asbest yüzünden hayatını kaybeden kişi sayısı kaçtır? 
3)    Türkiye'de 30-40 yıllık binaların büyük bir bölümünde asbest mevcuttur. Kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binalarda asbest araştırması yapılmakta mıdır? Asbest tespit edilen binalar yıkılırken Bakanlığınız tarafından alınan önlemler nelerdir?