CHP’li Polat’tan TCDD’ye İZBAN soruları, müflis tüccar çıkışı!

GERÇEKİZMİR- CHP İzmir Milletvekili ve TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) Komisyonu üyesi Mahir Polat İZBAN’ın üzerinden Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’na (TCDD) yüklendi.

Komisyonda söz alan CHP’li Polat, yetkili kurama İZBAN’a yapılan yatırımları sordu.

Polat’ın açıklaması şu şekilde:

İzmir'imizde özelinde değinecek olduğum ilk konuk İZBAN. Burası bu kurumun (TCDD) kanayan diğer bir yarası. 2022 yılı Sayıştayın düzenledik raporunda şirketin gelir tablolarına bakıldığında İZBAN'da uzunca yıllardır zarar etmekte. Bunun en önemli nedenlerinden biri zamanında ödenmeyen kredi taksitlerinden dolayı ilave masraflarla karşılaşılması. İlk yıllardan itibaren çok iyi bir ivme yakalamış olan hatta o yıllarda belediye ve kamu iş birliğinde örnek gösterilen bir proje bugün ne oldu da batma noktasına geldi. 2019 yılında aylık ortalama 8 milyon yolcu taşıyan İZBAN bugün 6,5-7 milyon civarında yolcu taşıyacak noktaya düşmüş. Bunun teknik alt yapılarını hep beraber uzunca tartışabiliriz, yenilenmeyen hatlardan başlayarak. Şirketin satın almış olduğu tren setleri için 179 milyon 179 milyon 998 bin 812 dolar dolar tutarında anaparadan oluşan akreditif projesi 2020 yılında kredi taksit ödemesinin gerçekleştirilmeyerek ilk olarak kredi erteleme talebinde bulunulmuş ve üçer aylık dönemlerde bu bedeller ödenmiştir. Sonraki yıllarda hem ertelenen kredilerin vadesi hem de normal kredi vadeleri geldiği için şirketin ödeme yükü daha da artmış ve bu krediler bir kısmı yine ödenmeyerek tekrar ertelenmeye başvurmuş. Bu süreç böylece şirket borcu borç yükü altında devam ettirilmiştir. Şirketin yine borcunu çevirebilmek Vakıflar Bankası'ndan ve diğer bankalardan 50 ve 30 milyon dolar gibi kredi talepleri var. Yanlış anlamayın değerli arkadaşlar. Bu borçlar bir yatırım amacıyla değil, borcunu ödemek için yeni borçlar alınarak müflis tüccar gibi devam etmiş. Yenilenmeyen tren hatları, yenilenmeyen altyapılar, yapılmayan üçüncü hatlar sebebiyle İZBAN'dan İzmir halkı ilk açıldığı gündeki gibi hizmet alamamakta. Sinyalizasyon problemleri var, sinyalizasyon problemleri burada çok ciddi ve çok ciddi bir rakam alıyor.

Türkiye'nin en yoğun hattından bahsediyoruz. Yani Sayın Başkan da biliyor bu hattı. Orada hem banliyö taşımacılığı, hem İZBAN taşımacılığı, hem de limandan kaynaklanan bir yük taşımacılığı söz konusu. Bu taşımaların yoğunluğu sebebiyle İzmir halkı gecikmeler yaşamakta. Bu gecikmeler yolcu kapasitesinde düşüşlere sebep vermekte ve yenilemeyen hatlar dolayısıyla da insanların İZBAN'a duydukları talep gittikçe yolcu sayılarına yansımaktadır.

Ben burada cevaplamasını beklediğim soruları yöneltmek isterim. 2009 senesinde yapılan ve yapıldığı tarihte bile yetersiz olan sinyal sistemi için modern projesi var mıdır?

Bu yenilenme için ayrılan bütçe ve projenin hayata geçilmesi öngörülen süre nedir? Avrupa demir yolu trafik yönetim sistemi ne zaman hayata geçecektir?

Karma işletmecilik için yetersiz olan yolların ve makasların modernizasyonu ne zaman tamamlanacaktır?

Buna dair projenin hayata geçirilmesi için gerekli bütçenin sağlanması ve hayata geçirilmesi ne zaman gerçekleşecektir?

Bu bölgedeki sorunun önemli ölçüde çözülebilecek olan üçüncü hattın hayata geçirilmesi için nasıl bir plan yapılmaktadır?

Hangi süre zarfında bu hat tamamlanacaktır?

İşletmedeki önemli sorunların bir diğeri de çalışan yük trenlerinden kaynaklanmaktadır. Bu yük trenlerinin gece çalıştırılması ya da yeni ve Daha büyük bir merkezde liman ya da lojistik merkezi gibi hareket etmesi İZBAN trenlerinin engel olmaması için bir planınınız var mıdır?

Türkiye'de enflasyon belliyken bizim kurumun Türkiye'de İstatistik Kurumu’nun devletin açıkladığı enflasyon oranları önümüzde dururken sizin İZBAN'dan Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları olarak aldığınız hat kira bedellerindeki artışlarının yüzde 243’e çıkmış. Yüzde 243 üç hat uygulama bedelini zammını vicdani buluyor musunuz?

Bu İZBAN'ı çökerteceğini bilmiyor musunuz?

Aynı zamanda kamu adına hizmet yapan, zarar ettiğini söyleyen Devlet Demiryolları İZBAN'daki bu fahiş artışı bize ne şekilde açıklıyor?