Egeli akademisyenden 67 ilde araştırma

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Yıldırım, baklagiller ailesinden Cytisus, Gonocytisus ve Chronanthus olarak bilinen grubun Türkiye’deki revizyonu projesiyle ilgili başlattığı çalışmalarını sürdürüyor. Projenin yürütücülüğünü yapan Doç. Dr. Yıldırım, TÜBİTAK 1001 araştırma projesi kapsamında; poruk, keçitırfılı, yağlıborcak olarak bilinen sarı çiçekli ve çalı durumunda olan bitkiler üzerine incelemelerde bulunuyor. EÜ Botanik Bahçesi Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Yönetim Kurulu'nda da görevli olan Doç. Dr. Yıldırım’ı ziyaret eden EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, ekonomik açıdan önemi büyük olan baklagillerle ilgili yapılan çalışmaların Türkiye ekonomisine katkıda bulunacağını söyledi.

'ÜLKEMİZİN VE GENÇLERİMİZİN GELECEĞİNE YATIRIM YAPIYORUZ'

Anadolu coğrafyasının tam anlamıyla medeniyet ve tarımın merkezi olduğuna dikkat çeken Rektör Prof. Dr. Budak, "Anadolu, ilk pulluğun kullanıldığı yer. Tarım ve insan beslenmesi anlamında en büyük gelişmeler yine Anadolu coğrafyasında yaşandı. Hocalarımızın yaptığı çalışmalar, gelecekte, biyo-güvenlik, gıda güvenliği, ilaç sektörü, tıbbi bitkiler, baharat bitkileri, aromatik boya bitkileri ve tohuma kadar birçok alanda bilime fayda sağlayacak. Artık Türkiye, eski Türkiye değil. Bilim insanlarıyla, devletiyle bu konulara el atıyor. Bütün bunları kendi yerli, milli çalışmalarımızla yaparak ülkemizin ve gençlerimizin geleceğine yatırım yapıyoruz. TÜBİTAK ve üniversitemiz bütçelerinde hocalarımız ciddi projelere imza atıyor. Üniversitemiz ve ülkemiz adına bu çalışmaların hayırlı olmasını diliyor, hocalarımızı tebrik ediyorum" diye konuştu.

67 İLDE İNCELEME

Dünya genelinde yaklaşık 19 bin baklagil türü bulunduğunu belirten Doç. Dr. Yıldırım ise, "Baklagiller ailesinden bin civarında bitkiye ülkemiz toprakları ev sahipliği yapıyor. Bu grup içerisinde; poruk, keçitırfılı, yağlıborcak olarak bilinen sarı çiçekli ve çalı durumunda olan bitkiler üzerine TÜBİTAK 1001 araştırma projesi kapsamında çalışmalarımız devam ediyor. Ege ve Akdeniz bölgesi başta olmak üzere, Anadolu bozkırlarında ve Karadeniz Bölgesi’nde yayılışı olan bu grubun sistematiği ve taksonomosi oldukça karmaşık. Projemizde öncelikle bu karmaşıklığın giderilmesi ve grubun daha anlaşılır hale getirilmesini amaçlıyoruz. Çalışmamızı palinolojik, anatomik, sitolojik çalışmalar ve güncel moleküler metotlarla zenginleştiriyoruz. Proje öncesinde ülkemizde 200 civarında farklı alan saptadık. Önümüzdeki 2 yıl boyunca, proje bitkilerimizin yayılış gösterdiği 51 il ve potansiyel yayılış olanı olabilecek 16 il ile toplamda 67 farklı ilimizi çiçek ve tohum dönemlerinde ziyaret edeceğiz" dedi.

Projeyle Türkiye’nin biyoçeşitliğini ortaya koyacaklarını kaydeden Doç. Dr. Yıldırım, "Akdeniz havzasını daha iyi anlayabilmek için uluslararası iş birliğimiz kapsamında Edinburgh Üniversitesi ve Edinburgh Kraliyet Botanik Bahçesi ile organik bir bağ kurmuş durumdayız. Bu ortaklık ile de moleküler çalışmalarımızın bir kısmı Edinburgh ve İskoçya’da devam ediyor. Çalışmamızın neticesinde ülkemizin değerlerini daha iyi anlayacağımızı ve küresel ölçekte de bu önemi vurgulayacağımızı düşünüyoruz" diye konuştu.

Bu projenin hemen öncesinde 2018 yılında tamamladığı ‘Türkiye’nin Çan Çiçekleri’nin Morfolojik, Moleküler ve Anatomik Revizyonu' çalışmasında 65 ilde çalışmalar yaptıklarını ve birçok yeni tür keşfi gerçekleştirdiklerini belirten Doç. Dr. Yıldırım, son zamanda bilim dünyasına kazandırdığı İzmir çanı ve Tire çanı türlerini de bu proje kapsamında keşfettiğini vurguladı. Doç. Dr. Yıldırım, baklagiller üzerine gerçekleştirmeye başladıkları proje kapsamında yeni keşiflerinin olduklarını ve bunları en kısa sürede bilim dünyasına paylaşacağını söyledi.

Doç. Dr. Yıldırım’ın yürütücülüğünü yaptığı projenin palinolojik verile çalışmalarını EÜ Botanik Bahçesi Herbaryum Araştırma ve Uygulama Müdürü Prof. Dr. Aykut Güvensen, anatomi çalışmalarını Doç. Dr. Aylin Eşiz Dereboylu, sitolojik çalışmalarını Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi'nden Prof. Dr. Esra Martin, moleküler biyoloji çalışmalarını ise Hacetepe Üniversitesi'nden Doç. Dr. Barış Özüdoğru, İngiltere Edinburg Kraliyet Botanik Bahçesi’nden Dr. Gregory Kenicer gerçekleştiriyor.