İzmir'de bilim insanları incirin tozunu çıkarıp değerini katlayacaklar

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) Gıda Mühendisliği Bölümü'nde TÜBİTAK desteğiyle başlatılan projeyle kutsal kitaplarda adı geçen, antik dönemden bu yana sağlık ürünü olarak tanımlanan kuru incirin endüstriyel kullanımının yolu açılıyor.

İYTE Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Yemenicioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, meyve ve sebzelerde doğal olarak bulunan bir karbonhidrat olan pektinin gıda ilaç ve kozmetik sanayisinde jelleştirici ve kıvam artırıcı olarak kullanıldığını ifade etti.

Genelde turunçgil kabukları ve elma posasından üretilen pektinin kuru incirden de elde edilmesi için başlattıkları proje kapsamında incirin moleküler özellikleri ve sağlığa olan etkileriyle ilgili detaylı bir çalışma yürüttüklerini kaydeden Yemenicioğlu, laboratuvar ortamında elde ettikleri pektinlerin endüstriyel verimini bilimsel bir raporla ortaya koyacaklarını aktardı.

Çalışma sayesinde sağlığa olan faydasına rağmen yüksek şeker içermesi nedeniyle incir tüketemeyenler için toz şeklinde pazarlanabilir bir ürün ortaya koymayı hedeflediklerini dile getiren Yemenicioğlu, şu bilgileri verdi:

"İncir özellikle mide bağırsak hareketi sağlaması, şeker ve kolesterolün emilimini yavaşlatmasıyla biliniyor. Aynı zamanda bağırsaktaki faydalı bakterileri besleyen, böylelikle kansere karşı koruyan bir ürün.

Doktorlar mide bağırsak problemi yaşayan hastalara günde 1-2 adet yemelerini tavsiye ediyor. Ama yüksek oranda glukoz içermesi nedeniyle dezavantajı var. Şeker hastalığı gibi bir çok hastalıkta kontrollü tüketilmeli. İncirin sağlık üzerindeki faydalı etkisini pektin ile elde ederek, preparat toz haline getirerek pazarlanabilir ürün geliştirmeyi hedefliyoruz. Bir porsiyon pektini küçük şaselerde paketlemek ve bir ürün elde etmek istiyoruz. İsteyen kişiler alıp çorbasına, içeceğine, yoğurduna katarak şeker almadan incirin faydalarını almış olabilecek. 

İncir yalnızca meyve olarak değil çok daha farklı alanlarda hayatımıza girecek, şampuanımızın, sıvı sabunumuzun içinde bile incir pektini olabilecek. Bu geleneksel ürünü hayatın farklı alanlarına yaymak ve endüstriyel kullanıma yönlendirmek istiyoruz.”

- 500 ton pektinle 10 milyon dolar döviz girdisi

Gıda amaçlı kullanımının ardından projenin ikinci aşamasında ilaç ve kozmetik sektörü için modifiye pektin geliştireceklerini, bu ürünle katma değerin daha da artacağına işaret eden Yemenicioğlu, pektini kuru meyve olarak tüketime uygun olmayan hurda ve atık incirlerden elde edeceklerini bildirdi.

Çalışmayla kuru incirden elde edilen gelirin katlanarak artmasının mümkün olacağına işaret eden Yemenicioğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kurutma sırasında hurdaya çıkan incirler ve işletmelerde ortaya çıkan kırpıntılardan katma değerli bir ürün olan pektin üretilmesini hedefliyoruz. Kuru incirin tonunu ortalama 5 bin dolardan satıyoruz. En düşük kaliteli pektinin ton fiyatı ise 20 bin dolar. Yani 4 kat pahalı. İlaç ve kozmetikte kullanılan modifiye pektinlerin kilogramı ise yaklaşık 500 dolara satılıyor.

Dünya kuru incir üretiminin yarıdan fazlası Türkiye'de. Bu alanda rakibimiz yok. Yıllık üretim içinde 5-6 bin ton incir düşük kalite veya hurdaya ayrılıyor. Bunu işlediğimizde ilk etapta 500 ton pektin üretebilir durumdayız. Bu da en az 10 milyon dolarlık ilave döviz girdisi demektir. Modifiye pektin üretmeyi başardığımızda ise bunu 10 kat artırabilir duruma gelebileceğiz. 

Kuru incir çok geleneksel bir ürün. Artık buna farklı bir tema katmanın zamanının geldiğini düşünüyoruz. Yalnızca kuru bir meyve değil çok daha farklı alanlarda hayatımıza girecek şampuanımızın, sıvı sabunumuzun içinde bile bir incir pektini olabilir. Hayatın farklı alanlarına yaymak endüstriyel kulanıma yönlendirmek istiyoruz."(AA)