İzmir'de büyük deprem zirvesi: Soyer ve bilim insanları ne mesaj verdi?

Efe Can TAN/GERÇEKİZMİR - Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ilde büyük yıkıma sebep olan depremlerin yaralarını sarma çalışmaları tam gaz devam ederken, İzmir'de önemli bir de zirve gerçekleştirildi. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen toplantıda kurumun 3 yıldır yürüttüğü depreme hazırlık ve dirençlilik çalışmaları akademisyen, meslek odaları temsilcileri ve bürokratların da sunumlarının yer aldığı programla anlatıldı. 



CHP İzmir Milletvekilleri ve ilçe belediye başkanlarının da katılımıyla Ahmet Adnan Saygun Sanat Merkezi'nde ‘Deprem Risk Azaltma Çalışmaları, Deprem Müdahale Hizmetleri ve Türkiye’nin Depremselliği ve Deprem Risk Yönetimi üzerine değerlendirme’ başlıkları ile üç bölümde gerçekleştirilen toplantıda açılış konuşmasını ev sahibi İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer gerçekleştirdi. 



İZMİR İZMİRLİĞİNİ YAPTI!
Büyükşehir Belediyesi’nin düzenlediği ‘Bir Kira Bir Yuva’ yardım kampanyası hakkında konuşan Başkan Soyer, ‘’Dün akşam 8’de başlayan gece 2’ye kadar süren bir maraton yaşadık. Hakikatten inanılmaz bir umut… Bir hesap numarası yoktu, SMS numarası yoktu. Fakat olağanüstü bir katılım oldu. İzmir yine İzmirliğini yaptı. Bütün Türkiye’ye bir umut ışığı yaktı. Yoksulluğu en derinleştiği anda insanlar birbirlerine yardıma koştu. Bütün bu yas devam ederken ateş başında, çadırında ısınmaya çalışan yavrularımızı başınızı sokacak bir ev bulabilmesi için bir kampanya başlatmıştık. Maalesef bundan sonra hayatımız eskisi gibi olmayacak başka bir hayat yaşıyor olacağız hepimiz. Yepyeni bir hayatımız olacak bundan sonra bir tek çaremiz var; dayanışmayı büyütmek. Dayanışma yaşatır demiştik. Dayanışmadan başka çaremiz yok’’ dedi. 

SİZE YALAN SÖYLEMEYECEĞİZ!
Soyer sözlerini şöyle tamamladı: Bugün radarımızı İzmir'e çevireceğiz. Bir yandan orada acılarla ilgili canla başla çalışmaya devam edeceğiz. Bu şehirde 4.5 milyon İzmirli yaşıyor. İzmir bir deprem bölgesi. Fay hatları güçlü. Bunları masaya yatıracağız. Size yalan söylemeyeceğiz. Bizim yaptığımız çalışmaları bilin istiyoruz ki eksik aksak ne varsa onları bizle paylaşın... İsteğimiz bu! Her detayıyla anlatıyor olacağız. Eleştirileriniz bekliyor olacağız. Eğer ortak aklı ortak enerjiye dönüştüremezsek hepimiz zayıfız. Bu şehirde çocuklarımızla sağlıkla huzurla yaşasın istiyorsak birbirimizi dinleyeceğiz... 



GÖZYAŞLARINI TUTAMADI
Öte yandan Soyer'in 'Bir Kira Bir Yuva' dayanışma gecesini anlatırken "Hakikatten inanılmaz bir umut… Bir hesap numarası yoktu, SMS numarası yoktu" sözlerinin ardından bir süre gözyaşlarını tutamayarak duraklaması dikkat çekti. 

DEPREM ZİRVESİNDE KİM NE MESAJ VERDİ? 

İMO BAŞKANI AYATAR'DAN YAPI ENVANTERİ HAREKATİ RAPORU 
Zirvede perde 'Deprem Risk Azaltma Çalışmaları' bölümüyle gerçekleştirilirken, İzmir'de yürütülen yapı envanteri hakkında TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar'dan bir bilgilendirme konuşması geldi. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Ayatar, "Kahramanmaş’taki depremlerdeki bu çaresizliği yaşamamak için yapacaklarımız var. Bayraklı ve Bornova ilçelerimizin incelenmesi çalışmasını başlattık bu kapsamda İzmir Büyükşehir Belediye başkanımızın da iradesiyle. ODTÜ ile de birlikte çalışıyoruz. Bizim bir kuralımız var eğer yönetmeliğe uygun gerçekleştirirsek biz güvenli yapılar inşa edebilir düzeydeyiz. Yönetmelikte performans analizi denilen bir yöntem var. Tüm yapıları analize tutmak mümkün değil. Bu binaları önceliklendirmemiz lazım. Bizim yaptığımız çalışma bu. Bayraklı’daki çalışma tamamlandı. Bayraklı 31 bin 270 yapı incelendi, Bornova 62 bin yapı inceleniyor. Hem Bayraklı’da hem Bornova’da çalışan meslektaşlarımızı eğitime tabi tuttuk, ardından bir sınav gerçekleştirdik. Sınavdan başarılı olanları görevlendirdik. Bayraklı’da 24, Bornova’da 45 mahallemiz var. Bunun halka anlatılması çok önemliydi. Muhtarlarımıza bilgi verdik bu konuda. Beton çekici testi ve etriye aralığı kontrolü gerçekleştiriyoruz Bornova’da... Düzenli toplantılar gerçekleştirdik. Sahada problemlerle de karşılaştık. Bina kimlik belgesi önemli. Binalara dair bilgi topluyoruz. Bayraklı’da şu anda Bizİzmir uygulamasında ve kentrehberi web sitesinde belgeler ve bilgiler var. Binanın projesine ulaşabilmek kolay bu hizmetle. Önemli bir bilgi kaynağı oldu hepimiz için’’ diye konuştu. 

PROF. DR. CANBAY: SAMOS DEPREMİ 'İZMİR AYAĞINI DENK AL' DEDİ! 
Oturumda konuşan ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdem Canbay'dan İzmir halkına binalarının incelenmesine izin vermesi yönünde çağrı yaptı. Canbay, "Şartnamelerimiz var. Şartnameler yoktu yapacak bir şey yok diye bir yaklaşım yanlıştır. Doğru yapılan yapı göçmez. Elbette ağır hasar alabilir. Çok büyük diyerek kusurlu olanları yanlışlıkla aklamamamız gerekiyor. Doğru bina yaptığınız isterseniz 1975 şartnamesine göre olsun bina ayakta kalması gerekir. Bir yapıya bakıyorsunuz 1985’te yapılı bu açıklayabilmemizin tek şeyi yanındaki yapı göçmüş. Doğru bina yapmayı öğrenmemiz gerekiyor. Her depremde ders alıyoruz sonra unutuyoruz. 99 depremi çok acıydı. Ondan sonra da yapılan doğru işler oldu inşaat sektörü iyiye gitti ama bu deprem gösterdi ki biraz doğru yapmak yetmiyor büyük deprem geldiğinde. Elazığ’da İzmir’de orta büyüklükte depremler oldu. Bu deprem gösterdi ki sıfır hata olmalı. Her bir harfiyen uyarak yapmalıyız yoksa binalarımız göçmüyor. Bu proje için teşekkür ederim. Bana göre önemli bir proje. Çok fazla mevcut binamız. Var İzmir halkına söyleyebileceğim tek şey projeye destek olmalılar. Binam acaba kötü çıkar, değeri düşer lütfen. İşte gördük binalar insanlara mezar oldu. Lütfen binalarımızı saklamayalım. Ne gerekiyorsa yapalım’’ dedi.

Konuşmasında 30 Ekim 2020'de meydana gelen depremle ilgili de çarpıcı mesajlar veren Prof. Dr. Canbay, "1999 depremi bir milattı. Bireysel güçlendirmeler yapıldı. Büyük kolonlar yapmayı öğrendik. Kentsel dönüşüm bir çok şeyi öğrendik ama bu arada depremler olmaya devam ediyor. Maalesef hala mal ve can kayı durdurulamıyor. 2020’de İzmir deprem bence büyük depremin uyarıcısıydı. Bayraklı’da özel şartlar vardı ama 50 tane bina göçtü toplamda. Yani diyor ki İzmir ayağını denk al. Sen de Kahramanmaraş’ı yaşayabilirsin. Yeni yapacağımız binaları kusursuz yapmalıyız. Elimizde büyük bir stok var. Deprem sonrası arama kurtarma yapmak önemli değil ki. Binalarımızı doğru yapsak sıfır insan kaybı ile bitiririz. Tunç Başkan bunun ilk adımını attı" diye konuştu. 

BOZKURT'TAN 'RANDEVU' ÇIKIŞI VE '42 FAY' AÇIKLAMASI 
Depremsellik Çalışması’nın tanıtımı için konuşan Prof. Dr. Erdin Bozkurt, "Öyle uydularla deprem oluşmaz. Deprem bu ülkenin bir gerçeği. Bu coğrafya aslında depremlerle oluştu. Bir doğa olayından bahsediyoruz. Her an olabilir. Eğitim çok önemli. Deprem olmadan önce yapılması gerekenler var. Bunları başarabildiğimiz sürece bu acıların hiç birini yaşamayacağız. Bana göre bu konuda Türkiye’deki tek örneği Tunç Başkan oluşturuyor, çok değerli bir insan. Bu proje kapsamındaki ilçelerin belediye başkanları ile görüşmek istedim birçoğundan randevu alamadım" diyerek belediye başkanlarına da eleştiride bulundu.

Bozkurt ayrıca, "Fay ile ilgili çalışma yürütürken MTA’nın diri fay haritasını kullandık. Sisam depremi diyorum ben. Bu son 2 tan deprem ne il sınırı, ülkelerin politik sınırı belirleyeceği değil. İzmir’i etkileyebileceğini düşündüğümüz fayları çalıştık. Biz yakın civarımızdaki fayları çalışmak zorundayız. Ben 93 yılından beri Batı Anadolu’da çalışıyorum. Yaklaşık 42 tane fayımız var bahsettiğimiz alanda. 42’den çok daha fazla aslında. Adıyaman 50 km uzakta yerle bir oldu. Bunun bir nedeni var zemin ve binalar. Faylarda hendekler açtık. Buralarda çok sağlıklı sonuçlar elde ettik. Tekrarlama aralıkları ile ilgili kestirmeler de bulunacağız. İzmir Körfezi’miz var denizi de çalışmamız gerek. Biz bir tsunamı yaşadık. 2 yıl önce olmadı tarihsel süreçte de oldu. Tsunamı bugün oldu yarın da olacak tsunamilere de hazırlıklı olmamız lazım" açıklamasını yaptı. 

“SAYISAL MODELLEMELER ÇIKACAK”
ODTÜ Mühendislik Fakültesi’nden Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner ise “2014-2017 yıllarında Ege Denizi’nde tsunami yaşandı. 2017 Kos Depremi’nde Bodrum’da tsunami bizim için uyarıcı olmalıydı. Ancak 30 Ekim 2020 Sisam Depremi daha da uyarıcı oldu. Yaptığımız incelemeler sonucunda yapısal çözümlerin yanı sıra sayısal modellemeler ve senaryo yöntemlerini çıkaracağız” dedi.

“VERİLER BİR ARAYA GETİRİLECEK"
Mikrobölgeleme çalışması hakkında konuşan ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Tamer Topal, “Bornova, Bayraklı, Konak çalışmalarımız doğrudan sizi ilgilendiriyor. Sondaj makinalarını göreceksiniz, hem gürültüsü hem de görüntüsü belki rahatsız edecek ama bu çalışma hayatınızı etkileyecek. Bornova’da sondajların üçte biri tamamlandı. Her bir sondaj noktasında iki jeoloji mühendisi bulunuyor. Bunu veri kalitesinde sıkıntı olmaması için yapıyoruz. Tüm bilimsel verileri bir araya getireceğiz ve en sonunda kentin yerleşime uygunluk haritası üreteceğiz” şeklinde konuştu.