İzmir'de tarım devrimi: 2022'de neler yapıldı?

Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in “Başka Bir Tarım Mümkün” vizyonu doğrultusunda oluşturduğu, kuraklık ve yoksullukla mücadele üzerine temellenen İzmir Tarımı stratejisi kapsamında 2022’de önemli adımlar atıldı. Bu yıl üretici kooperatiflerinden 208 milyon lirayı aşan alım yapan Büyükşehir Belediyesi, Mera İzmir projesiyle et, süt ve bitkisel ürünleri de işleyerek katma değeri yüksek ürüne dönüştürdü. Küçük üreticiye ihracatçı olmanın kapısını açan Büyükşehir, İzmirli markasıyla tüketicileri sağlıklı gıdayla buluştururken iklim dostu üretim yöntemlerini harekete geçirerek doğanın da nefes almasını sağladı.

Çoban Haritası oluşturuldu
Bu yıl başlatılan Mera İzmir projesiyle İzmir’de mera hayvancılığı yapan üreticiler, sahip oldukları hayvan sayıları ve ağılların konumları gibi bilgiler toplanarak bir çoban haritası oluşturuldu. Harita, Türkiye’de ilk kez bölgesel ölçekte hazırlanan tarımsal ürün planlaması için kullanıldı.

Süt ve et üreticisi rahatlatıldı
Üreticiye alım garantisi veren Büyükşehir Belediyesi, Mera İzmir projesiyle mart ayından ağustos sonuna kadar kooperatifler aracılığıyla 19 milyon liralık küçükbaş sütü aldı ve tamamından peynir üretti. 8 milyonluk üretim masrafıyla toplamda 51 milyon liralık peynir yapıldı. Sadece beş ayda 24 milyon lira katma değer yaratıldı. Aynı zamanda kooperatifler üzerinden 550 büyükbaş ve 807 küçükbaş hayvan alınarak küçük üreticiye 21 milyon 831 bin liralık destek sağlandı. İşlenmiş süt ve et ürünleri raflarda yerini alırken, piyasa fiyatının üstünde satın alınan et ve sütle üretici rahatlatıldı.

Karakılçık unu ve makarnası yapıldı
Büyükşehir, bu yıl da ata tohumlarını yaygınlaştırmayı sürdürdü. 2021-2022 üretim sezonunda 10 ton tohumun üretimi 500 dekar alanda yapıldı. 500 dekarlık alanda sözleşmeli tarım yapılarak 36 ton elde edildi ve çiftçiye 355 bin liralık destek sağlandı.
80 ton atalık karakılçık ve saz çavdarı tohumu 2022 yılı içinde 4 bin dekar alana ekildi. Alım garantisiyle çiftçiye yaklaşık 4 milyon liralık destek sağlandı. Bu yılın hasadında 350 tonluk ürün elde edildi. 32 bölgede 11 bin dekara ekilmek üzere yaklaşık 550 üreticiye 2023 üretim sezonu için 11 ton karakılçık tohumu dağıtıldı. Tohumların bir kısmı da taş değirmenlerde öğütülüp ambalajlanarak karakılçık unu ve makarnası haline getirildi.

izmirliden.com
Üreticiden alınan süt, et ve bitkisel ürünlerin tamamı İzTarım A.Ş. tarafından işlenerek çok sayıda ambalajlı ürüne dönüştürüldü ve İzmirli markasıyla satışa sunuldu. İlk olarak Terra Madre Anadolu İzmir fuarında dünyanın birçok yerinden gelen profesyonel alıcılara tanıtılan İzmirli markası, küçük üretici için ihracatın da kapısını araladı. izmirliden.com sitesinden satışa sunulan ürünlere aynı zamanda Halkın Bakkallarından da ulaşılabiliyor.

Halkın Kasabı reyonları da hizmette
Büyükşehir Belediyesi’nin halka sağlıklı, ucuz ve güvenilir gıda ulaştırmak için kentin farklı bölgelerinde yaygınlaştırdığı Halkın Bakkalları, Halkın Kasabı reyonlarıyla da yenilendi. Artan enflasyona karşı sağlıklı ve uygun fiyatlı eti İzmirliler ile buluşturan şubeler Buca, Bornova, Karşıyaka, Konak ve Menemen’de hizmet vermeye başladı. Genişletilmiş et reyonunda İzmirliler taze ve sağlıklı et ürünlerinin yanı sıra İzmirli markasının süt ve bitkisel ürünlerine de ulaşabiliyor. Halkın Bakkallarında ayrıca kooperatiflerin doğal ürünleri de satışa sunuluyor.

Çiftçinin yüzü kuru fasulyeyle güldü
Büyükşehir Belediyesi’nin yaz başında ilk kez dağıttığı yerli kuru fasulye tohumu da çiftçinin yüzünü güldürdü. Hasadın ardından çiftçinin ürününü piyasa fiyatının iki katına alan Büyükşehir Belediyesi, beş ilçede 97 çiftçiye 1 buçuk milyon liralık destek sağladı.

İzmir Tarımı mobil uygulaması hayata geçirildi
Tarımdaki verim kaybını önlemek için “İzmir Tarımı” mobil uygulaması hayata geçirildi. Uygulama Türkiye Bilişim Derneği tarafından düzenlenen Bilişimin Yıldızları yarışmasında yerel yönetimler kategorisinde 2022 yılının en iyi projesi seçildi. Uygulama sayesinde tarlanın durumu uzaktan takip edilerek ilaçlama, gübreleme, sulama ve yetiştiricilik kararları daha doğru alınabiliyor. Uygulama iklim krizinin sonucu olarak ortaya çıkan ani hava olaylarına karşı üreticileri uyarıyor. Ayrıca üreticiler Açık Pazar Modülü ile ürünlerini sergileyip alıcılarla buluşturabiliyor.

2021’de Sasalı'da kurulan İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi (İZTAM) bu yıl “Tarımsal Genetik Çeşitlilik Araştırmaları”, “Tarımsal Biyocoğrafya Çalışmaları” ve “Tarım Kültürü ve İklim-Çevre Farkındalığı” konularında çalışmalar yapan bir “Doğa Esaslı Tarımsal Mükemmeliyet Merkezine” dönüştü.

Terra Madre Anadolu düzenlendi
Dünyanın en büyük gıda hareketlerinden Slow Food önderliğinde iki yılda bir İtalya’nın Torino kentinde yapılan uluslararası gastronomi fuarı Terra Madre, Türkiye’de ilk kez İzmir’de 2-11 Eylül tarihlerinde “Terra Madre Anadolu” adıyla düzenlendi. 91. İzmir Enternasyonal Fuarı ile eş zamanlı düzenlenen fuarla ürettiğini pazarlamakta zorlanan yerli üreticinin ürünleri tüm dünyaya aracısız tanıtıldı. 107 Slow Food standının kurulduğu, 46 ülkeden 392 katılımcının yer aldığı Terra Madre Anadolu ile küçük üreticiye ihracatçı olmasının kapısı açıldı.

Tarımsal destekler arttırıldı
Küçükbaş hayvancılığı destekleme projesiyle İzmir’in 57 mahallesinde bin 69 küçükbaş hayvan dağıtıldı. Küçükbaş hayvan yetiştiricilerine 788 bin kilonun üzerinde kuzu büyütme yemi verildi.
Küçük ölçekli balıkçılığın desteklenmesi için bu yıl 4 su ürünleri kooperatifine kayıtlı 134 balıkçıya 202 bin liranın üzerinde destek sağlandı. Kars Susuz ilçesinde yaşanan büyük kuraklık nedeniyle tarımsal üretim alanlarında meydana gelen zararlarla mücadele için çiftçiye 110 ton tohum gönderildi.

Meyve ve zeytin üreticisinin de yanında
Yerel çeşitlerin korunması ve meyveciliğin desteklenmesi için üreticiye bin 250 erkence zeytin fidanı, 199 bin 575 meyve ve zeytin fidanı dağıtıldı. Stevia bitkisinin yaygınlaştırılması için Beydağ Belediyesi, Güzelbahçe Çamlı Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve Seferihisar Hıdırlık Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ortaklarına eğitimler verildi ve 30 bin stevia fidesi dağıtıldı. Bergama Aşağıbey ve Demircidere mahallelerinde ise Kozak üzüm çeşidi yetiştiriciliği çalışmaları başlatıldı. 3 bin 390 üzüm fidanı dağıtıldı.

Yerel tohumdan üretilmiş fide dağıtıldı
Yerel tohumların üretimi ve yaygınlaştırılması için 500 bin yerel tohumdan üretilmiş fide, Bornova Aşık Veysel Rekreasyon Alanı'ndaki Can Yücel Tohum Merkezi’nde yapılan tohum takas etkinliklerinde ise 170 bin paket tohum dağıtıldı. Can Yücel Tohum Merkezi’nde yapılan tarım atölyelerine ise bin 264 öğrenci katıldı.

Kooperatiflere destek
Üretici, üretmeye devam etsin diye makina ve tesis destekleri de sürdü. Tarımsal kalkınma kooperatiflerinin ihtiyacı olan üzüm sıkma makinesini alan Büyükşehir, 8 süt soğutma tankını da kullanıma sundu. Bergama Karaveliler Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’ne 60 ton kapasiteli kantar hibe etti. Su ürünleri kooperatifine kayıtlı 488 balıkçıya 4 adet 1 tonluk dikey tip yaprak buz makinesi verdi. Sulama tesisleri, sulama göletleri bakım onarımı, hayvan içme suyu göletleri ve sulama kooperatiflerine 17 milyonun üzerinde kaynak ayrıldı.
Bilimsel analize dayalı tarımsal üretimi teşvik eden Büyükşehir Belediyesi, bu yıl 713 toprak analizi yaparak üreticileri doğru gübreleme ve sulama gereksinimleri konusunda yönlendirdi.

Zararlılarla mücadele sürdürüldü
Kestane, narenciye, zeytin ve zeytinyağı üretimlerini olumsuz etkileyen hastalık ve zararlılara karşı mücadele sürdürüldü. Narenciye üreticilerine 3 bin 800 Akdeniz meyve sineği tuzağı ve feromonu dağıtıldı. Kestane kanseriyle mücadele için üreticiye 6 bin 500 litre ardıç katranı, 8 bin 500 litre çamaşır suyu ve 3 bin 500 kilo göztaşı desteği verildi. Menengiç ağaçlarına Antep fıstığı aşılaması amacıyla 15 bin 32 göz aşı yapma hizmeti desteği verildi. Zeytin sineğiyle mücadele için bin 700 kilo diamonyum fosfat (DAP), zeytinde halkalı leke için ise 13 bin 500 kilo bordo bulamacı dağıtıldı.
2019’da Türkiye Ormancılar Derneği ile işbirliği protokolü imzalayan Büyükşehir Belediyesi, Kozak bölgesinde çam fıstığındaki verim düşüklüğünün nedenlerini tespit etmek ve mücadele etmek için bu yıl da çalışmalarını sürdürdü.