İzmir'de tarım devrimi: Üretime destek sınır tanımadı!

Tarım sektörüne verdiği farklı desteklerle Türkiye belediyeciliğinde özel bir yer edinen İzmir Büyükşehir Belediyesi, doğrudan tarımsal kalkınma kooperatiflerinden yaptığı alımlarla bir yandan bölge ekonomisinin gelişmesine katkı koyarken, diğer taraftan da hem tüketicinin güvenli gıdaya ulaşmasını hem de üreticinin düzenli gelir elde etmesini sağlıyor.

İzmir'deki ihtiyaç sahibi dar gelirli aileler için hazırladığı on binlerce gıda kolisine kentteki üretici kooperatiflerinden satın aldığı ürünleri yerleştiren Büyükşehir Belediyesi, çiftçi ve üreticiyi tohumdan fidana, makineden yeme kadar her alanda destekledi. Son iki yılda ürün alım sözleşmesi imzalanan kooperatif sayısı 60’ın üzerine çıktı, ürün yelpazesi genişledi. Üretici kooperatiflerinden yapılan alımlar 340 milyon lirayı aştı.

Yerli ve milli tarım politikası
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in “Başka Bir Tarım Mümkün” anlayışından doğan 6 aşamalı İzmir Tarımı stratejisi doğrultusunda havza bazında çalışmalar başladı. Amaçlarının kuraklık ve yoksullukla mücadele ederek refahı artırmak olduğunu söyleyen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Tarım ve hayvancılık, iklim ve coğrafi özelliklerle uyumlu olmalı; birbirini beslemeli. Doğal, kaliteli ürünler üretilmeli ve satılmalı. Turizm gibi yan gelir alanları yaratılmalı. İzmir Tarımı, işte bu döngü ile birlikte yerli ve milli bir tarımı hayata geçirecek. Az sulamayla çok verim alınacak. Küçükbaş hayvancılık gelişecek. Zeytin, zeytinyağı, et ve süt ürünleri üretilecek; paketlenecek, markalaşacak ve dünyaya pazarlanacak” diye konuştu.  

Köylü alın terinin hakkını alacak
Üreticiye sonuna kadar destek olmaya devam edeceklerini ifade eden Soyer, “Çocuklarınız oturdukları yerde, çalıştıkları toprakta ekmeklerini kazanmaya devam etsinler istiyoruz.  Atamız 'Köylü milletin efendisidir' demiş. Biz de köylüyü milletin efendisi yapana kadar bu mücadeleye devam edeceğiz. Bir yandan altyapı eksikliklerini gideriyoruz, bir yandan da üreticimizin alın terinin hakkını alacağı bir tarım politikasını yerelden harekete geçiriyoruz” şeklinde konuştu.

Yeni tesisler ve malzeme desteği
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin destekleriyle son iki yılda üretici kooperatiflerinin üretim altyapısı güçlendirildi. Bünyesinde kantar, boylama ve soğuk hava ünitelerinin de yer aldığı ürün alım merkezlerinin ilki Tire’de kuruldu. Kemalpaşa Dereköy’de “Bal Paketleme ve İşleme Tesisi” hizmete alındı. Üretici kooperatiflerine ekim, gübre serpme ve süt soğutma tankları gibi son teknoloji tarım makineleri hibe edildi. İlçelerde kurulan ortak tarım makine parklarından 5 bin 500 üretici faydalandı. Çiftçi eğitimleri düzenlendi. İlki 2011 yılında Seferihisar’da kurulan Can Yücel Tohum Merkezi’nin ikincisi Bornova Aşık Veysel Rekreasyon Alanı’nda açıldı. 12 yeni hayvan içme suyu göleti yapıldı, 73 hayvan içme suyu göletinin bakım ve genişletme çalışması tamamlandı. Karaburun, Menderes, Menemen ve Ödemiş’te 4 sulama kooperatifinin sulama altyapısını modernize etmek için malzeme desteği sağlandı. 15 milyon liralık yatırımla Yahşibey ve Bademli mahallelerine tarımsal sulama suyu temin edecek Yahşibey Sulama Göleti Damla Sulama Tesisi’nin yapımına başlanıyor. Bayındır’da Süt İşleme, Ödemiş’te Et Entegre Tesisi, Bergama’da meyve-sebze kurutma ve paketleme tesisi kurma hazırlıkları başladı.

156 bin 300 çocuğa süt
“Süt Kuzusu” projesi ile kentte süt ve hayvancılık faaliyetlerine önemli destekler sağlayan Büyükşehir, 2020 yılında projeyi kentin 30 ilçesinde yaygınlaştırdı. 156 bin 300 çocuğa 28 milyon litrenin üzerinde süt dağıtımı yapıldı. Süt üreticilerine ise 143 milyon liranın üzerinde destek sağlandı.

Karakılçık buğdayı İzmir’in ovalarına geri döndü
Kaybolmaya yüz tutmuş yerli tohum karakılçık buğdayını İzmir’in bereketli topraklarıyla yeniden buluşturan İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2020 yılında 13 ilçede bin dönüme yakın karakılçık buğdayının ekimi ve hasadını yaptı. Büyükşehir sadece İzmir’de değil Türkiye’nin farklı il ve ilçelerinde, ayrıca Kıbrıs’ta yerel tohum çalışmalarına destek vermeye de devam ediyor. Selçuk, Bergama, Kınık ve Tire’de 134 yerli ırk Anadolu mandası dağıtan Büyükşehir, yok olmaya yüz tutan manda yetiştiriciliğini canlandırıp İzmir mozerellasını dünya markası haline getirmek için çalışmalarını hızlandırdı. Beydağ, Kemalpaşa, Aliağa, Torbalı ve Kiraz’da bin 253 küçükbaş hayvan dağıtıldı. Tarım arazilerini kışın çamurdan yazın tozdan kurtarmak amacıyla bin 850 kilometre uzunluğunda ova yolunda iyileştirme çalışması yapıldı.

Yem desteği projesi başlatıldı     
Büyükşehir, 2020 yılında üreticinin girdi maliyetlerini azaltmak için yem desteği projesini de devreye aldı. Aliağa, Bornova, Buca,  Kınık ve Kiraz’da üreticilere kuzu büyütme ve süt yemi dağıtıldı. 19 ilçede 75 milyon liralık kaynakla 25 milyon kilogram yem desteği sağlanacak. İklim dostu yem bitkisi ekiminin teşvik edilmesi için 118 köylü ve çiftçiye macar fiğ, yem bezelyesi ve süt otu tohumu desteği sağlandı, yaklaşık bin dönümlük alanda iklim dostu yem bitkisi üretimi başladı. 2 bini aşkın toprak analizi gerçekleştirildi, üreticiler bilimsel ve daha verimli tarım uygulamaları konusunda doğru yönlendirildi.

Halkın Bakkalı 8 şubeye ulaştı
Başkan Soyer’in üretici ve tüketiciyi aracısız buluşturma hedefiyle Kadifekale ve Kültürpark’ta açtığı yerel üretici pazarlarının üçüncüsü Buca’da kuruldu. Kooperatifler aracılığıyla üretilen ürünleri yurttaşlarla buluşturma hedefiyle başlatılan Halkın Bakkalı projesi ise bir yılda 8 şubeye ulaştı. Halkın Bakkalı, Türkiye'nin çeşitli şehirlerinden 27 kooperatifin ürettiği yaklaşık 300 çeşit ürünü İzmirlilerle buluşturdu. Halkın Bakkalı, pandemi ve deprem sürecinde ihtiyaç paketleri satışına olanak sağlayarak destek olunması gereken yurttaşlarla onlara yardım etmek isteyenleri de buluşturdu. 2022 yılında İzmir’de düzenlenecek Terra Madre Anatolia etkinliğine hazırlık çalışmaları kapsamında yerli üretimle ilgili farkındalık çalışmaları başladı.

1 milyonun üzerinde meyve ve sebze fidanı dağıtıldı
Büyükşehir salep, nergis ve lavanta yetiştiriciliği yapmak isteyen üreticilere fide, çiçek soğanı ve zirai danışmanlık hizmeti sağlayarak yok olmaya yüz tutmuş türler için kentte yeni üretim alanları yarattı. Karaburun’da 437 bin 500 nergis çiçeği soğanı, Tire ve Urla’da 100 bin salep yumrusu, Kemalpaşa, Menemen ve Buca’da 40 bin adet lavanta fidesi dağıtıldı. İki yılda kooperatiflerden temin edilen 1 milyon 200 bin adet zeytin ve meyve fidanını çiftçilere dağıtan Büyükşehir, 923 köylü ve çiftçiye 5 bin 538 arı kovanı ile arıcılık malzemesi de verdi.

Küçük Menderes Havzasının turizm potansiyelinin değerlendirilmesine yönelik önemli katkılar sağlayacak “Efeler Yolu” projesi başlatıldı. Proje 29 dağ ve yayla köyünü birbirine bağlayacak yürüyüş ve gezi rotalarından oluşuyor.

Yangın ve selden etkilenen üreticilere destek
Ağustos 2019’da meydana gelen büyük orman yangınında ekili arazileri zarar gören Seferihisar ve Menderesli 219 üreticiye hasar tespit oranlarına göre nakdi destek sağlandı. 247 üreticiye üretim alanlarının iyileştirilmesi amacıyla 75 ton solucan gübresi dağıtıldı. 11 milyon liralık kaynak ayrılarak sel felaketinde ekili arazileri ve tarım alanları zarar gören üreticilerin mağduriyeti giderildi.  

Zararlılarla mücadele edildi
Aliağa, Selçuk, Menderes, Bayındır, Karaburun, Foça ve Seferihisar’a bağlı 22 kırsal mahalleden toplam bin 185 köylü ve çiftçiye zararlı ve hastalıklara karşı kullanılmak amacıyla teknik DAP, bordo bulamacı ve feromon tuzakları dağıtıldı. 47 kırsal mahallede kestane kanseri ile havza bazlı mücadele yürütecek Büyükşehir, Ödemiş, Kiraz, Beydağ ve Tire ilçelerinden toplam 2 bin 112 kestane üreticisine göztaşı, ardıç katranı, koruyucu gözlük ve dezenfektan malzemesinden oluşan mücadele setlerinin dağıtımına da başladı. Çevre ve halk sağlığına ciddi tehditler içeren zirai ilaç ambalaj atıklarının toplanması projesi Menderes’ten başladı. Tarımsal tahmin ve erken uyarı sistemlerinden 16 bin 708 üretici faydalandı, meteorolojik risklere karşı yaklaşık 500 bin SMS bildirimi yapıldı.