İzmir'in kuzeyine 'kalkınma' çatısı!

İzmir, kültürel ve doğal mirasını kırsal kalkınmanın itici gücü haline getirmek için uluslararası işbirliklerini güçlendirerek önemli projelere imza atıyor. Avrupa Birliği’nin HORIZON 2020 Programı kapsamında oluşturduğu ve İzmir’in 550 bin avro destek aldığı 'RURITAGE-Kültürel Miras Esaslı Sistematik Stratejiler Yoluyla Kırsal Yenilenme' projesi de bunlardan biri. Bergama, Kınık ve Dikili’yi içine alan Bakırçay Havzası'nın ekonomik ve sosyal gelişimine katkı sağlayacak proje turizm, doğa ve kırsal kalkınma odaklı faaliyetlerle bölgenin ekonomik gelişimine katkıda bulunmayı ve kültürel mirasın korunmasını amaçlıyor. 

Ekonomik kayıp yaşayan bölge halkı için önemli bir proje

Proje kapsamında yerel üretimin, turizm faaliyetlerinin gelişmesinde adeta bir üs görevi görecek koordinasyon merkezi de dün Yukarıbey Mahallesi’nde törenle açıldı. Törene İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Mustafa Özuslu, Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu, Dikili Belediye Başkanı Adil Kırgöz, ilçe başkanları, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rektörü Prof. Dr. Yusuf Baran ile muhtarlar ve bölge halkı katıldı. RURITAGE İzmir Proje Koordinasyon Merkezi'nin açılış töreni renkli görüntülere sahne oldu. Kozaklı kadınların geleneksel gelin kınasını canlandırdığı açılış töreninin ardından proje koordinasyon merkezi ziyaret edildi, el işi ürün lerin olduğu sergiler gezildi. Tören, Kozak ve Bergama bölgesine ait yöresel kıyafetlerin sergilendiği defileyle sona erdi.

“Elbirliğiyle çalışacağız”

Açılış töreninde konuşan İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Mustafa Özuslu, törendeki gelin kınası başta olmak üzere geleneksel unsurların kendisini ne kadar duygulandırdığını söyleyerek konuşmasına başladı. “Bizi biz yapan değerlerimizi sonsuza dek yaşatacağız. Geleneksel köklerimizden güç alırken geleceğe bakmayı da ihmal etmeyeceğiz” diyen Özuslu, “Buradaki çocuklarımızın, gençlerimizin, kadınlarımızın daha iyi bir yaşama kavuşması için elimizden ne gerekiyorsa yapacağız. İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı Tunç Soyer, başka bir tarımın, başka bir yaşamın mümkün olduğunu söylüyor. Biz de bu projeyle burada yeni bir hikaye başlatacağız. Bunu elbirliğiyle yapacağız” dedi. 

Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu ise, “Bakırçay Havzası, yer altı ve yer üstü kaynaklarıyla, doğal güzellikleriyle, çam fıstığıyla, granit taşıyla eşi benzeri olmayan havzalardan biri. Tarih ve turizmin yanı sıra bu bölgede tarım da çok önemli. Özellikle Kozak Yaylası'nda son yıllarda çam fıstığı alanlarımızda önemli bir verim kaybı var. Tüm dünyada, en çok da Akdeniz ülkelerinde çam fıstığı alanlarında bu hastalık mevcut. Umarım en kısa zamanda bilimsel ve teknik çalışmalar sona erer ve Kozak Yaylası eski günlerine döner. Ruritage Projesi'nin de bu anlamda ekonomik kayıp yaşayan bölge halkı için çok önemli bir adım olacağını düşünüyoruz” şeklinde konuştu. Törende konuşma yapan Kozak Yukarıbey Mahallesi Muhtarı Yusu f Doğan da ekonomiye vurgu yaparak, “Bu projenin, bölgemizin ana geçim kaynağı olan çam fıstığındaki verim düşüklüğü nedeniyle ekonomik sıkıntı yaşayan bölge halkına derman olacağına inanıyoruz” dedi.

Bakırçay Havzası dünyaya tanıtılacak

İYTE Rektörü Prof. Dr. Yusuf Baran ise yaşadığımız coğrafyanın insanlık tarihi açısından önemine dikkat çekerek, bu değerleri dünyaya tanıtmamız gerektiğini vurguladı. Baran, “Bu projeyle, yüzlerce yıldır sahip olduğumuz bu kültürü, coğrafyayı, jeotermal alanları, tarihi mirası, geleneksel kıyafetlerimizi, türkülerimizi, fıkralarımızı tanıtmak üzere ciddi bir adım atıyoruz. Sahip olduğumuz kültürün her parçası, bizleri uluslararası arenada öne taşıyacak” dedi.Toplantılar ve eğitimler gibi birçok çalışmaya ev sahipliği yapacak olan bu koordinasyon merkezi, hem yerel üretimin ve turizm faaliyetlerinin geliştirilmesinde ana merkez olarak faaliyet gösterecek hem de bölge için 24 saat yaşayan bir üretim alanı olacak. 

Jeolojik miras belgelenecek, UNESCO’ya başvurulacak

Proje, 'İnanç turizmi', 'kırsalda gıda', 'göç', 'sanat-festivaller', 'dirençlilik' ve 'peyzaj' olmak üzere altı tema üzerine kurulu. Bu kapsamda inanç turizmi başlığı altında, Selçuk-Bergama aksında olan önemli dini merkezlerin inanç turizmi rotası olarak tanıtımının yapılması, İZBAN hattı istasyonlarında bilgilendirme noktaları ve panolarının oluşturulması planlanıyor. 'Kırsalda gıda' başlığı altında yerel tarım ürünü festivallerinin sürekliliğinin sağlanması, jeo-gıda üretimi, Bergama Kozak Yaylası Doğal Yaşam Köyü’nün faaliyetlerinden yararlanılması gibi konular öne çıkıyor. Projenin 'sanat-festivaller' başlığı için ise bölgeye özel ve güncel festivaller ajandası oluşturulması, sepetçilik ya da halıcılık gibi yerel zanaat atölyelerinin artırılması p lanlanıyor. 'Peyzaj' başlığı altında ise bölgenin 'jeopark' olarak konumlandırılması üzerine çalışılacak. Bunun için öncelikle bölgenin jeopark potansiyeli tespit edilerek, UNESCO Avrupa Jeoparklar Ağı'na başvuru süreci başlatılacak. 'Dirençlilik' başlığı altında da bölgedeki fıstık çamının hastalanması gibi sorunların çözümüne yönelik projeler ya da iklim kriziyle mücadele etmek için suyun kullanımıyla ilgili planlamalar öne çıkacak.

İzmir, 6 uygulayıcı kentten biri

İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve Demir Enerji’nin paydaşları olduğu proje 2018 Haziran ayında, İtalya’nın Bolonya şehrinde yapılan başlangıç toplantısıyla resmi olarak başladı. Dört yıl sürecek çalışma, 2022 yılının Mayıs ayında, Paris’te UNESCO’nun ev sahipliği yapacağı toplantı ile tamamlanacak.

Kültürel ve doğal miras atlası oluşturulacak

Proje kapsamında coğrafi bilgi sistemleri tabanlı RURITAGE ATLAS da oluşturuluyor. Bu kapsamda erişilebilir, kültürel ve doğal miras esaslı bir veri tabanı ortaya çıkacak. Bu atlas sayesinde bölgenin, uluslararası alanda görünürlüğü de artacak. Dikili-Bergama hattında Efes’e doğru olan Avrupa Bisiklet Yolları Ağı'nın (EuroVelo) İzmir güzergahı da bu alandan geçtiği için bütünleşik bir değer ortaya çıkacak. Hem jeopark hem bisiklet rotası bu sayede bir araya gelecek.