KKTC'den BM'ye iki devletli çözüm atağı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Birleşmiş Milletler'e (BM), iki devletli çözüm temelinde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile hidrokarbon, elektrik, yenilenebilir enerji ve su konusunda iş birliği önerileri içeren bir paket sundu.

KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, BM Siyasi İşler Bölümü Avrupa, Orta Asya ve Amerika Genel Sekreter Yardımcısı Muavini Miroslav Jenca'yı kabul etti.

Jenca'yı kabulünün ardından gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Tatar, Kıbrıs Türk tarafı olarak BM Genel Sekreteri Antonio Guterres aracılığıyla GKRY lideri Nikos Anastasiadis'e iletilmek üzere hazırladıkları iş birliği önerilerini, Jenca'ya sunduğunu kaydetti.

Tatar, iş birliği önerilerinin, KKTC New York Temsilciliği aracılığıyla da BM Genel Sekreteri'ne iletileceğini söyledi.

Kıbrıs'taki iki taraf arasında iş birliği yapılması gerektiğinin sürekli altını çizdiğini hatırlatan Tatar, sağlanacak iş birliğinin, hem Kıbrıs konusunda bir uzlaşı için gereken ortamın oluşturulmasına hem de bölgenin barış ve istikrarına katkıda bulunacağına dikkati çekti.

Tatar, "İki tarafın da ihtiyaçları göz önünde bulundurularak müktesep haklarımız temelinde, kazan-kazan ilkesiyle hazırlanan 4 iş birliği önerimizi bugün sunmuş bulunmaktayım. Birinci önerim, Kıbrıs Rum tarafının tek yanlı ve maksimalist tutumundan dolayı sürekli olarak hem bölgemizde hem de iki taraf arasında krize sebep olan, Ada etrafındaki hidrokarbon kaynaklarına dairdir. Biz Kıbrıs Türk tarafı olarak krizlerin çözümü için hep diplomasi yolunu seçtik. Bu anlayışla iki tarafa da ait olduğu ilgili tüm kesimlerce kabul edilen hidrokarbon kaynaklarına ilişkin iş birliği irademizin teyidi olarak Rum liderliğine yeni bir öneri yapmış bulunuyorum." dedi.

2011, 2012 ve 2019 yıllarında Ada etrafındaki doğal kaynaklarla ilgili Kıbrıs Türk tarafının iş birliği önerilerinin masaya konulduğunu hatırlatan Tatar, bu iş birliği önerisinin halen masada olduğunu belirtti.

Tatar, önerilerin, iki tarafa da ait olan, Ada etrafındaki doğal kaynakların, araştırılması, çıkarılması, kullanılması ve pazarlanması da dahil, yönetilmesine ilişkin olarak, eşit sayıda ve eşitlik temelinde, BM gözetiminde, iki tarafın yetkili makamlarından temsilcilerin katılımıyla kurulacak bir komiteyle bu kaynaklara dair ortak karar alınması mekanizmasından oluştuğunu belirtti.

Cumhurbaşkanı Tatar, "Bugün verdiğimiz önerimizde, bir açılım daha yaparak bahse konu iş birliği mekanizmanın kurulmasını müteakip, süreç içerisinde bir safhada halihazırda iki tarafın ayrı ayrı sözleşme imzaladığı şirketlerin de yetkilendirilerek bu mekanizmaya dahil edilebileceğini söylüyoruz. Bu önemli açılım, Rum tarafının ileri sürmekte olduğu kaygı ve gerekçeleri de ortadan kaldırmaktadır." dedi.

"KKTC OLARAK TÜRKİYE İLE ENTERKONNEKTE ÇALIŞMALARI YAPMAKTAYIZ"

Avrupa Birliği enterkonnekte sistemine, Türkiye'ye bağlanma yoluyla dahil olmayı önerdiğini de belirten Tatar, halihazırda iki tarafın elektrik sistemlerinin birbirine bağlı olduğunu, ihtiyaç duyulması halinde tarafların birbirine elektrik verebileceğini kaydetti.

Tatar, "İki tarafta da artan enerji arzından dolayı yaşanan zorlukları aşmak konusunda AB sistemine dahil olmak, en etkin yöntem olarak ortaya çıkmaktadır. KKTC olarak Türkiye ile enterkonnekte çalışmaları yapmaktayız. Rum tarafının da buna yönelik ayrı çalışmaları bulunmaktadır. Ekonomik akılla bakıldığında ve maliyetler de göz önüne alındığında hem bağlantı yatırımı hem de bakım açısından değerlendirildiğinde, iki tarafın çıkarına olabilecek ve en erken zamanda devreye girebilecek sistem, Türkiye üzerinden sağlanacak sistemdir. Böylesine bir iş birliği yeşil enerjiye geçiş için de önemli bir imkan yaratacaktır. Bu konuda da iş birliğine hazır olduğumuzu ilettim." ifadelerini kullandı.

Üçüncü iş birliği alanı olarak, iki tarafın ortak hedefi olan "yeşil enerjiye geçiş" konusunda güneş enerjisinin etkin şekilde kullanılmasını önerdiğini kaydeden Tatar, kurulmasını öngördükleri ortak komite aracılığıyla, hem iki tarafa hem de Ada'nın geneline, bu alanda yapılacak yatırımlar da dahil olmak üzere, güneş enerjisinden maksimum fayda sağlamak hedefiyle birlikte çalışmayı da önerdiğini söyledi.

KKTC Cumhurbaşkanı Tatar, "Dördüncü iş birliği önerim olarak, iki tarafın yetkili kurumları tarafından görevlendirilecek uzman personelin eşit sayıda oluşturacağı ve Kıbrıs'ın her iki tarafında bulunan tatlı su kaynaklarının rasyonel kullanımı ve geliştirilmesine yönelik çalışma yapmak üzere bir komite kurulmasına hazır olduğumuzu ifade ettim. Ana vatan Türkiye'den asrın projesi kapsamında ülkemize ulaştırılan suyun da bu iş birliği kapsamında ele alınabileceğini de önerdim." dedi.

"ŞİMDİ TOP RUM TARAFINDA"

Cumhurbaşkanı Tatar, Guterres'e çok yakın zamanda düzensiz göç ve Kıbrıs'ın mayınlardan arındırılmasına ilişkin iki ilave iş birliği önerisi sunacağını da kaydetti.

Kıbrıs Türk tarafının bu önerileriyle eşitlik temelinde, iki tarafa, Ada'ya ve bölgemize fayda sağlayacak iş birliği alanları konusunda Rum muhataplarıyla birlikte çalışma iradesine sahip olduğunu gösterdiğini kaydeden Tatar, şöyle devam etti:

"Bu kararlılığımı, müktesep haklarımız olan egemen eşitlik ve eşit uluslararası statümüz korunarak ileriye götürmeye hazır olduğumu da ifade ettim. Eğer hem Ada'mıza hem de bölgemizin barış, istikrar ve refahına katkı sağlanmak isteniyorsa, başta Rum tarafından olmak üzere, ilgili tüm taraflardan bu iş birliği önerilerimizi hayata geçirilmesi konusunda olumlu tutum bekliyoruz. Anastasiadis'in bu önerilerimize açık fikirli ve olumlu bakması yönünde teşvik edilmesini de Sayın BM Genel Sekreteri'nden rica ettim. Şimdi top Rum tarafındadır. Sayın Anastasiadis'e çağrım şudur; Ada'mızın ve bölgemizin geleceği için olumlu adım atılmasına biz hazırız, gelin bu önemli konularda birlikte çalışalım ve hem halklarımıza hem de bölgemize, önerdiğim bu iş birliği alanında birlikte çalışarak katkıda bulunalım."

"BİZ ASLA İKİ BÖLGELİ VE İKİ TOPLUMLU FEDERASYON GÖRÜŞMEYİZ"

Jenca'nın bugün Anastasiadis'i de ziyaret ettiğini hatırlatan Tatar, Rum basınında yer alan, Rum Başkanlık Sarayı'na dayandırılan ve Jenca'nın, Anastasiadis'e "Genel Sekreterin talimatı sonucunda, müzakerelerin BM Güvenlik Konseyi kararları zeminde yeniden başlamasına müsaade edecek bir ortamın nasıl yaratılacağını araştırma görevini üstlendiği" yönünde bilgi verildiği şeklindeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını, bunu, Jenca'nın da teyit ettiğini ve bu haberi yalanladığını belirtti.

Cumhurbaşkanı Tatar, "Biz asla iki bölgeli ve iki toplumlu federasyon görüşmeyiz. Bizim yeni siyasetimizin ne olduğun bütün dünya çok iyi bilmektedir. Bizim egemen eşitliğimiz ve eşit uluslararası statümüz kabul görmeden resmi müzakere sürecine artık geçmeyiz. Taraflar arasında da şu an ortak zemin yoktur. Yaptığımız öneriler konusunda Ankara ile de tamamıyla iş birliği içerisindeyim. Türkiye'nin bu konudaki tutumu da önemli." dedi. (AA)