Kalem kalem liste: Depreme hazır olmanın maliyeti ne kadar?

Efe Can TAN/GERÇEKİZMİR - Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen ve binlerce yurttaşın hayatını kaybettiği depremlerde 40 binden fazla kişi hayatını kaybederken depremzedeler için yara sarma çabası sürüyor. 

Yaşanan yıkıcı felaketin ardından Türkiye gündemi yapı stoğu, fay hattı, kentsel dönüşüm, zeminde sıvılaşma gibi depremle ilintili konular ekseninde şekilleniyor. 

Belediyeler ve kamu kurumları olası bir depremde alınacak önlemleri açıklarken uzmanlar vatandaşlara da alınması gereken önemler konusunda uyarılarda bulunuyor. 



DEPREM ÇANTASI
Bunlardan birisi afet sırasında evde bulunması gerekenlerden afet çantası. Son depremlerin ardından vatandaşlar afet çantası hazırlama derdine düştü. Türkiye yaşanan döviz kriziyle başlayan ekonomik krizi yaşamaya devam ederken hayat pahalılığı günden güne artıyor. Yapılan araştırmalar sonucu deprem sonucunda hayat kurtarması beklenen bir afet çantasının maliyeti bin TL’ye yaklaşıyor. Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı’nın (AFAD) resmi internet sitesinde çanta içinde bulunması gerekenler listelendiğinde maliyet bin TL’ye yaklaşıyor. 



DASK
1999 Gölcük depreminin ardından kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumu(DASK) Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) edindirme, uygulama ve yönetimi faaliyetlerinden sorumlu tüzel kimlikli bir kamu kuruluşu. Zorunlu Deprem Sigortası belediye sınırları içinde kalan meskenler için depremin meydana getirdiği maddi zararları karşılamaya yönelik geliştirilmiş bir sigorta sistemi...

Uzmanlar özellikle büyük felaketin ardından vatandaşlara DASK poliçelerini yenileme tavsiyesinde bulunurken örneğin 1990’lı yıllarda inşa edilmiş 5 katlı bir apartmanda bulunan dairenin DASK maliyeti ortalama 500 TL olarak belirleniyor. Kat sayısı arttıkça DASK ücreti yükselirken yeni evler için ücret azalıyor. 

Yeni inşa edilmiş 80 metrekare bir dairenin DASK maliyeti ortalama 300 TL. 250 metrekarelik bir evin DASK maliyeti ise 2500- 3000 TL’ye kadar çıkabiliyor.

ÖZEL SİGORTA
Vatandaşlar olası bir depremde evlerini kaybetme korkusu ile DASK sigortasına yönelirken bir afet durumunda evlerinin o anki satış değerinin tümünü sigortadan elde edemiyor. Burada devreye özel sigorta giriyor. 
Özel sigorta fiyatları yine dairenin metrekaresi, bulunduğu apartmanın kat sayısı, ve yaşına göre değişiyor. 
Örneğin 5 katlı bir apartmandaki 10 yaşında 100 metrekarelik bir dairenin özel konut sigortası ortalama 2000 bin TL olarak hesaplanıyor. 



KAROT TESTİ 
Büyük depremlerin ardından vatandaşlar evlerinin depreme dirençli olup olmadığı endişesini taşırken bu sorunun yanıtını veren en yöntemlerden biri karot testi. 

Bina duvarlarından silindir şeklinde zarar vermeden delinerek alınan beton örneği, karot makineleri ile yapılıyor. Binaların deprem dayanıklılığını ölçmek için kullanılan en etkili yöntemlerden biri olan yöntem ile beton analiz edilirken, basınç testlerine direnç ve kalite konusunda bilgi veriyor.

İzmir’de karot testinden önce yapılan ön testin fiyatı bin 500 TL. Karot testi fiyatı ise daire başına 2 bin 500 TL’den başlarken binanın büyüklüğüne göre maliyet 100 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. 

Karot testi fiyatlandırmasında binadaki kolon sayısı, kat sayısının ve binanın büyüklüğüne göre değişiyor. 



GÜVENLİ EVE TAŞINMANIN BEDELİ DUDAK UÇUKLATIYOR!
Yaşanan depremlerin ardından birçok fay hattının üzerinde kurulmuş olan İzmir’de vatandaşlar depreme dayanıklı ilçe ve bölgelere taşınmanın derdine düştü. 

Uzmanlar Sisam Depremi’nin İzmir’deki fayların kırılması ile oluşmamasına rağmen kentte büyük yıkıma yol açtığına dikkat çekerken konutların depreme ne kadar uzak olduğu kadar, nerede olduğu ve nasıl inşa edildiğine de dikkat çekildi. 

Gerçekİzmir’e büyük felaketin ardından açıklamalarda bulunan deprem uzmanı Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan İzmir deprem risk haritasını açıklarken kentin sahil kesimlerine uyarıda bulunmuştu. 

Ercan’ın açıkladığı haritaya göre İzmir’de Çiğli, Konak(kıyı kesimleri), Bayraklı, Balçova(kıyı kesimleri) en riskli olarak belirtilen kırmızı listede yer aldı. Tehlikeli olarak kodlanan listede ise Bornova, Karşıyaka ve İzmir’in Güzelbahçe’ye kadar uzanan kıyı kesimleri yer aldı. İzmir’in en güvenli bölgeleri ise Prof. Dr. Ercan tarafından sarı listede yer aldı. Ercan’ın paylaştığı haritaya göre kentin en güvenli bölgeleri ilçelerin yapılaşmanın görece az olduğu dağ yamaçlarında kalan bölümleri oldu. 

Uzmanların uyarıları ve İzmir’deki deprem riski göz önüne alındıktan sonra vatandaşlar İzmir’in güvenli bölgelerine taşınma telaşına girerken konut fiyatlarındaki dudak uçuklatan rakamlar deprem riskinden kaçınmanın önünde engel oluşturuyor. 

Prof. Dr. Ercan Balçova’nın dağ yamaçlarının zemin olarak dayanıklı olduğuna dikkat çekerken güvenilir konut satış sitelerinden birinde arama yapıldığında Teleferik Mahallesi’nde bulunan 111 satılık ilanında en ucuz konut 875 bin TL olarak listelendi. İkinci en ucuz konutun 1 milyon 395 bin lira olduğu mahallede listenin en pahalısı konumunda bulunan müstakil bir evin fiyatı 7 milyon TL’ye kadar çıktı. 

Öte yandan deprem güvenliği için alınan taşınma kararları sonrası tüm bu masraflara ek nakliye ve hizmet alım maliyetleri de devreye giriyor.