Masada İzmir seçimi: Siyaset bilimci Tosun’dan kritik '100 mahalle' ve son 41 yıl verisi!

Efe Can TAN / GERÇEKİZMİR - Türkiye kritik 31 Mart yerel seçimleri için son düzlüğe girdi.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve muhalefet 2023 seçimlerinde yaşanan hayal kırıklığını unutturmak isterken Cumhur İttifakı cephesi ise genel seçimdeki başarıyı yerel seçim zaferi ile taçlandırmak istiyor.

CHP’de genel seçimlerdeki hezimetin ardından yaşanan kurultayda genel başkanlık koltuğuna Özgür Özel’in oturması ve partide yaşanan değişim sonrasında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer yeniden aday gösterilmedi. Soyer’in aday gösterilmemesi ve CHP Genel Başkanı Özel’in İzmir’e özel önem vermesi gözlerin kente çevrilmesine neden oldu.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yarışını CHP’li Ekrem İmamoğlu’nun mu, yoksa AK Partili Murat Kurum’un mu kazanacağı merakla beklenirken, İzmir sandığından çıkabilecek sonuçlar da en az İstanbul kadar ulusal medyada kendine yer buldu.

CHP’nin İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Cemil Tugay geçtiğimiz gün yarıştaki en büyük rakibi Cumhur İttifakı adayı AK Partili Hamza Dağ ile aralarındaki puan farkını 3-4 olarak açıklarken, CHP Lideri Özel ise farkın 5 olduğunu belirtmişti.

Son düzlüğe girilirken İzmir sandığından çıkabilecek muhtemel sonucu, AK Partili Dağ’ın seçim kampanyası stratejisini, Soyer ve mevcut CHP’li başkanların pozisyonlarını Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun Gerçekizmir için yorumladı.

Tosun, 2018 ve 2023 seçimlerinin gerçek seçim sonuçlarını karşılaştırarak mahalle mahalle yaptıkları açıklamayı detaylandırırken, ‘AK Parti’nin İzmir’i kazanmaya yakın olduğu’ iddialarını da yorumladı. Siyaset Bilimci Tosun 1983 yılından beri İzmir’de her 100 seçmenden en fazla 15’inin bir önceki seçime göre oy tercihini değiştirdiğini vurgulayarak, Hamza Dağ’ın CHP ile oy farkını kapatma ihtimaline karşılık, “Hamza Bey kapatırsa İzmir için seçim devrimi olur” ifadelerini kullandı. Tosun İYİ Parti adayı Özlale için ise övgü dolu sözler kullandı.

“ÖZLALE KALİBRESİ ÇOK YÜKSEK BİR ADAY AMA…”
Tosun İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı yarışının Tugay ve Dağ arasında geçtiğini vurgularken, İYİ Parti Adayı Özlale için övgü dolu ifadeler kullandı.  

Prof. Dr. Tosun, “Yarış iki aday arasında geçecek öyle görünüyor. Ümit Özlale kalibresi çok yüksek bir aday ama bu ülkede kalibrenin yüksekliği seçmen desteğini kazanma anlamında yetmiyor. Böyle bir realite var. Bu bir yerel seçim sonuçta parti aidiyeti ve parti kimliği önemli ama bunun yanında bir de hizmet beklentileri var. Hizmetlere ilişkin yaşamış oldukları bazı hayal kırıklıkları var. Bu nedenle hem partili kimliği hem de mevcut belediye yönetimlerinin hizmet performanslarını bir arada değerlendirerek seçmen kararını verecek” diye konuştu.

İZMİR’İN KAYITLI SEÇMEN SAYISI EN YÜKSEK MAHALLELERİNİ ÖRNEK GÖSTERDİ!
Tosun ortaya atılan anket sonuçlarına itibar etmediğini vurgularken, İzmir’in en yüksek kayıtlı seçmen sayısı bulunan 100 mahallesinde yaptıkları araştırmaya dair konuştu.

Tosun, “Ben bilim insanıyım olgulara verilerle bakarken bu veriler ne ölçüde bilimsel yöntemin kurallarına uygun olarak toplanıyor o benim için önemli. Yüz kişiye sorduk, bin kişiye sorduk böyle bir sonuç çıktı deyip hele hele uzmanlık alanı siyaset bilimi değil ise ondan hareketle araştırma şirketlerinin bulgularına seçime 10 gün kala çok fazla itibar etmiyorum. Gerçek verilere ilk olarak ele almak gerekir. Bir örnek vereyim siyaset bilimci olarak çalıştığımız; Geçmiş seçim sonuçlarında İzmir’in en yüksek kayıtlı seçmen sayısının olduğu 100 mahalleye bakalım. 100 mahallenin toplam kayıtlı seçmen sayısı 1 milyon 450 bin. Örnek vermek gerekirse; Bornova’da Kazım Dirik, Erzene ve Evka-3, Kızılay. Bayraklı’da Mansuroğlu, Tepekule ve Bayraklı. Karşıyaka’da Bahriye Üçok, Fikri Altay. Aliağa’da Siteler, Yeni Mahalle. Menemen’de Mermerli. Menderes’te Mithat Paşa. Çiğli’de Evka. Konak’ta Levent. Bu mahallelerin özelliği ana partiler CHP’si de AK Parti’si de oy kaybediyor kaybolan oylar TİP, Zafer Partisi gibi partilere gidiyor. 14 Mayıs 2023 seçimlerinde böyle oldu. 2018 ile 2023’ün gerçek seçim sonuçlarını karşılaştırarak yaptık bu araştırmayı. Bu mahalleler etkili olacak. Bu mahalleler İzmir’de kayıtlı toplam seçmen sayısının yüzde 40’ına denk düşüyor. Burada 2018’e göre 2023 seçimlerinde İzmir’de yerel iktidarı elinde tutan CHP’nin oy ortalaması 41, yerel muhalefetteki Cumhur İttifakı’nın oy oranı yüzde 31. Arada 10 puanlık bir fark var. Bu fark neye tekabül ediyor oy miktarı olarak, 400 bin civarın bir oya tekabül ediyor” diye konuştu.

“İZMİR’DE 1983’TEN BERİ MAKSİMUM YÜZDE 15, SEÇİMDEN SEÇİME PARTİ DEĞİŞTİRMİŞ!”
Tosun yaptığı açıklamada dikkat çekici bir verinin altını çizdi. Tosun 1983’ten beri İzmir’de seçmenlerin parti değiştirme davranışlarının bir önceki seçime göre yüzde 15’in üzerine hiçbir zaman çıkmadığını vurguladı.

Tosun, “İzmir’de 1983’ten sonra yapılan bütün seçimlerde seçmen tercihleri yüzde 15’in üzerinde hareketli olmamış. 100 seçmenden maksimum 15 seçmen parti değiştirmiş bir seçimden diğer seçime. Bunları veri aldığımızda bu kadar bir seçmen oy hareketliliği olur ise, çok yüksek bir oy hareketliliği olması lazım geçen seçime göre yüzde 40 olması lazım, olursa CHP ile AK Parti arasındaki oy makası 2 ile 4 puan arasına düşer” dedi.

“HAMZA DAĞ OY FARKINI KAPATIRSA İZMİR İÇİN SEÇİM DEVRİMİ OLUR!”
Tosun durumu oy oranları üzerinden değerlendirirken CHP ve AK Parti arasındaki oy farkı için, “Hamza Dağ kapatırsa İzmir için seçim devrimi olur” dedi.

Tosun, “En yüksek kayıtlı seçmenin olduğu ilk 100 mahallede bu oy farkının iddia edildiği gibi bu kadar dar olması İzmir’deki seçmen eğilimleri ile örtüşmüyor. Olabilir mi? Olabilir. Kamuoyu araştırmalarına göre olabilir. Bu araştırmaları kim yapıyor, nasıl yapıyor, yöntemi nedir bunlar çok önemli. Bunu kapatabilir mi… Hamza Dağ kapatırsa İzmir için seçim devrimi olur hem Hamza Dağ hem de AK Parti açısından. Böyle bir şey hangi koşulda olabilir, bunun tek koşulu var; Geçmiş belediye hizmetlerinden çok ciddi anlamda bir memnuniyetsizlik olması gerekir ki 2 kişiden 1 neredeyse taraf değiştirecek” ifadelerini kullandı.

“1,2 PUANLIK FARK OLURSA SORGULANIR!”
“CHP’nin İzmir’i küçük bir oy farkı ile kazanması Pirus Zaferi olur ve parti içinde krize yol açar mı?” sorusunu yanıtlayan Tosun, Tugay’ın adaylığını da değerlendirdi.

Tosun, “Son genel seçimde AK Parti ile MHP’yi topladığımız zaman İzmir’de yüzde 30 yapıyor. Son yerel seçimde ise yüzde 41 oy almışlardı. Makas daralırsa nasıl bir sonuç üretirden çok, neden böyle bir sonuç ortaya çıktı? CHP’ye ilişkin seçmen algısı mı bu kadar değişti, partiye mi yönelik bir tepki var. Geçmiş yerel yönetimlerin hizmetlerine yönelik bir tepki mi var? Çok iyi analiz edilmesi lazım ki bunun bir Pirus Zaferi olup olmadığına ilişkin değerlendirme yapmak için. Cemil Tugay ile ilgili geçmişte Aziz Kocaoğlu tercih edilirken, Tunç Soyer tercih edilirken Cemil Bey’in bu adaylardan dezavantajı ne? Bunlar sonuçta belediyecilik deneyimi olan ya da olmayan çok fazla popüler olmayan isimlerdi. Aday faktöründen bağımsız olarak böyle bir sonuç belediye hizmetlerine ilişkin seçmen algısı sonucunda çıkabilir. Seçmen de bunu oy verirken, ortaya çıkacak sonuç itibariyle bunun farkında 1,2 puanlık bir fark olursa politik anlamda sorgulanır” şeklinde konuştu.

ADAY GÖSTERİLMEYEN BAŞKANLARA: ÇOK ÇALIŞIRLARDI ŞU ANDA BU GÖRÜLMÜYOR!
Mevcut Başkan Soyer’in Tugay’ın ve partisinin kampanyasının içinde aktif olarak yer almamasının seçim sonuçlarını nasıl etkileyeceği yönündeki soruyu yanıtlayan Tosun, “Türkiye’de bütün belediyeler seçime giderken seçim dışı dönemlerde yaptığının çok üzerinde bir performans ile çalışırlardı. Şu anda bu performansı göremiyoruz. Neden görülmüyor?” diye sordu.

Tosun, “Tunç Bey aday gösterilmedi biz tepkimizi koyalım’ diye değil ama Türkiye’de bütün belediyeler seçime giderken seçim dışı dönemlerde yaptığının çok üzerinde bir performans ile çalışırlardı. Şu anda bu performansı göremiyoruz. Neden görülmüyor? Özellikle aday gösterilmeyen isimler neden böyle bir performans göstermiyor? Büyükşehir’de de mevcut başkanların aday gösterilmediği ilçelerde de. Seçmen bunları soruyordur. Niye bu yollar böyle, neden bu ışıklandırmalar böyle diye soru da soruyordur seçmen. Bunu da sandıkta oy davranışına yansıtacaktır” dedi.

“DAĞ’IN LOGOSUZ KAMPANYASI ETKİLİ OLUYOR”
Cumhur İttifakı adayı Dağ’ın logosuz ve ılımlı kampanyasını değerlendiren Tosun, “Hamza Dağ’ın kampanya stratejisinde kullandığı bu tür taktikler seçmenin belirli kesiminde karşılık buluyor. Oylarında yükselme olduğuna göre… Logo kullanmaması etkili oluyor ama burada belirleyici logo değil. Onun dışında söylemleri vaatleri yine hizmet üzerinden logo kullanmıyor ama logo kullanmayıp sempatik gelmezse seçmene o hizmetlerin seçmen tarafından olumlu karşılanmasa logo kullanmamanın hiçbir karşılığı olmaz. Logo kullanmama sembolik bir şey. Kullanıp kullanmamaya seçmen o kadar da bakmıyor. Temel kriter geçmiş belediye yönetimlerinin büyükşehir ve ilçeler olarak bakarsak hizmet performansına ilişkin bir değerlendirme üzerinden seçmen bunu kullanıyor ardından Hamza Dağ’ın kampanya stratejisindeki o ılımlı söylem, hizmet vaatleri hepsi bir araya gelip şekilleniyor seçmen açısından” diyerek sözlerini noktaladı.