Öğretmenlik Meslek Kanunu Teklifi kabul edildi

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Öğretmenlik Meslek Kanunu Teklifi, Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda kabul edildi.

Teklifle, eğitim öğretim hizmetlerini yürütmekle görevli öğretmenlerin atamaları ve mesleki gelişimleriyle kariyer basamaklarında ilerlemelerinin düzenlenmesi amaçlanıyor.

Öğretmenliğin, "eğitim öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleği" olarak tanımlandığı teklife göre, öğretmenler bu görevlerini, Türk milli eğitiminin amaç ve temel ilkeleri ile öğretmenlik mesleği etik ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlü olacak. Öğretmenlerin çalışma şartları, eğitimde kalitenin yükseltilmesi için belirlenen amaçları gerçekleştirmek üzere düzenlenecek. Öğretmenlik mesleğine hazırlık, genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon/öğretmenlik meslek bilgisiyle sağlanacak. Öğretmenlik mesleği, aday öğretmenlik döneminden sonra "öğretmen", "uzman öğretmen" ve başöğretmen" olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılacak.

Öğretmen adaylarında genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon/öğretmenlik meslek bilgisi bakımından aranacak nitelikler Milli Eğitim Bakanlığınca tespit edilecek. Öğretmenler, öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından ve bunlara denkliği kabul edilen yurt dışı yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar arasından seçilecek.

Aday öğretmenler, özel mevzuatında yer alan hükümler saklı kalmak üzere, aday öğretmenliğe atanabilmek için Devlet Memurları Kanunu'nun ilgili maddesinde sayılan şartlara ek olarak yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından mezun olacak. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu'na göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olma ve Milli Eğitim Bakanlığınca ve/veya Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılacak sınavlarda başarılı olma şartları aranacak.

Adaylık süresi bir yıldan az, iki yıldan çok olamayacak. Bu süre içinde zorunluluklar dışında aday öğretmenlerin görev yeri değiştirilemeyecek. Aday öğretmenler, eğitim ve uygulamadan oluşan Aday Öğretmen Yetiştirme Programı'na tabi tutulacak. Aday öğretmenlerden adaylık süreci sonunda Adaylık Değerlendirme Komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda başarılı olanlar öğretmenliğe atanacak.

Aday öğretmenlerden atanma niteliklerinden herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılanların, adaylık süresi içinde atanma şartlarından herhangi birini kaybedenlerin, adaylık sürecinde aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların, aday öğretmenler için öngörülen Aday Öğretmen Yetiştirme Programı'na mazeretsiz olarak katılmayanlarla bu program sonunda Adaylık Değerlendirme Komisyonu'nca yapılan değerlendirmede başarısız olanların görevine son verilecek ve bunlar 3 yıl süreyle öğretmenlik mesleğine alınmayacak.

Görevlerine son verilmesi gerekenlerden aday öğretmenliğe başlamadan önce Devlet Memurları Kanunu'na göre memurlukta adaylığı kaldırılarak asıl memurluğa atanmış olanlar, kazanılmış hak aylık derecelerine uygun memur unvanlı kadroya atanacak. Aday öğretmenlerin adaylık sürecinde yetiştirilmelerine esas Aday Öğretmen Yetiştirme Programı ve Adaylık Değerlendirme Komisyonu'nun oluşumu ve aday öğretmenlik sürecine ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenecek.

ÖĞRETMENLİK KARİYER BASAMAKLARI

Teklifle öğretmenlik kariyer basamakları belirleniyor. Buna göre, aday öğretmenlik dahil öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti bulunanlardan mesleki gelişime yönelik 180 saatten az olmamak üzere düzenlenen Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı'nı ve mesleki gelişim alanlarında uzman öğretmenlik için öngörülen asgari çalışmaları tamamlamış, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan öğretmenler, uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilecek. Uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı sınavda 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılacak. Yazılı sınavda başarılı olanlara uzman öğretmen sertifikası verilecek.

Uzman öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti bulunan ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası olmayan uzman öğretmenlerden mesleki gelişime yönelik 240 saatten az olmamak üzere düzenlenen Başöğretmenlik Eğitim Programı'nı tamamlamış olan ve mesleki gelişim alanlarında başöğretmenlik için öngörülen çalışmaları tamamlayanlar başöğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilecek. Yazılı sınavda 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılacak. Yazılı sınavda başarılı olanlara başöğretmen sertifikası verilecek.

Yüksek lisans eğitimini tamamlayanlar, uzman öğretmen unvanı için öngörülen doktora eğitimini tamamlayanlar ise başöğretmen unvanı için öngörülen yazılı sınavdan muaf tutulacak.

Eğitim kurumu yöneticiliği ve sözleşmeli öğretmenlikte geçen süreler öğretmenlik süresinin hesabında dikkate alınacak.

Öğretmen unvanından bu göreve atanmanın atamaya yetkili amir tarafından onaylandığı tarihten, uzman öğretmen veya başöğretmen unvanından ise uzman öğretmen/başöğretmen sertifikasının düzenlendiği tarihten itibaren yararlanılacak. Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanını kazandıktan sonra alan değiştiren ya da ilgili düzenlemelerle alanı kaldırılan veya alanının adı değiştirilen öğretmenler, kazandıkları unvanları kullanmaya devam edecek.

Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı alanlara her unvan için ayrı ayrı olmak üzere bir derece verilecek. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanlar, cezaları özlük dosyasından silindikten sonra uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı için başvuruda bulunabilecek. Öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarında ilerlemeye ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenecek.

EK GÖSTERGE VE TAZMİNATLAR

Teklifte hüküm bulunmayan hallerde, İlköğretim ve Eğitim Kanunu, Devlet Memurları Kanunu, Milli Eğitim Temel Kanunu ile diğer yasaların bu düzenlemeyle çelişmeyen hükümleri uygulanacak.

Devlet Memurları Kanunu'nda yapılan değişiklikle uzman öğretmen ve başöğretmen unvanına haiz olanların, eğitim ve öğretim tazminatında iyileştirmeye gidiliyor. Uzman öğretmenlere ödenen eğitim öğretim tazminatı yüzde 20'den yüzde 60'a, başöğretmenlere ödenen eğitim öğretim tazminatı ise yüzde 40'tan yüzde 120'ye yükseltiliyor.

Birinci dereceli kadroda görev yapan öğretmenlerin ek göstergeleri 3600'e çıkarılıyor. Diğer derecelerde bulunan öğretmenler bakamından da bu artışa göre düzenleme yapılması öngörülüyor. Ek gösterge, ikinci derecede bulunan öğretmenler için 3000, üçüncü derecede bulunanlar için 2200 olarak belirlenirken, dördüncü derece için 1600, beşinci derece için 1300, altıncı derece için 1150, yedinci derece için 950, sekizinci derece için 850 olacak. Bu madde, 15 Ocak 2023'te yürürlüğe girecek.

Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin ilgili maddesinde yapılan değişiklikle, sözleşmeli öğretmenlerin can güvenliğine ve sağlık mazeretine bağlı olarak yer değiştirmelerine imkan sağlanması öngörülüyor.

Öğretmenlik ve öğretmenlerin nitelikleri ve seçimiyle ilgili hususlar bu teklifle düzenlendiği için Milli Eğitim Temel Kanunu'nun ilgili maddeleri yürürlükten kaldırılıyor.

Yayımlandığı tarihte uzman öğretmen ve başöğretmen unvanına haiz olanlar bu düzenlemeden yararlanacak.

GÖRÜŞMELERDEN

Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Sadri Şensoy, Öğretmenlik Meslek Kanunu Teklifi konusundaki çok değerli fikirlerden ve katkılardan dolayı bakanlığı adına katılımcılara teşekkür etti.

Komisyona bazı bilgilendirmelerde bulunan Şensoy, "Yaklaşık 850 bin sınıfımız var bizim, şubemiz var. Bunun yüzde 53'ü 25 ve altındaki öğrencilerden oluşmakta, yüzde 18,5'i 26 ile 30 arasındaki öğrencilerden oluşmakta, yüzde 15'i ise 31 ila 35 arasındaki öğrencilerden oluşmakta. Biraz önce geçti bu konu, 'yaklaşık en az 37 ile 57 arasında öğrenci var' denildi. Bu şekilde bir noktamız var." dedi.

Kanun teklifinin madde sayısının az olmasına yönelik eleştirileri anımsatan Şensoy, burada belirtilmeyen birtakım hususların Devlet Memurları Kanunu'nda yer aldığını söyledi.

Konuşmalarda aile bütünlüğünden de bahsedildiğini dile getiren Şensoy, "Aile bütünlüğüyle ilgili eşlerin ikisi birden kadroluysa zaten problem yok yani özür atamalarıyla bir şekilde bu gerçekleşiyor ancak eşlerden birisi sözleşmeli, diğeri kadroluysa, eğer kadrolu olan, eşinin sözleşmeli olduğu yere tayinini yaptırabiliyor; sadece, burada, sözleşmeli olan, kadrolu olan eşinin olduğu yere geçiş yapamıyor ama her ikisi de sözleşmeliyse şu anda bununla ilgili herhangi bir geçiş söz konusu değil." diye konuştu.

Şensoy, "Bilinsin ki tüm öğretmen, eğitim camiası bu toplantıdan çıkacak olan sonucu bekliyor. Komisyon üyelerimize, sendikalarımıza, paydaşlarımıza, ilgili bakanlık çalışanlarına süreçte verdikleri desteklerden dolayı tekrar teşekkür ediyoruz." dedi.

EĞİTİM-ÖĞRETİM İSTATİSTİKLERİ

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından "Milli Eğitim İstatistikleri-Örgün Eğitim 2020-2021" verileri açıklandı.

Buna göre, Türkiye'de okul öncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde, 9 milyon 352 bin 605'i erkek, 8 milyon 733 bin 338'i kız olmak üzere toplam 18 milyon 85 bin 943 öğrenci örgün eğitim alıyor.

Öğrencilerden 15 milyon 194 bin 574'i resmi, 1 milyon 310 bin 605'i özel ve 1 milyon 580 bin 764'ü ise açık öğretim kurumlarında okuyor.

Resmi okullarda eğitim görenlerin 7 milyon 802 bin 825'i erkek, 7 milyon 391 bin 749'u kız öğrencilerden oluşuyor. Özel okullarda ise 723 bin 749 erkek, 586 bin 856 kız öğrenci eğitim görüyor.

Açık öğretimde kayıtlı aktif öğrencilerin 826 bin 31'ini erkekler, 754 bin 733'ünü kızlar oluşturuyor.

Örgün eğitimdeki öğrencilerin 1 milyon 225 bin 981'i okul öncesi eğitimde, 5 milyon 328 bin 391'i ilkokulda, 5 milyon 212 bin 969'ü ortaokulda, 6 milyon 318 bin 602'si ortaöğretimde bulunuyor.

Ortaöğretimdeki 6 milyon 318 bin 602 öğrencinin 3 milyon 920 bin 83'ü genel liselerde, 1 milyon 731 bin 556'sı mesleki ve teknik liselerde, 666 bin 963'ü de imam hatip liselerinde eğitim alıyor.

ÖZEL OKULLARDAKİ ÖĞRENCİ ORANI YÜZDE 7,9

Özel öğretim kurumlarındaki öğrencilerin toplam örgün eğitim içindeki oranı yüzde 7,9 olarak kayıtlara geçti. Bu oran okul öncesi eğitim için yüzde 15,8, ilkokul için yüzde 5,1, ortaokul için yüzde 6,1, ortaöğretim için de yüzde 11 olarak gerçekleşti.

İstatistiklerde 2020-2021 eğitim öğretim yılı okullaşma oranlarına da yer verildi. Düzeltilmiş net okullaşma oranları okul öncesinde 5 yaş için yüzde 58,53, ilkokulda yüzde 96,12, ortaokulda yüzde 95,67, ortaöğretimde ise yüzde 87,95 olarak hesaplandı.

Öğrencilerin bulundukları eğitim kademesine bakılmadan yaş gruplarına göre hesaplanan net okullaşma oranları 3-5 yaş grubunda yüzde 28,95, 4-5 yaş grubunda yüzde 37,62, 5 yaşta yüzde 58,53, 6-9 yaş grubunda yüzde 97,23, 10-13 yaş grubunda yüzde 98,55, 14-17 yaş grubu için yüzde 90,76 olarak belirlendi.

ÖĞRETMEN SAYISI

Örgün eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen sayısı 2020-2021 eğitim öğretim yılında 1 milyon 112 bin 305 oldu. Bu öğretmenlerin 950 bin 90'ı resmi okullarda, 162 bin 215'i özel okullarda görev yapıyor. Ayrıca öğretmenlerin 453 bin 529'u erkek, 658 bin 776'sı kadın öğretmenlerden oluşuyor.

Öğretmenlerin 52 bin 461'i okul öncesi eğitimde, 306 bin 937'si ilkokulda, 370 bin 798'i ortaokulda ve 382 bin 109'u ortaöğretimde çalışıyor.

OKUL VE DERSLİK SAYILARI

Örgün eğitimde 53 bin 620'si resmi okul, 13 bin 501'i özel okul ve 4'ü açık öğretim okulu olmak üzere toplam 67 bin 125 okul bulunuyor.

Bu okulların 10 bin 552'si okul öncesi eğitim, 24 bin 576'sı ilkokul, 19 bin 25'i ortaokul ve 12 bin 972'si de ortaöğretim kademesinde yer alıyor.

Resmi okullarda 593 bin 632, özel okullarda 138 bin 749 olmak üzere örgün eğitimde toplam 732 bin 381 derslik bulunuyor. (AA)