ŞPO’dan enkaz bölgesi için çarpıcı tespit ve öneriler!

GERÇEKİZMİR - Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi, kentteki afet sonrası güvenli toplanma alanlarının yeterli olup olmamasıyla ilgili bir rapor hazırladı.

‘Toplanma alanları niteliksel olarak yeterli mi?’ soru başlığıyla kamuoyuna açıklanana raporun giriş kısmında, “Ülkemizin deprem kuşağında olduğu bilinen bir gerçek iken ve özellikle yıkıcı etkisiyle hafızalarımızda acı bir şekilde yer edinen 21 yıl önceki Marmara Depremi sonrası yasal ve yönetsel olarak bazı önlemler alınmaya çalışıldığı belirtilmesine karşın, yakın tarihte yaşanan birçok depremde olduğu gibi 30.10.2020 tarihinde Ege Denizi’nde gerçekleşen ve ağırlıkla İzmir’i etkileyen deprem de, alınan önlemlerin yetersiz olduğunu bir kez daha gözler önüne sermiştir. Afet önlemlerinin bir adımını da afet sonrası güvenli alanlarda toplanma alanlarının hazır hale getirilmesi oluşturmaktadır. İzmir Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü koordinasyonunda ilgili kamu kurumları ile beraber İzmir’in 30 ilçesinde toplamda 1644 adet toplanma alanı belirlendiği ve sonrasında bu alanların e-devlet, İzmir Toplanma Alanları,  Bizİzmir gibi platformlardan da yayınlandığı bilinmektedir. 30.10.2020 tarihinde yaşanan deprem sonrası yıkılan binaların yoğunlaştığı İzmir ili, Bayraklı ilçesi, Adalet Mahallesi, Manavkuyu Mahallesi ve Mansuroğlu Mahalleleri’nde belirlenen ve söz konusu platformlarda yayınlanan  “Afet ve Acil Durum Toplanma Alanları” haritasında işaretli olan toplanma alanları ile toplanma alanı olarak belirlenmemiş olmakla birlikte, saha çalışması sırasında toplanma alanı olarak kullanılan alanlar gözlemsel ve niteliksel olarak yeterlilikleri yönüyle incelenmiştir” ifadelerine yer verildi.

1 İLÇE 3 MAHALLE 20 ALANA MERCEK!
Oda, raporunda Bayraklı’nın Adalet, Manavkuyu ve Mansuroğlu mahallelerindeki toplam 20 alan için inceleme yaptı. Alanların kullanım şekilleriyle ilgili şu bilgiler verildi:

3530-013-01 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Manavkuyu Mahallesi, Bayraklı Özel Tınaztepe Galen Hastanesi kuzeyinde yer alan park alanı

Toplanma alanının niteliği: Parkın bir kısmı açık spor tesisi alanı

- İBB çadırlarından oluşmakta, diğer toplanma alanlarına göre görece az sayıda çadır bulunmaktadır.

- İncelemenin yapıldı tarihte çadırlarda mat bulunmadığı, halı dağıtılmış olduğu belirtilmiştir.

- İncelemenin yapıldığı tarihte yemek verilmekte olduğu belirtilmiş, alanda İBB yemek çadırı gözlenmekle birlikte, dağıtıma ilişkin faaliyet gözlenmemiştir.

- Mobil tuvalet bulunmaktadır.

3530-013-05 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Manavkuyu Mahallesi, Ömer Özkan İlkokulu - Bayraklı Acil Afet Koordinasyon Merkezi güneyi park alanı

Toplanma alanı olarak kullanılmamaktadır.

3530-013-02 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Manavkuyu Mahallesi, Sevgi Park, Çamkıran Ortaokulu’nun güneydoğusundaki park alanı

Toplanma alanı olarak kullanılmamaktadır.

3530-013-04 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Manavkuyu Mahallesi

Toplanma alanının niteliği: Park Alanının güneybatısında Manavkuyu Mahalle Muhtarlığı bulunmaktadır.

- 1 adet bireysel çadır ve 1 adet AFAD çadırı bulunmaktadır. Görevlilerce kullanıldığı tahmin edilmektedir

3530-013-03 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Manavkuyu Mahallesi, Bayraklı Çamkıran Hizmet Binası batısındaki park alanı

Toplanma alanının niteliği: Yapılara yakın konumda, bir kısmı çocuk oyun alanı ve görece küçük bir alan olduğu gözlenmiştir.

Toplanma Alanı olarak kullanılmamaktadır.

3530-013-06 Nolu Toplanma Alanı (08.11.2020)

Manavkuyu Mahallesi, Yüzbaşı Hakkı İbrahim Caddesi

Toplanma alanının niteliği: Yapılara uzak konumda olup, güvenlik önlemi alınmıştır.

- AFAD çadırlarından oluşmaktadır.

- Kızılay ve birkaç belediye tarafından yemek dağıtımı yapılmaktadır.

- Mobil tuvalet bulunmaktadır.

- Kanalizasyon bağlantısı yapılmakta olduğu gözlenmiştir.

3530-018-02 Nolu Toplanma Alanı (08.11.2020)

Manavkuyu Mahallesi, Bayraklı Belediyesi Osmangazi Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü güneybatısındaki park alanı

Toplanma alanının niteliği: Yapılara uzak konumda olup, görece büyük bir park alanı olmasına karşın doğu kısmında konteynerler olduğu ve park düzenlemesinden dolayı bir kısmının kullanılamayacağı gözlenmiştir.

Toplanma Alanı olarak kullanılmamaktadır.

MANSUROĞLU MAHALLESİ TOPLANMA ALANLARI

3530-014-05 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi, 75. Yıl Parkı

Toplanma alanının niteliği: Bir kısmı açık spor tesisi alanı, Toplanma Alanının doğusu toprak zemin olup, park düzenlemesi bulunmamaktadır.

- Isınma ihtiyacının soba ile giderildiği gözlenmiştir.

- Çadır zeminlerinde mat olmadığı, tahta paletler kullanıldığı gözlenmiştir.

- Özel bir firma tarafından sıcak içecek dağıtılmaktadır.

- Yemek çadırı bulunmaktadır.

- Giyecek yardımı çadırı bulunmakla birlikte, yeterince düzenli olmadığı gözlenmiştir.

- Görece büyük toplanma alanlarından biri olmasına karşın Toplanma Alanının bir kısmının düzenlenmemiş olduğu görülmüştür.

3530-014-03 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi, 75. Yıl Parkı’nın güneyinde yer alan park alanı

Toplanma alanının niteliği: Park alanının toplanma alanına uygun düzenlenmediği ve alansal olarak görece küçük olduğu gözlenmiştir.

Toplanma Alanı olarak kullanılmamaktadır.

Alija İzzetbegoviç Caddesi ile 283/15 Sokak Kesişiminde Yer Alan Park Alanı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi

Toplanma alanının niteliği: Toplanma Alanı olarak belirlenmemiş olmasına karşın fiili olarak toplanma alanı olarak kullanılmaktadır. Binalara yakın konumda olup, sık ağaç dokusu bulunmaktadır.

- Isınma ihtiyacının soba ile giderildiği gözlenmiştir.

- Koordinasyon eksikliğinin ve karmaşanın en yoğun gözlendiği alanlardan biridir.

- Yardım dağıtımının bir spor kulübü tarafından yapıldığı ve karmaşa olduğu gözlenmiştir.

- Yemek dağıtımı yapılmaktadır.

- Alanda mobil tuvalet olduğu ancak toplanma alanındaki kişi sayısına göre yetersiz olduğu gözlenmiştir.

3530-014-08 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi, Şehit Fethi Sekin Parkı

Toplanma Alanı olarak kullanılmamaktadır.

286/6 Sokak üzerindeki Park Alanı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi

Toplanma Alanı olmamasına karşın az sayıda çadır bulunmaktadır.

Herhangi bir hizmet bulunmamaktadır.

3530-04-06 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi, 286/6 Sokak ile 283/1 Sokak kesişimindeki park alanı.

Toplanma alanının niteliği: Park alanının doğusu toplanma alanı olarak kullanılmamaktadır.

Bu bölgede bireysel çadır kurulduğu gözlenmiştir. Kalan kısmında ise Rotary Kulübüne ait çadırlar yer almaktadır.

- Kendi imkanlarıyla yiyecek ihtiyacının giderildiği gözlenmiştir.

- Diğer toplanma alanlarından görece daha düzenli olduğu gözlenmiştir.

- Bir şeritle toplanma alanının sınırlandırıldığı ve mekânsal ayrışma oluşturulduğu gözlenmiştir.

3530-014-01 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi, Sakarya (Şehit Hakan Ünal) Parkı,

Alanın güneyi Rotary Kulübü’ne ait çadırlar tarafından, kalan kısmı ise Büyükşehir Belediyesi çadırları tarafından kullanılmaktadır.

- Kızılay tarafından yemek dağıtımı yapıldığı gözlenmiştir.

- Çadırların bir kısmının mültecilerce kullanıldığı gözlenmiştir.

- Tuvalet bulunmakla birlikte kişi sayısına göre az olduğu gözlenmiştir.

- Toplanma alanının Rotary Kulübü tarafından kullanılan kısmının bir şeritle sınırlandırıldığı ve mekânsal ayrışma oluşturulduğu gözlenmiştir.

3530-01-07 Nolu Toplanma Alanı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi, İslam Kerimov Caddesi ile 286 Sokak kesişimindeki park alanı

Toplanma alanının niteliği: Yüksek yapı bitişiğinde yer almakta olup, toplanma alanı niteliği taşımamaktadır.

Toplanma Alanı olarak kullanılmamakta olup, kuzeyindeki yüksek yapıya bağlı güvenlik nedeniyle şerit ile kapatılmıştır.

Şehit Hakan Ünal Parkı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi, Sakarya Caddesi

Toplanma alanının niteliği: Toplanma Alanı olmamasına karşın az sayıda çadır bulunmaktadır.

- Karmaşanın en yoğun gözlendiği alanlardan biridir.

- Isınma ihtiyacının soba ile giderildiği gözlenmiştir.

- Yemek dağıtımı yapılmaktadır.

Sakarya Caddesi ile 283/6 Sokak Kesişimindeki Park Alanı (02.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi

Toplanma Alanı olmamasına karşın çadır kurulduğu gözlenmiştir.

3530-014-04 Nolu Toplanma Alanı (08.11.2020)

Mansuroğlu Mahallesi, 258 Sokak üzerindeki park alanı

Toplanma alanının niteliği: Yapılara yakın konumda olup, görece küçük ve park düzenlemesi nedeniyle de toplanma alanı niteliğinde olmadığı gözlenmiştir.

Toplanma Alanı olarak kullanılmamakta olup, deprem sonrası yılan bir yapının hemen batısında yer almaktadır. Güvenlik nedeniyle parkın bir kısmı da güvenlik şeridi içine alınmıştır.

3530-014-09 Nolu Toplanma Alanı

Mansuroğlu Mahallesi, 259 Sokak üzerindeki park alanı

Toplanma alanının niteliği; çevresinde çok katlı yapılar yer almakla birlikte yollarla ayrıştırılmış olması ve büyüklüğü açısından diğer toplanma alanlarına görece nitelikli olduğu gözlenmiştir.

Toplanma alanı olarak kullanılmamaktadır.

3530-014-02 Nolu Toplanma Alanı (08.11.2020)

269, 269/2, 269/3 Sokaklar kesişimindeki park alanı

Toplanma alanının niteliği; Çevresindeki yapıların bir kısmının az katlı olduğu, ağaç dokusunun bulunduğu ve park içinde yer alan açık spor tesisi alanı nedeniyle bir kısmının niteliğine uygun kullanılamayacağı gözlenmiştir.

Toplanma alanı olarak kullanılmamaktadır.

Ayrıca, bizizmir.com sitesinde toplanma alanı olarak işaretli olmamakla birlikte, Osmangazi Mahallesi, Yavuz Caddesi üzerinde bulunan Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı Parkı’nın, Özel Galen Tınaztepe Hastanesinin güneyindeki boş alanın toplanma alanı olarak kullanıldığı ve depremzedelere yönelik çadırların yer aldığı, Adalet Mahallesi Nur Sultan Nazar Bayev Caddesi ile Manas Bulvarı kesişimindeki boş alanın da çadır kent olarak kullanıldığı görülmüştür. Bunların yanı sıra Bayraklı ilçe sınırı dışında olmakla birlikte, kullanılmakta olan Bornova ilçesi, Aşık Veysel Rekreasyon Alanı’nın, niteliksel ve hizmetler kapsamında görece en nitelikli toplanma alanı olduğu gözlenmiştir.

DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER
Raporun son bölümünde ise değerlendirme ve önerilere yer verildi. Şu ifadeler kullanıldı:  Toplanma alanlarının, nüfusa bağlı olarak niceliksel yeterliliklerinin yanı sıra güvenlik, ulaşım, altyapı gibi özellikleri ile niteliksel olarak yeterliliklerinin de sağlanması ve bu kapsamda gerekli analizler yapılarak yer seçimlerinin belirlenmesi gereklidir. İzmir kentinin birçok ilçesine göre görece açık alan yönüyle yeterli olduğu gözlenen Bayraklı ilçesi, Manavkuyu ve Mansuroğlu Mahallesindeki toplanma alanlarının bazılarının niteliksel olarak (yapılara yakınlık, altyapı hizmetlerinin eksikliği, vb.) yeterli olmadığı gözlenmiştir. Yine daha sonra tamamlanmış olsa da depremin hemen ardından hizmet alamayan toplanma alanları olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, niceliksel ve alansal büyüklükleri yönüyle sayısal bir analiz yapılmamış olmakla birlikte, mevcut toplanma alanlarının niteliksel olarak yeniden değerlendirilmesi kapsamında şu öneriler geliştirilmiştir:

- Toplanma alanlarının fiziksel niteliklerinin, deprem sonrası olası kullanımları dikkate alınarak yeniden etüt edilmesi ve uygun alanların afet sonrası kullanımı da dikkate alınarak düzenlenmesi,

- Yapılara yakın konumdaki toplanma alanlarının, iptal edilmesi,

- Toplanma alanlarının, ulaşım, erişim durumları gözetilerek, bu alanların kullanılmasına yönelik deprem öncesi plan ve projelerinin hazırlanması,

- Toplanma alanlarının hazırlaması ve kullanılması aşamasında ilgili kamu kurumlarının belirlenmesi ve koordinasyonun sağlanması

- Dayanışma kapsamında gelen yardımların birden fazla kurum/kuruluş/dernek tarafından toplanarak dağıtıldığı ve dağıtımda karmaşa olduğu, bu nedenle ihtiyaç listelerinin doğru belirlenmesinde de sıkıntılar olduğu, bu kapsamda ihtiyaç dağıtımının merkezi olarak yürütülmesi,

- Toplanma alanlarının, su, elektrik, kanalizasyon gibi altyapı hizmetleri konusunda yetersiz olduğu ve bu konuda gerekli önlemlerin alınması,

- Afet sonrası toplanma alanları ile barınma amaçlı çadır kurulacak toplanma alanlarının ayrıştırılarak ve kademeli olarak planlanması,

- İmar planlarında belirlenecek açık yeşil alanların ve kamusal alanların, toplanma alanı gereksinimi ve kriterleri dikkate alınarak ayrılması, çadır kurulması planlanan toplanma alanlarının da ulaşım bağlantıları dikkate alınarak uygulama imar planlarında belirlenmesi