Savaş et ve ekmeği de vuracak!

Uzmanlar, şubat ve mart 2008'deki kısa süreli artışlar dışında, buğdayın modern tarihte bugün olduğundan daha pahalı olmadığını belirtiyor. Buğday fiyatının nerede zirve yapacağını tahmin etmek zorlaşırken, 2008'de kaydedilen 13,17 dolarlık zirveyi geçmesinin çok yakın olduğuna kesin gözüyle bakılıyor.

Bu yükselişin halihazırda yüksek seyreden küresel gıda fiyatlarını daha da olumsuz etkilemesi öngörülürken, un ve yem üretiminde kullanılan buğday fiyatlarındaki artışın ekmek, makarna ve bisküvi gibi ürünlerin fiyatını da artırması bekleniyor.

Yaklaşık yüzde 70'i verimli topraklarla kaplı olan Ukrayna'nın 32 milyon hektarlık ekilebilir araziye sahip olduğu belirtiliyor. Bu oran tüm Avrupa Birliği'ndeki (AB) ekilebilir arazinin 3'te 1'ine tekabül ediyor.

Son 20 yılda Ukrayna tarımı yükseliş yaşarken, bugün ülkenin dünyanın en büyük 10 tahıl ihracatçısından biri olduğu kaydediliyor.

TAHIL AMBARI SAVAŞTA 

Rusya ve Ukrayna, dünya buğdayının yaklaşık yüzde 14'ünü üretiyor ve bu oran küresel buğday ihracatının neredeyse 3'te 1'ini oluşturuyor.

İki ülkenin küresel buğday ihracatındaki toplam paylarının 2019'da yüzde 25 düzeyinde olduğu kayıtlarda yer alıyor.

Dünyanın en büyük buğday ihracatçısı Rusya'nın 2019'da küresel buğday ihracatındaki payı yaklaşık yüzde 18 düzeyinde bulunuyor. Yüzyıllardır önemli bir buğday üreticisi konumunda olan ve Avrupa'nın "ekmek sepeti" olarak da adlandırılan Ukrayna ise dünyanın en büyük 5'inci buğday ihracatçısı olarak ön plana çıkıyor.

Buğday fiyatları, haftalık bazda yüzde 40'ın üzerinde artarak 12 doları aştı.

Rusya-Ukrayna savaşıyla hız kazanan buğday fiyatlarındaki artışın özellikle Asya ve Afrika'da buğday ithal eden ülkeler için maliyeti artıracağı ve sonuçlarının ağır olacağı tahmin ediliyor.

ET FİYATLARI DA ARTABİLİR

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, 2020'de Lübnan'da tüketilen tüm buğdayın yaklaşık yüzde 50'si, Yemen'de yüzde 22'si ve Libya'da yüzde 43'ü Ukrayna'dan ithal ediliyor.

Savaşın etkisiyle enerji fiyatlarındaki yükseliş, gübre fiyatlarındaki artışla birlikte gıda fiyatlarındaki yükselişi destekliyor.

Çatışmaların etkisiyle tahrip edilen yollar gibi ulaşımda yaşanan zorlukların ve azalan üretimin, olası bir "buğday kıtlığı" endişesini de beraberinde getirmesi bekleniyor.

Uzmanlar, küresel buğday arzının yüzde 35'inin hayvan yemi için kullanıldığına işaret ederken, bu durumdan et ve diğer hayvansal ürünlerin fiyatlarının da zarar görebileceğine dikkati çekiyor.

Halihazırda enerji kriziyle mücadele eden AB'nin savaşla birlikte gıda arzında sıkıntı yaşaması beklemezken, fiyatların artmasına kesin gözüyle bakılıyor. (AA)