Sengel ile A'dan Z'ye: Müze ve hastane krizi mesajları, 4 yıla bakış, 2.dönem sorusuna yanıt!

GERÇEKİZMİR - Efes Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel ilçede gündeme damga vuran gelişmeler hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu. 

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Efes Antik Kenti bölgesine inşa etmek istemesi nedeniyle yaşanan dijital müze krizini tüm detaylarıyla anlatan Efes Selçuk Belediye Başkanı, merkezi hükümetle ilişkiler ve yerel idarenin pay ve yetkilerinin sınırlandırılması, hastane tartışması ve Roman Köyü hakkında da önemli mesajlar verirken, 'Love Erdoğan' pankartlarının kaldırılması nedeniyle açılan soruşturmada son durumu da anlattı. Başkan Sengel görev süresinde geçen 4 yıl hakkında hayata geçirilmesi planlanan projeler üzerinden bir değerlendirme yaparken, 'ikinci dönem' mesajı da verdi. 



"MÜZECİLİĞE, DİJİTAL MÜZEYE KARŞI DEĞİLİZ, YERİNE KARŞIYIZ!"
Söze dijital müze krizi sürecini detaylandırarak başlayan Sengel şunları kaydetti: Efes çok uzun soluklu bir süreçten geçti. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girebilmek için 15-20 yıldır uğraşıyor. Bu işler tabi biraz siyasetle ilgili ki önceki belediye başkanları uğraşmış olmasına rağmen en sonunda Efes Antik Kenti, Meryem Ana, Çukuriçi Höyüğü bu bileşenlerle birlikte UNESCO listesine girmeye hak kazandı. Doğal olarak da Efes’te bir alan yönetimi başladı. Bunun içerisinde Kültür Bakanlığı, Müzeler Genel Müdürlüğü, Selçuk Belediyesi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi gibi çok müşterekli danışma kurulunun olduğu, eş güdüm ve denetleme komisyonunun olduğu komisyonlar tarafından Efes alan yönetimi Efes’te yapılacak her şeyin tartışıldığı ve rapor haline getirildiği etki değerlendirme formlarının hazırlanıp UNESCO’ya gönderildiği bir sürecin içerisinde Efes ve antik kentin bileşenleri... Biz en son 2021’in Ağustos ayında Selçuk Belediyesi’nin katkısı ile bütün bileşenlerin acentelerden tutun da Aydın Rehber Odası, İzmir Rehber Odası, ticaret odalarına kadar, esnaf odalarına kadar bütün herkesin dahil olduğu çok büyük bir çalıştay yaptık. Efes’te yeni gezilecek alanlara kadar Efes Selçuk Yaşam Köyü de konuların içerisindeydi ve yeni güzergah alanı olarak tespit edilen alanlardan biri olarak tespit edilmişken hiç oralarda Efes’te, antik kentin karşısına böyle bir dijital müze, ticari bir alanın, kafeteryanın olacağı bir alandan 2021’deki Ağustos ayındaki çalıştayda hiç bahsedilmedi. Hazırlanan rapor, UNESCO’ya da teslim edilme aşamasında. Hiç bahsi geçmeyen bir şeyle alakalı olarak bundan belli bir süre önce zınk diye bir dijital müze yapacağız şahane. Bizim yıllardan önce danışma kuruluna da gelmiş konulardan biri bu...  Hep Artemis Tapınağı’nın olduğu yerde bir müze fikri vardı, ben Meclis üyesiydim... Çünkü Artemis Tapınağı dediğimiz yerde bir tapınak olmadığı için artık biz oraya halk arasında İngiliz Çukuru deriz. Gerçekten bir tane sütun çeşitli yerlerden toplanmış bir sütundan ibarettir. Çok da büyülü bir yerdir aslında. Orada bir müze yapılması hep düşünülen bir şeydi. Efes diye bir şey aklımızda yoktu. Önce kurul kararı alıp sonra inşaat ruhsatı için bize geldi. Ruhsat için geldiğinde projenin detaylarına baktığımızda içerisinde 321 metrekare ticari perakende alanının olduğu bir plan, antik tiyatronun hemen karşısındaki boş alana planlanmış. Yine bir ticari ve bilet satış alanı diye bir alan. İşin içerisinde kafeteryanın da olduğu ve dijital müze adı altında bir kapalı alnın olduğu yaklaşık 3 bin metrekare belki yürüyüş yeri vs. ile 3500 metrekareleri buluyor alanın toplamı 4 bin metrekare. Bir inşaat olacak. Bir proje geldi. Dedik ki 'İmar planı olmayan bir yerde kapalı alan yapılması UNESCO’ya dahil olan bir yerde mümkün değil...' Buna ruhsat vermeyeceğimizi ifade ettik. Tabi ki de müzeciliğe karşı değiliz ama yerine karşıyız. İnşaat başladı ve durdurulmak durumunda kaldı.

"İLÇE BAŞKANI PAYLAŞTIĞI VİDEO İLE YALAN SÖYLEMEDİĞİMİ TASTİKLEDİ!"
Süreçte AK Parti cephesinden gelen 'kandırma ve yalan söyleme' çıkışlarına da yanıt veren Başkan Sengel, "Şu konuda da sizin yalan söylediğinizi filan dediler. Ben aleyhime bile olsa yalan söylemem zaten de. Bir de be evraksız da çalışmam. Siyaset yapıyorlar. Benim dilim varmıyor yalan söylüyorlar demeye. Siyaset yapıyorlar diyeyim. O haberin üzerine ilçe başkanına da 'Bu konuyu herhalde değiştireceksin, burada yanlış bir algılama oldu' diye söyledim. Sonrasında Ankara dönüşü bir video paylaşarak 'Projedeki perakende satış üniteleri ve kafeterya sayın bakanımızın talimatıyla kaldırıldı' diye kendi cümleleriyle yalan söylemediğimi tasdikledi. Ben gördüğüme inanırım. 321 metrekare ticaret ve satış alanı var! Yani o çok basit bir iş. Siyaset yaparken 2 tane yöntem var. Ya doğruları sunarsınız ve arkasında durma cesaretinde de bulunursunuz doğru ne olursa olsun ya da attın bir kuyuya taş çıkarıversin kırk akıllı dersiniz. Sonra attığınız taşa siz de inanırsınız ama halk bir kez yutar" diye konuştu. 

"EFES'E GİDEN BİRŞEY GÖRÜYOR ZATEN, ARTEMİS'E GİDEN HİÇ BİRŞEY GÖRMÜYOR!"
Sengel dijital müze için uygun yerin Artemis Tapınağı olduğunu da şu sözlerle anlattı: Bir müze şundan yapılır; İnsanlara bir şeyi yaşatmak gösterebilmek istersiniz. Şunu yapsalar daha mantıklı; O boş olana müzenin içerisinde ve ambarında duran Avusturya Kazı Evi tarafından çıkartılan ve onların depolarında istiflenmiş olan malzemeleri uygun koşullar oluşturularak o alana koysanız çok daha doğru olur. Şu anda dijital bir müze yapıyorsanız eğer mantık buysa bu bir yeri ortaya çıkarmak için olur. Ortaya çıkmış bir gerçeklik var orada. Yeni bir lokasyon bulursunuz. Yani ziyaretçinin geleceği yeni bir yer yaparsınız. Şu basit, buraya zaten 2,5 milyon turist geliyor. Biz buraya bir yer kuralım gelen gelen 2,5 milyon turistin 500 bini bana gelsin giriş ücretini de şu kadar yapalım demek işin kültürel ve ticari anlamda baktığınız zaman sadece ticari anlamıyla kalan bir durum var.  Ekstradan sırf dijital müze için konuşuyorum, eğer bir kentin diğer değerlerini de ortaya çıkarmak gibi bir kasıt varsa aslında olmayan turisti soktuğunuz Artemis Tapınağı’na yaparsanız kentin dibinde yıllardan beri Efes Selçuk dememin sebebi bu bütünlüğü sağlamak. Kentin dibindeki yere onu yaparsanız o gelecek olan kitlenin 2,5 milyonun 300 binini sadece o müzeye soksanız kentin içerisinde 300 bin yabancı yerli turist olmuş olur ve yepyeni bir lokasyon oluşturmuş oluyorsunuz. Var olmayan Artemis Tapınağı’nı gösteriyorsunuz. Çünkü Efes’e gittiği zaman bir şey görüyor ki zaten. Artemis’e gidiyor hiçbir şey görmüyor. Onu gerçeklik haline getirirseniz yepyeni bir şey yapmış olursunuz. Kente de faydası olur, alana da değer katarsınız. Kafa yoranlar da siyasiler değil bilim insanları bu çok önemli, turizmciler, arkeologlar, bakanlıktı… Ne oldu?



"BUNDAN SONRASI STK'LARIN SAHİP ÇIKMASINA BAĞLI OLARAK DEVAM EDECEK"
Sürecin yargıya taşınıp taşınmayacağı sorusuna da yanıt veren Efes Selçuk Belediye Başkanı, "UNESCO etki değerlendirmeleri istiyor zaten böyle olunca sonradan projenin revizyonu kurula gelmiş. Bizim arkadaşlar da tabi biz bakanlığa gerekçemizi yazmak zorundayız neden inşaat ruhsatını vermediğimizi. Gerekçemizde mevzuat ile yazdık. İmar planı olmayan, 1. derece sit alanı olan bir yere kapalı alan yapılacağı için bizim böyle bir şeyi vermemiz mümkün değil dedik. Bakanlıktan aradılar. Biz gerekçelerimizi söyleyip gönderdik. Yeniden gelen kurul kararına arkadaşlarımız muhalefet şerhini koydular. Bundan sonrası sivil toplum örgütlerinin sahip çıkmasına bağlı olarak devam edecek. Bu iş aslında o kadar önemli ki. Ciddi olarak güncel siyasete o kadar kaptırıyoruz ki. İnsanların başka yere bakmasını sağlıyoruz. Kuş uçuyor bakın derken burada iş başka bir noktaya gidiyor. Tarımsal alanlar nasıl marjinal alana çevriliyor. Geldiğimden beri yaşadığım işler. Nasıl alanlar taş ocaklarına açılıyor. Bunları konuşmamız lazım. Kanun boşluk tanınabilecek bir şey değil" dedi. 

"20 YILDA YERELDEN YÖNETİM DİYE BİRŞEY KALMADI, HER ŞEY MERKEZİLEŞTİ!"
Sengel, 'halk plajı, hastane' gibi kararlar alınırken kendisine danışılıp danışmadılğına yönelik soruyu yanıtlarken çarpıcı bir merkezi hükümet-yerel idare ilişkisi ile yetki-pay değerlendirmesine imza attı. Efes Selçuk Belediye Başkanı, "Danışılmıyor. Çünkü artık yerel yönetim diye bir şey kalmadı. 20 yıllık süreçte her şey merkezileşti. Yerel yönetim seçimler diyoruz sadece yerinden yönetim diye bir şey yok ki. Bütünşehir yasası ile başlayan noktada hiç kalmadı. Daha da önemli bir şey oldu. Büyükşehirlerin elindeki birçok şey de merkezileşti. Artık re’sen kararlar alınıyor. Cumhurbaşkanı ile yönetiliyor bu ülke. Kimsenin sorma ihtiyacı olmuyor. Bir şeye kuş bakışı bakarsanız küçük ayrıntıları görmezsiniz. Yakından baktığınız zaman algılarsınız. Sorulmuyor çünkü yukarıdan her şey görünür zannediliyor" mesajını verirken şunları kaydetti: 
20 yıllık iktidarın ilk başlarını düşünün. 20 yaşındaydım ben. Ben devlet okulu mezunuyum. Birçok insana bakın çocuğunu koleje götürüyor. Eskiden devlet okulu ile kolej arasında bir tek yabancı dil farkı olurdu. Akademik olarak yarışabilirdik. Hastane gözümüzün boyandığı şeylerden biri. Özel hastanelere gidip az katkı payı ödeyip ‘ah ne güzelmiş’ diyorduk. O paylar büyüdü sonra. En iyi hekimler özel hastanelere çekildi sonra. Mevzu aslında işi devletten işi özele çekmekti bunu tatlı tatlı yaptılar. O yüzden hastanelerde mutlu hekim yok, her şey özel hastanelere gitti aynı şekilde özel okullar da öyle. Devlet okuluna giden bir çocuğun çok büyük çaba sarf etmesi lazım. Efes Ören Yeri’ne girişler eskiden bakanlık aracılığı ile yapılırdı para kamuya giderdi. Sonra bütün ören yerleri özelleştirildi. İnsanların hoşuna gitti bu. Çünkü bir düzen geldi. Şıpıdık terliği ile bir adam bilet kesmedi artık bir sistem oturtuldu. Sonra o yörenin halkı girememeye başladı. O paralar bir yerlere gitmeye başladı ve kesilmeye başladı. Selçuk Belediyesi’nin payı yüzde 40’dı ören yerlerinden. Selçuk Belediyesi Türkiye’nin en zengin belediyesi olurdu şu anda. Sonra yüzde 15’e düşürüldü. Sonra özelleştirmelerle yüzde 5’e düşürüldü. Büyükşehirlere gidiyor ve sonra pay ediliyor. Çan eğrisi ile değil ama nüfus oranına göre. Selçuk 26. Sırada 30 ilçe arasında. Şimdi mevzuların hepsi aslında ilmek ilmek örüldü. Bakanlık ören yerlerini ihale ettiğinde girişlerini nakit net para aldı mı, aldı. İhale etti çünkü. Gerçek muhammen bedel miydi? 5, 10 yıl ihale edildiğini düşünün. Döviz devamlı değişiyor. Devlet kaybediyor aslında, bırakın hükümeti kamu kan kaybediyor.



"BENİM VATANDAŞLARIM YOLDA KALP KRİZİNDEN ÖLÜYOR"
İlçede yapımı yılan hikayesine dönen ve yeniden yeni bir ihale süreci başlayan hastane projesi hakkında da konuşan Sengel, "Biz çok kötü pozisyondayız. Sağlık ocağından bozma bir hastanemiz var! Hekimler gelmek istemiyor, kaçıyor. Kent merkezindeki hastanelere bizim gelmemiz 75 kilometre. Bizde bir yoğun bakım ünitesi yok, kardiyoloji yoğun bakımı yok. Benim vatandaşlarım kalp krizinde yolda ölüyor. Yoğun bakım zaten merkezde bile bulamıyorsunuz bir şimdi Çiğli’ye gidecekmişiz hep birlikte biz oraya çıkana kadar ölürüz. Yapılması planlanan re’sen yerdeki hastane 50 yataklı. Umarım kardiyoloji yoğun bakımı vardır. 50 yatak aslında Efes Selçuk gibi bir yere yetmez! Turistlerimiz geliyor hastalanıyor, Kuşadası’na yönlendiriyoruz. Facia! Bu iş antik kentin göbeğinde yapılacak dijital müzeden çok daha önemli sağlık. Kanaldan da çok daha önemli. İnsanlar yaşayamıyor. Okullarımız yıkık. ‘Hükümet belediye el ele daha güzel günlere’ idi geçen dönem AK Parti’nin seçimi kazandığı dönemki sloganı. El ele tutuştukça ezilen hep bizimkiler oldu. Ne ihaleler yapılıyor 50 yataklı bir hastanenin mi ihalesi yapılamadı? 2014’ten beri sürüyor bu süreç. İhaleye çıkarmadan önce birim maliyet fiyatlarını bozulmuş ekonomiye göre hesaplarsın öyle çıkarsın. 1 yıl öncenin hesap tablosu ile çıkarsan şirketler ihaleye girmezler. Ya da şunu söylersin ‘sen ihaleleri aldın ama buraya da bir bakın’ dersin. Elde çok müteahhit varsa. Yeri miting alanlarında geçtim yanı yeter ki olsun diye. Hastanenin kurdelasını kesmek bana nasip olacak demiştim daha nasip olmadı" dedi. 



"DANIŞTAY KENDİSİ SÖYLEMİŞ!"
İlçede AK Parti tarafından asılan 'Love Erdoğan' pankartlarının belediye zabıtası tarafından kaldırılması nedeniyle açılan soruşturma hakkında konuşan Başkan Sengel, "Suçun maddi ve hukuki suç unsurları vardır. Suç unsuru yok o işte. O yüzden bir sıkıntı yok. Danıştay’ın kendisi söylemiş ‘her ne kadar yasal olmadan konmuş olsa da o pankartlar’ demiş, zaten onlar kurtarmış beni..." dedi. 

"BU KONUDA PARTİ İÇİNDE KRİZ YOK!"
Efes Selçuk Belediye Başkanı Roman Köyü krizi hakkında ise şu mesajları verdi: Dava aşamasında inşaat faaliyetlerine başlandı orada vatandaşlar tarafından. İnşaat faaliyetlerine gerekli hukuki müdahaleyi yaptık ve mühürledik. Encümen kararımıza karşı da dava açtılar. Parti içinde bir kriz yok bu konuda, doğru bir tane! Hiç yok. Partimizle alakalı bir mevzu değil ki bu hukuk ve imarla alakalı. Benim partim hukukun arkasında duran adalet yürüyüşü yapan bir parti.



4 YIL RAPORU VE İKİNCİ DÖNEM MESAJI 
Sengel görevde geçen 4 yıl hakkında da hedeflenen projeler üzerinden bir değerlendirme yaparken, "5 hedef 50 proje ile çıkmıştım. 5 hedef dahilindeki bir çok şeye dokunduk. Bazen de pratik hayatın için de projelerinizin için de olmasa da ihtiyaç dahilinde başka bir şey yaparsınız. Gıda dayanışması bunlardan bir tanesiydi. Efeslim Kart bunlardan bir tanesiydi. Bazen de bir şeyleri yazıyorsunuz insanlar onu istiyor sanıyorsunuz. Bir araştırma yaptığınızda bakıyorsunuz insanlar aslında çok da istemiyorlar. Kapalı Pazar yeri konusu. Bizim öyle bir şeye ihtiyacımız olmadığını bana Coşkun Aral da anlattı. Ondan önce de pazarcıları gezdim. Yeşillik satanlar kapalı Pazar yeri istemiyor, kıyafet satanlar istiyor. Kapalı Pazar yerimiz vardı ondan vazgeçtik. Yazdıklarımızın yüzde 65’inden fazlasını yapmışız. Bunun içerisinde şu da var haybulans var. SERBİM’i de yazmıştık. Toprak Okulu ve Tarım Müzesi demiştik ama çok daha fazlasını yapmış olduk Efes Tarlası Yaşam Köyü ile. Bu işin çok daha kılcal damarları olduğunu gördük. Festivaller kenti yapacağız dedik ve bence bunu başardık. Aklımda olan proje var mı herkesin bildiği bir şey bir gençlik merkezi kapalı spor salonu bunların projelerini pandemi dönemi içerisinde çizdirdik biz de ihaleye girdik ama daha birinci ihalemiz kasım ayında girmiştik. Birim maliyet fiyatları açıklandı. Asgari ücret belirlenmediği için tedirgin oldu müteahhitler bir de müteahhitler şu anda belediyelere pek de güvenmiyorlar. Ben hiç başladığım bir işi bırakmadım. ‘Efes Tarlası Yaşam Köyü nasıl bitecek’ derken herkes bizim müteahhit bitirdi. Pandemi bitti genel başkan geldi açılışını yaptı" ifadelerini kullandı. 

Efes Selçuk Belediye Başkanı ikinci dönem sorusuna da, "Biz kaymakam mıyız 5 yılda görev süremiz bitsin. Bir daha seçilmemiz lazım ki o bahsettiğim projelerin hepsini oturtabilecek şekilde ve sonrasında arkamızı dönerken aklımızda hiçbir şey kalmayacak şekilde insanların gözün içerisine utanmadan sıkılmadan onurla gururla bakabilecek günlerin özlemiyle devam ediyoruz" yanıtını verdi.