Su altında Büyükşehir-bilim iş birliği: Kalamarlar yok olmasın diye!

İzmir Büyükşehir Belediyesi, küçük ölçekli balıkçılığın en önemli gelir kaynaklarından biri olan kalamarların kirlilik ve yanlış avcılık yöntemleri nedeniyle hem doğal üreme sahaları hem de sayılarındaki azalmaya karşı etkin bir mücadele başlattı. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ile birlikte yürütülen örnek proje kapsamında, kalamar üretimini artırmak amacıyla 180 adet kalamar yapay yumurtlama düzenekleri (kolektör) hazırlanarak Gümüldür açıklarında 18 ile 22 metre arasındaki çeşitli derinliklere yerleştirilmiş yapay resifler üzerine bağlandı.  



Pilot uygulama kapsamında 4 balık adam belli periyodlarda dalış yaparak kolektörleri izledi. Bir yıllık sürede toplam 13 bin 500 yumurta salkımı say ılırken, düzenekler sayesinde 1.5 milyon kalamar yumurtasının doğaya kazandırıldığı belirlendi. Düzeneklerin yerleştirildiği bölgelerde görüşülen balıkçılar,  kalamarın ekonomik olarak çok önemli bir av ürünü olduğunu ve sayılarının artması ile birlikte kazançlarının da arttığını belirtti.

Kolektöre tutundular
Kalamarın hem küçük ölçekli balıkçılığın en önemli gelir kaynaklarından biri hem de ekosistem için çok önemli olduğunu hatırlatan İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, kalamar popülasyonunu artırmak ve bölgedeki balıkçıların geçim kaynağına katkı sağlamak amacıyla yürüttükleri bu çalışmanın, diğer sahil bölgeleri için de referans olacağını söyledi. Büyükşehir yetkilileri, projeye ilişkin şu bilgileri verdi:

“Kalamar, deniz ortamında özel bir üreme davranışı sergiliyor. Yumurtalarını bir kapsül içerisinde suda askıda tutabileceği yüzeylere bırakıyor. Son yıllarda yapılan aşırı-yanlış avcılık ve denizlerin kirlenmesi, tüm balık türlerinde olduğu gibi kalamarların da üreme sahalarının azalması ve bazı bölgelerde yok olmasına neden oluyor. Doğal yumurta bırakma yerleri tahrip olan kalamarlar,  türlerinin devamını sürdürmek için yeni yumurtlama sahaları bulmaya çalışıyor. Bu sahalarda tekne ipleri ve ağ gibi hareketli sahalar oluyor. Ağların çekilmesi ve teknelerin hareketiyle milyonlarca yumurta telef oluyor ve kalamar nesli tehlikeye giriyor. Birçok balığın besin zincirinde yer alan kalamarların sayılarının azalması, ekosistem dengesini de bozuyor. Bu nedenle türler kendilerine yeni üreme sahaları bulmaya çalışıyor ve bulamadı ğı takdirde bölgeyi terk ediyor. Bunun sonucu olarak besin zincirinin diğer halkası olan türler de onlarla birlikte yer değiştiriyor.”

Kalamar nedir?
Kalamar, yaklaşık 300 farklı türü barındıran Teuthida takımını oluşturan uzunca, ovalimsi bedenli kafadan bacaklılar sınıfında yer alan bir deniz canlısıdır. Ortak özellikleri nedeniyle mürekkep balığı ile karıştırılır; ancak bir yumuşakça çeşididir. Türkiye denizlerinde bulunan kalamar, tür olarak Avrupa kalamarı veya Adi kalamar olarak bilinen Loligo Vulgaris’tir. Bunun dışında Mızraklı kalamar ve Kırmızı kalamar türlerine de sıklıkla rastlanır. Yaşaması için tuzlu suların olması gerekir. Derisini kaplayan pigmentleri sayesinde av olmaktan kurtulmak ve yeri geldiğinde avcı olabilmek için rengini değiştirme özelliğine sahiptir. Akdeniz mutfağının vazge&cce dil;ilmezi olan kalamar protein deposudur.