TMMOB’tan Büyükşehir’e ‘artı para’dan dönüş çağrısı!

GERÇEKİZMİR – İzmir ulaşımının can damarı, ülkenin de en büyük şehir içi banliyö hattı İZBAN’da Şubat ayının ortasında devreye alınan ‘artı para’ sistemiyle ilgili tartışmalar sürüyor. 

Son olarak Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İzmir İl Koordinasyon Kurulu’ndan yeni sistemle ilgili bir rapor geldi ve Büyükşehir Belediyesi’ne dönüş çağrısı yapıldı. 

Raporda sistemde yaşanan sıkıntılar tek tek anlatılırken, bakiye sorunu nedeniyle yaşanan mağduriyetlerin altı çizildi, TCDD’nin de Büyükşehir’in dövize endeksli olarak ödediği hat ücretini düşürmesi gerektiği vurgulandı. 

İŞTE O RAPOR 
İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin kararıyla 15 Şubat 2018 tarihinde İZBAN’da hayata geçirilen “artı para” uygulamasının getirdiği sorunlar büyüyerek devam ediyor. Üç haftalık uygulamada göze çarpan birçok aksaklık mevcuttur.

Artı para uygulamasında, bindiğiniz duraktan gidebileceğiniz en uzak mesafeye göre ödemenin tamamı peşin alınmakta, fazladan alınan tutarın iadesi için istasyon çıkışlarına yerleştirilen iade validatörleri önünde uzun kuyruklar oluşmaktadır. Sistem 25 km.’lik mesafeden sonra geçerli olsa da bütün hat boyunca ayrımsız uygulanmakta, ulaşmak istediği mesafe artı para gerektirmeyen büyük çoğunluk gereksiz yere çile çekmekte, sık sık mağdur olmaktadır. Ayrıca günlük hayatın getirdiği telaş ve unutkanlıkla her gün binlerce insan iade işlemini gerçekleştirmeyi atlarken, bu da İZBAN işletmesi için her gün için on binlerce TL tutarında haksız kazanç yaratmaktadır.

Uygulama ile herkesin kendi kartına sahip olması ve bu kartta en uzak istasyona ulaşım için yeterli bakiyesi olması zorunlu hale gelmiştir. Bunun sonucunda yurttaşların şehir dışından gelen misafirleri için ya da bakiyesi yetersiz, kartı çalışmayan başka yurttaşlar için kendi kartlarını kullandırma seçeneği ortadan kalkmıştır. Üstelik şehir dışından gelenler için gidilecek mesafe her ne olursa olsun 10 lira tutarında olan ve ücret iadesi imkânı bulunmayan 3 kontörlü bilet kullanma zorunluluğu doğmuştur. 

Hepimizin şahit olduğu biçimde, kartında ancak gideceği mesafe kadar bakiye bulundurabilen öğrenciler ve dar gelirli yurttaşlar yeni uygulamaya bağlı olarak sorunlar yaşamakta, sıklıkla istasyonlarda bakiye yetersizliğinden kaynaklanan mağduriyetlerle karşılaşılmaktadır. 

Tüm bunların yanında artı para uygulaması, uygulamanın mimarı olanları değil, istasyonlardaki özel güvenlik görevlilerini yurttaşlarla karşı karşıya bırakmaktadır. Sorunun yaratılmasında hiçbir dahli olmayan İZBAN emekçileri de bu anlamda uygulamanın mağdurları arasındadır. 

Bilindiği üzere, TCDD ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yüzde 50 ortak olduğu İZBAN’da demiryolu hatlarının tesisi TCDD tarafından, istasyon ve bakım atölyesi gibi yapıların tesisi İBB tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu şekliyle oluşturulan ulaşım sistemi İZBAN şirketi tarafından işletilmektedir. Ayrıca, İBB tarafından da her yıl TCDD’ye dövize endeksli yüksek demiryolu hattı kullanım kira bedeli ödenmektedir. İzmirlilerin yararına bu kira bedelinin düşürülmesi gerekmektedir. Bu yüksek maliyetlerin İzmir halkının cebinden “gittiğin kadar öde” anlayışı ile karşılanmaya çalışılması kamu yararına değildir.

Özetle, İZBAN’da hayata geçirilen artı para uygulaması, halkçı, kamucu belediyeciliğe aykırı olmasının yanı sıra, hâlihazırda aktarmalarla, kalabalık vagonlarla ulaşımda türlü zorluklar yaşayan İzmirliler için çileye dönüşmüştür. TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu olarak, meclis kararı ile uygulamayı başlatan İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne yurttaşların sesine kulak verme ve bu hatadan yol yakınken dönme çağrısında bulunuyoruz.