TMMOB 'yürüyen merdiven' kazasının nedeni açıkladı, önlemleri sıraladı

GERÇEKİZMİR- İzmir Metrosu’nun Üçyol istasyonundan çıkışı sağlayan yürüyen merdiven, üzerinde yolcular bulunduğu sırada bir anda ters yönde hareket etti. Olayda dengesini kaybederek düşen 11 kişi yaralandı.  Yaklaşık 1 hafta önce gerçekleşen olay sonrası Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Makine Mühendisleri İzmir Şubesi yazılı bir açıklama yaptı.  

TMMOB Makine Mühendisleri İzmir Şubesi’nin yaptığı açıklama şu şekilde:

DİŞLİLERDE AŞINMA OLDU

1 Temmuz 2024 tarihinde, Üçyol Metro istasyonunda meydana gelen yürüyen merdiven kazası maalesef çok sayıda yurttaşımızın yaralanmasına sebep oldu. Kazada yaralanan vatandaşlarımıza acil şifalar dileriz. Söz konusu kaza ilk incelemelere göre yürüyen merdiven basamaklarına hareket veren dişlilerde oluşan aşınma nedeniyle meydana gelmiştir. Dişliler, aşınma sonucu oluşan boşlukla basamaklara hareket iletimini durdurduğu için yolcuların ağırlığı ve yerçekimi ile yürüyen merdiven aşağı yönde hızlanarak hareket etmeye başlamış ve kazaya sebep olmuştur.

DÜZENLİ KONTROL VURGUSU

Genellikle kamuya açık alanlarda kullanılan yürüyen merdiven ve yollar yapıları itibariyle birçok kaza riski barındırmaktadır. Bu riskleri oluşturan sebepler; bakımların yetersiz olması, yasal denetimlerin yapılmaması, kullanıcı hataları ve benzeri ihmallerdir. Metro ve tren istasyonları, alışveriş merkezleri, havalimanları gibi insan yoğunluğunun yüksek olduğu yerlerde kullanılan yürüyen merdiven ve yolların güvenli ve sağlıklı çalışmasını sağlamak için düzenli bakım faaliyetlerinin ve yasal periyodik kontrollerin yapılması gerekmektedir. Bu kontroller sırasında tespit edilen uygunsuzlukların da hızla giderilmesi büyük önem taşımaktadır. Yasal periyodik kontrollerin yılda en az bir defa yapılması zorunludur. Yürüyen merdiven ve yolların belirli güvenlik standartlarına uygun olması gerekmektedir. Yıllık denetimler, bu standartlara uyumu kontrol eder ve uygunsuzlukları tespit ederek gerekli düzeltmelerin yapılmasını sağlar. Düzenli denetimler sayesinde olası arızalar ve aşınmalar erken tespit edilerek kazaların önüne geçilir, yürüyen merdiven ve yolların güvenli bir şekilde çalışması sağlanır. Bu denetimler, yürüyen merdiven ve yolların uzun ömürlü, güvenli kullanımı için hayati önem taşır. Güvenlik standartlarına uyum ve düzenli kontroller, olası kazaların önüne geçer. Kamuya açık alanlarda bulunan yürüyen merdiven ve yürüyen yollar için tesis sahibi tarafından; yürüyen merdiven yolların kullanım sıklığı, yoğunluğu ve koşulları göz önüne alınarak yılda birden fazla periyodik kontrol yaptırılması kaza risklerinin azaltılması için önerilmektedir. Periyodik kontrollerin sıklığının artırılması ve kamusal niteliğe sahip olması, bakım faaliyetlerinin kalitesinin yükselmesine yol açacağı gibi, vatandaşlarımızın güvenliğini artıran etkide bulunacak ve kaza risklerini en alt düzeye indirecektir.

Bakım faaliyetinin ise ayda en az bir defa yapılması gerekmektedir.

ÖNLEMLER VE UYARILAR SILANDI

Bakım faaliyetlerinde;

• Acil durum butonu, el bandı sıkışma kontağı, basamak kırılma kontağı, eksik basamak algılama emniyet tertibatı, taraklık plakası emniyet kontağı, basamak zincirinin gerginliğini denetleyen emniyet tertibatı ve benzeri emniyet devrelerinin uygun çalışıp çalışmadığının,

• El bantları, basamak veya paletler, taraklıklar, basamak veya palet zincirleri, motor ile basamak tamburu arasındaki hareket iletme elemanları (zincirler, dişliler, kayışlar) ve benzeri ekipmanların uygun olup olmadığının,

• Kaçak akım rölesi, sigortalar ve benzeri elektriksel kontrol elemanlarının uygun çalışıp çalışmadığının,

• Yürüyen merdiven ve yollarda bulunması zorunlu bilgilendirme etiketlerinin uygun olup olmadığının, yürüyen merdiven ve yolların temizliğinin,

• Alınmış yapısal önlemler var ise bunların hasarlı olup olmadığının, kontrollerinin yapılması ve uygunsuzlukların varlığı halinde merdivenin veya yolun kullanıma açılmasından önce bunların giderilmesi gerekmektedir.

Ayrıca; kullanıcıların da yürüyen merdiven veya yolları kullanırken kurallara uyması ve tehlikeli davranışlardan kaçınması gerekmektedir.

• Yürüyen merdivenlere veya yollara aşırı yüklenme yapılmamalı, yük ve eşya taşınmamalı, ekipmanlara müdahale edilmemeli, güvenlik tertibatlarıyla oynanmamalıdır.

• Trabzandan (el bandından) tutunmak ve vücut parçalarını trabzanın (el bandının) dışına doğru uzatmamak gerekir.

• Ayaklar deflektör fırçalardan uzak tutulmalıdır. Tekerlekli sandalye veya bebek arabası ile yürüyen merdivenlere veya yollara binilmemelidir.

• Acil durdurma tertibatları (stop butonu) sadece acil hallerde kullanılmalıdır. Gereksiz yere kullanılmamalıdır.

• Çocuklar yürüyen merdivenleri tek başına kullanmamalıdır.

• Parmak arası terlik ve lastik ayakkabılar (balıkçı çizmesi, lastik botlar vb.) ile yürüyen merdivenlerin kullanılması tehlikelidir.

• Ayakkabı bağcıklarının bağlı olduğundan emin olunmalıdır.

• Evcil hayvan sahipleri, yürüyen merdiveni kullanırken hayvanlarını sıkıca tutmalı veya kucaklamalıdır.

• Ters yönde gelen merdivene binilmemelidir.

• Yürüyen merdivenler çalışmıyor olsa bile birer makinadır. Durma nedenini bilmediğimiz merdivenler kaza riski barındırmaktadır ve binilmesi tehlikelidir.

• Yürüyen merdivene ait el bantları üzerinden ya da 2 merdiven arasından kayma riski olan kısımlardan kayılmamalıdır.

• Özellikle çocukların yürüyen merdivenin dış kısmından el bandına tutunarak tırmanmaya çalışılması engellenmelidir ve bu tırmanmayı engelleyecek tertibatlar takılmalıdır.