Tarihi Elektrik Fabrikası arazisinde özelleştirme kararı!

Efe Can TAN/GERÇEKİZMİR - Resmi Gazete’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzası ile yayımlanan kararda İzmir dahil toplam 12 ilde mülkiyeti Maliye Hazinesi, Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ) ve Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi adına kayıtlı olan taşınmazların özelleştirme kapsamına alınacağı duyuruldu.

LİSTEDE İZMİR’DEN 16 TAŞINMAZ VAR!
12 ilden toplam 73 taşınmazın yer aldığı listede İzmir’den 16 taşınmaz yer aldı.

Listede Aliağa ilçesinden 1, Çeşme’den 10, Dikili’den 1, Karaburun’dan 2 ve Konak’tan 2 taşınmaz bulunuyor.

ELEKTRİK FABRİKASI ARAZİSİNDE ÖZELLEŞTİRMELER!
Listede Konak’ta yer alan ve TEDAŞ ve TEİAŞ’a ait olan taşınmazlar Alsancak Tarihi Elektrik Fabrikası arazisinde yer alıyor. Karara göre Umurbey Mahallesi’nde 3535 ada 87 parsel ve 3535 ada 155 parseldeki taşınmazlar özelleştirilecek. Alsancak Elektrik Fabrikası binası ise 3535 ada 6 parselde yer alıyor.

BÜYÜKŞEHİR ALMIŞ ARDINDAN İHALE İPTAL EDİLMİŞTİ!
İzmir’de kent kültürü bakımından önemi bir yere sahip olan ve kentin simgelerinden biri olan yapı hakkında birçok tartışma yaşanmıştı. Elektrik Fabrikası Özelleştirme İdaresi tarafından ihale ile satışa çıkarılmış İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki Grand Plaza A.Ş. 35 milyon TL bedel ile fabrikayı almıştı ancak ardından ihale iptal edilmişti.

FABRİKANIN TARİHİ
Elektrik fabrikasının temeli, Osmanlı döneminde, 1913 yılında imzalanan yabancı ortaklığa imtiyaz veren sözleşmeye dayanılarak 1926 yılında Belçikalı Traction-Elektricite şirketi tarafından atılmış. Santralin 18 Ekim 1928'de devreye girmesiyle birlikte kentte yaşam değişmeye başlamış, sokak aydınlatmasında hava gazından elektriğe geçilmiş, ilerleyen yıllarda ise atlı tramvaylar yerine troleybüsler devreye girmiş. Resmi Gazete'de 27 Temmuz 1943 tarihinde yayımlanan 'İzmir Tramvay ve Elektrik Türk Anonim Şirketi İmtiyazı ile Tesisatının Satın Alınmasına Dair Mukavelenin Tasdiki ve Bu Müessesenin İşletilmesi Hakkında Kanun' kapsamında satın alınarak, kamulaştırılmıştır. Kurulu gücü 5 mw olan elektrik fabrikasının yabancı özel sektör tarafından işletildiği uzun yıllar boyunca kapasite artışına gidilmemiş. Kurulu güç, kamulaştırmanın ardından Elektrik Su Havagazı Otobüs ve Troleybüs Genel Müdürlüğü'nün (ESHOT) işletilmesine geçildikten sonra 1949, 1952, 1954, 1955 yıllarında devreye alınan ek ünitelerle 40 mw'a ulaşmıştır. 1960'lı yıllara gelindiğinde ise İzmir'in elektrik ihtiyacını yüzde 30'unu karşılıyordu. ESHOT'tan sonra Etibank'ın işlettiği santral, Türkiye Elektik Kurumu'nun (TEK) kurulmasından sonra ise TEK'e devredilmiştir. Özelleştirme çalışmaları kapsamında TEK'in ardından son olarak Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. bünyesinde kalmış ve üretimin durdurulmasının ardından,  ekipmanlar ve cihazlar hurdaya ayrılmıştır. Elektrik fabrikası, 1998 yılına kadar aralıksız olarak kentin enerji ihtiyacını karşılamaya katkı vermiştir.