Yarımada'da fokların yaşam alanına yeni tehdit: O projeye ÇED başvurusu

İzmir'in Urla ile Seferihisar ilçelerinin sınırlarında bulunan Sığacık Koyu, bir kez daha orkinos tesisi kurulması için gündeme geldi. 2017 yılında farklı bir firma tarafından aynı proje için 'ÇED gerekli değildir' kararı alınmış ancak açılan davaların ardından proje iptal edilmişti. İptal kararının üstünden bir yıl geçmeden, bu kez farklı bir firma, aynı bölgede orkinos tesisi kurmak için ÇED dosyası hazırladı. İzmir Valiliği'ne sunulan dosyaya göre, kurulacak olan tesisin deniz yüzey alanı 39 bin 200 metrekare olacak. 50 metre çaplı 8 adet kafeste de üretim yapılacak. Yıllık 900 ton orkinos balığı yetiştirilmesi planlanan saha, Akdeniz foklarının yaşam alanı içerisinde yer alıyor. Proje sahibi, koydaki çalışmalar esnasında Akdeniz foklarına zarar verilmeyeceğini, kasıtlı olarak yakalanıp öldürülmeyeceğini, yaralı Akdeniz fokunun görülmesi durumunda da Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile irtibata geçilerek bilgi verileceği taahhüdünde bulundu. Yine Akdeniz  foklarının korunmasına ilişkin, tesiste çalışacak olan personelin bilinçlendirileceği de kaydedildi.

'BALIKLAR STRESE GİREREK ÖLECEK'
Proje dosyasındaki bilgilere göre yetiştiricilik için açık denizden temin edilen orkinosların kafeslere alındığı ilk günlerde, balık ölümleri yaşanacak. Ölümlerin başlıca nedeni, avlanma ve yolculuk sırasında strese giren orkinosların kendilerini toparlayamaması olarak gösteriliyor. Dosyadaki bilgilere göre ölümlerin bir kısmı da yağışlı havalarda geceleri şimşek-yıldırım ışığının orkinoslarda yaratacağı stres ve korkudan kaynaklı olarak yaşanacak. Bölgede, tesis için ilk etapta avcılıkla 613 ton orkinos temin edilecek. Firmanın hazırladığı dosyaya göre, balıklarda yaşanacak ölüm miktarı 18 ton olarak hesaplandı. Ölen balıklar ana gemide bulunan atık tankında toplanarak, balık unu ve balık yağı tesislerine gönderilecek. Şirket ayrıca orkinos yetiştiriciliğinde herhangi bir ilaç ve vitamin kullanılmayacağını da dosyaya ekledi.

PROJE SAHASI HAZİNE'YE AİT
Firma, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ile Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü'nden tesis için olur aldı. Proje için istenilen 39 bin 200 metrekarelik alan, Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan kiralandı. Projenin onaylanması ve bölgede üretime başlanılması halinde, tesis yıllık 900 ton kapasite ile çalışacak. Tesisin kurulmak istendiği alana en yakın yer Urla'ya bağlı Demircili Mahallesi. ÇED için gelecek günlerde halkın katılım toplantısı yapılacak. Urla Kaymakamlığı, Demircili Mahalle Muhtarlığı kanalıyla, halkın katılım toplantısı için tarih ve yer duyurusunda bulunacak.

MAHKEME ÇED OLUMLU KARARINI İPTAL ETMİŞTİ
Sığacık Koyu'nda çiftlik kurmak için bir şirket tarafından ilk olarak 2010 yılında, ÇED başvurusu yapıldı. Yapılan başvurunun ardından 'ÇED olumlu' kararı verildi. Bölgede yaşayanlar eylem yaparak bu karara tepki gösterdi.

Çevrecilerin ve bölgede yaşayan vatandaşların protestolarına, Seferihisar Belediye Başkanı CHP'li Tunç Soyer de destek verdi. Günler süren eylemlere rağmen, projeye onay verilince hukuki mücadele başlatıldı. Seferihisar Belediyesi'nin yanı sıra bölge halkı tarafından, 'ÇED olumlu' kararının iptali için dava açıldı. Açılan davada, İzmir 1'inci Bölge İdare Mahkemesi ÇED olumlu kararını iptal etti. Mahkeme kararına gerekçe olarak, orkinos yetiştiriciliğinin Sığacık Koyu ekosisteminde geri dönüşü olmayan çevresel riskler oluşturacağını gösterdi. Yine kararda, ÇED dosyasında Sığacık Körfezi'nin çevresel, deniz tabanı ve akıntı sistemi ile ilgili yeterli verinin bulunmadığı belirtildi. Bu nedenle 'ÇED olumlu' kararının, hukuka uyarlılığının bulunmadığına hükmedildi. (DHA)