Başkan Oran'dan Erythrai'de 'tarihi' mesai!

Çeşme Belediye Başkanı M. Ekrem Oran, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Eskiçağ Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi ve Erythrai Kazıları Başkanı Doç. Dr. Ayşe Gül Akalın Orbay’ı ve Erythrai kazı ekibini ziyaret ederek, Erythrai, çalışmalar ve projeler hakkında bilgi aldı.

Çeşme’nin turizmle birlikte tarihi ve kültürel değerleri ön plana çıkarılarak anılmasını hedeflediklerini belirten Başkan Oran, “Ildırı tarihi ve kültürü ile çok özel bir bölgemiz, bu coğrafyada yaşamış ve halen yaşayan insanları, yarattıkları kültürel değerlerin, geride bıraktıkları eserler ve kültür varlıklarının bizim için önemi çok büyük. Erythrai'ın köylüsüyle birlikte yaşatmak istiyoruz. Amacımız, Ildırı'dan insanları yok edip, ölü bir alan altında kazı yapmak değil. Üzerinde yaşayan vatandaşlarımızın da rol alacağı “kültürel turizm modeli” yaratmayı hedefliyoruz. Erythrai’yi burada yapılan çalışmaları destekleyip hazırlanmış olan projeleri gerçekleştirdiğimizde bu kültürel değer korunarak hem nesilden nesile aktarılacak hem de bu tarih ve coğrafyayı tanımaya yurtiçi ve yurt dışından şüphesiz birçok ziyaretçi gelecektir” dedi.

Ildırı-Erythrai’da kazı ekibini ziyaret eden  Çeşme Belediye Başkanı M. Ekrem Oran,  Kazı Başkanı Doç. Dr. Akalın Orbay’dan Erythrai’ın tarihi önemi, daha önce yapılan kazı çalışmaları ve sonuçları, Erythrai’ın turizm potansiyeli, Erythrai’da kendi dinamiklerine özgü bir turizm modeli yaratma  amacıyla tasarlanmış projeler, üzerinde modern yerleşimin sürdüğü sitin hali hazırdaki sorunları ve kazı çalışmalarının ihtiyaç duyduğu finansal destek konusunda hazırlanmış bilgilendirme sunumlarını dinledi.

Çeşme Kültür Turizminin Potansiyel Kaynağı; Ildırı!
Ildırı’nın  Çeşme tarihinin dolayısıyla bölgedeki kültür turizminin de gözbebeği olduğuna vurgu yapan Başkan Oran, “Ildırı yani Erythrai sadece Çeşme için değil Ege uygarlık tarihinde çok adı geçen önemli bir merkezimiz, 1. ve 2. derece arkeolojik sit  statülerine sahip olduğu için de Çeşme ilçemizde elimizde büyük ölçüde korunarak kalmış tek yer. Son senelerde tarihi ve doğal güzellikleriyle keşfedilen bu küçük konsept köyün, düzenlenen küçük kültür festivali ve köyün hanımlarının üretici pazarıyla büyük ilgi gördüğüne şahit oluyoruz. Biz bu potansiyelleri doğru şekilde planlayıp destekleyerek Ildırı’yı korumak ve kontrollü geliştirmek amacındayız. Erythrai'ın köylüsüyle birlikte yaşatmak istiyoruz. Amacımız, Ildırı'dan insanları yok edip, ölü bir alan altında kazı yapmak değil. Üzerinde yaşayan vatandaşlarımızın da rol alacağı “kültürel turizm modeli” yaratmayı hedefliyoruz.  Böylece Çeşme turizmine en doğal haliyle beldemiz kazandırılabilecektir” diye konuştu.

Kadınlarımızı üretime kazandırmayı amaçlıyoruz
Başkan Oran, “Kazı ekibinin halkla başlattığı ve tasarladığı akademik projelerin, pratikte uygulanması için anlaşılıp desteklenmesi ve büyütülmesi gerekiyor. Örneğin Köy hanımlarıyla başlatılmış üretim çalışmalarında  mütevazi çapta ev üretimi  yiyecekler ekmekler, el işleri yer almakta yine aynı kapsamda Kazı ekibinin önerileri ve Kaymakamlığın girişimiyle Halk eğitim merkezinin burada seramik kursu açması sağlanmış ve Ildırılı hanımlar  da çok ilgi göstermişler. Kazı Başkanlığımız zaten antik çağdan beri seramik ve mozaik üretimiyle ünlenmiş bu merkezde bu zanaatların  halka öğretilip tekrar gündeme getirilmesinin öneminden bahsetti, eğer bu alanlarda bu eğitim planlı bir şekilde yapılırsa hem Ildırılı hanımlar meslek sahibi uzman iş gücü haline gelir hem de Ildırı için yeni bir üretim- kazanç sektörü kurulur. Senelerdir sınırlı olanaklarla, buradaki birçok değişkenin dengelerini de göz önünde tutup arkeolojik araştırma ve kazı çalışmaları yürütmeye çalışan Doç. Dr. Ayşe Gül Akalın Orbay ve ekibine çok teşekkür ederim, yerleşimin sorunları konusunda ortak çalışıp elimizden gelen desteği ve olanakları sağlayarak ekibimizin bu yolda daha etkin çalışabilmesini amaçlıyoruz ” dedi.

Tarım, seramik ve mozaik okulu
Başkan Oran, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mimarlık ve Şehircilik Bölümü öğretim üyelerinin Kazı ekibiyle ortak yürüttükleri gönüllü çalışmalar sonucu geliştirilen “ Antik Erythrai’la Yaşayan Köy Ildırı” Projesinin ayrıntılarını dinleyerek, fikir alışverişinde bulundu. Kazı Başkanı Dr. Akalın Orbay bu kapsamdaki projelerinin dünyada Ildırı’daki gibi kültürel sürekliliği olan önemli merkezlerde uygulanmaya başlanan  “Kültür turizmi” dolayısıyla “tarih ve arkeoloji çıkışlı kırsal kalkınma projeleri” olduğuna, böyle bir modelin Çeşme ve Ildırı kültür ve turizmi için de uygulanabileceğine ancak tüm çalışmalarının teoride kaldığını, farkındalık, yeterli destek ve farklı paydaşların organizasyonuyla uygulamaya geçirilebileceğine vurgu yaptı. Söz konusu projeler akademi, bakanlık ve yönetimler ortaklığında geliştirilip  sürdürülebilinirse, Çeşme kimliğinde kalıcı, köklü çözüme dayanan bir kültür turizmi ve yerele özgü kalkınma modeli olarak örnek olacağı ve Ildırı halkının sorunlarını da çözeceği düşüncesinde olduğunu belirtti.

Doç. Dr. Orbay on iki ion şehrinden biri sloganıyla Çeşme’de gündemde olan Erythrai’a Ephesos örneğiyle kıyaslanıp aynı beklentilerle yaklaşıldığını oysa yüz on yıldır kazılmış bu İon şehri gibi Ildırı’da boş bir antik şehre sahip olmadıklarını çünkü üzerinde antik dönemden günümüze değin süregelen bir yaşam bulunduğunu vurgulayarak hem fiziksel hem de kültürel anlamda süreklilik- kesinti ve değişimler yaşandığını anlattı.

Başkan Oran’a teşekkür
Başkan Oran’a kentteki tüm antik kalıntıları ve Erythrai kalıntılarını gezdirerek, arazide ileriki dönemlerde gerçekleştirmeyi düşündükleri kazı çalışmaları hakkında bilgi veren Doç. Dr. Orbay,Ildırı-Erythrai kazısının nesiller boyunca süreceğini,bu yönüyle de zaten herkes için ilginç olan arkeoloji çalışmalarının buradaki turizmin sürdürülebilirliğinin bir parçası olacağının altını çizdi. Gün sonunda Kazı Başkanı Dr. Akalın Orbay tüm gününü ayırıp , çalışmalara samimiyetle ilgi gösterdiği ve katkı sözleri için Başkan Oran’a teşekkür etti.