CHP’de yeni tüzüğe İzmir bakışı: Kim/ne dedi?

GERÇEKİZMİR – Cumhuriyet Halk Partisi’nde (CHP) Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun çağrısıyla yapılan ve iki güne yayılan tüzük kurultayı tamamlandı. 

Yenimahalle Nazım Hikmet Kültür Merkezi'nde yapılan kurultayda parti tüzüğünde ‘kota’, ‘kontenjan’, ‘kurultay yönetmeliği’ gibi teknik düzenlemelere gidildi.

- CHP’YE YENİ ANAYASA: TÜZÜKTE NELER DEĞİŞTİ?... 

Yeni tüzüğe göre parti cumhurbaşkanı adayını, "seçmen yoklaması, ön seçim, aday yoklaması ya da merkez yoklaması" yöntemlerinden biriyle belirleyecek. Tüzükte milletvekili adaylarının belirlemesindeki yüzde 85 ön seçim şartı korunurken, gençlik kotası ise yüzde 10'dan 20'ye çıkarıldı.

Kurultayda ayrıca Kılıçdaroğlu'nun talebiyle verilen değişiklik önergesiyle, "genel başkan adayı" olabilmek için toplam delegenin yüzde 10'unun imza şartı yüzde 5'e düşürüldü.



BU RİSKİ ALMAK GEREKİRDİ! 
CHP İL BAŞKANI DENİZ YÜCEL: Tüzük değişikliğinde beklenti yüksekti. Bu karşılandı mı karşılanmadı mı görecelidir. Neticede başarılı şekilde tamamladık. Önseçim konusunda ve  merkez yoklaması adaylarının biraz daha düşürülmesi için tartışma oldu. Seçimlere 1 yıl kala AKP-MHP ittifakı gündeme geldiği ortamda  merkez yoklaması adaylarının genel merkezin elinin güçlü olmasını sağlayacaktır diye düşünüyorum. Bu şekilde bakmak gerek. Şunu net söylemek gerekir ki önseçim kalkmıyor. Genel Başkan da önseçimin güvencesini verdi. Eski tüzük maddesi aynı şekilde kabul edildi. Destekçi üye normal üye konusu parti üyeliğinde devrim yaratacak nitelikte bir öneriydi. Reformdu. Tam anlatılamadı. Üyeler arasında bir ayrışma doğurur muydu? Bir riskti. Bu riski almak gerekirdi. Partinin çalışmasına katkı koymayan üyelerin oy vermek dışında aktif bir çalışması olmuyor. Burada düşüncemiz partiye karşı sorumluluklarını yerine getiren bilinçli aktif üyelerin ayrılmasıydı. Aktif pasif üye tabiri kötüydü. Üye-destekçi üye tanımlaması o da tartışılır. Bu konu biraz daha üzerinde çalışma gerektiriyor. Kurultayın kısa zamanda yapılması beklentilerin karşılanmamasına neden olmuş olabilir. Ancak kurultayın ardından şunu söylemek gerek. Bizi iktidara götürecek alanda yapacağımız çalışmalar önemli. Kabul edilen veya edilmeyen maddeleri tartışmaktansa Genel Başkan’ın mesajlarını önemsemek lazım. Genel Başkan kimsenin ‘ben, ben’ demeden partinin menfaatini her şeyin üzerinde görmesi gerektiğini söyledi. Hepimiz bu noktada olmamız lazım. Bizim en önemli kaygımız ülkenin normalleşmesi ve mevcut iktidarın iktidardan inmesi. Parlamenter düzene dönmek ve özgür bağımsız güvenilir bir yargıya ülkenin yeniden kavuşması gerek. Her CHP’lin bu bilinçte olması gerek.



'YÜZDE 5 ATAMA İSTENDİ' AMA... 
CHP İZMİR MİLLETVEKİLİ ATİLA SERTEL: Kurultayda söz alarak hem milletvekili hem de yerel seçimlerde aday gösterilecek isimlerin üyelerin tam katılımıyla yapılacak önseçimle belirlenmesi gerektiğini söyledim. Tüm delegelerin önseçimden yana tavır aldı. ‘Yüzde 5 atama, geri kalan önseçim’ fikri kabul gördü. Ancak sonunda yine ‘yüzde 15 atama’da karar kılındı. 

DAHA İYİ OLABİLİRDİ AMA… 
CHP İZMİR MİLLETVEKİLİ MURAT BAKAN: Kurultaylar CHP’nin bir noktada tarihini yansıtır. 1919 kurultayımız aynı zamanda Sivas Kongresi, 1921-1923 kurultayımız cumhuriyetin ruhunu yansıtır. 1938-1943 tüzükleri dünyada tek adam ve faşizmin güçlü olduğu dönem, güçlü genel başkanlık dönemini yansıtır. Bütün tüzükler zamanın ruhunu yansıtır. Kazuistik hale gelen, yönetmeliklerle düzenlenmesi gereken hususlar tüzükte vardı. Biz tüzüğü sadeleştirerek bir çerçeve tüzük hale getirip, kolay kullanılabilir hale getirdik. Programla düzenlenmesi gereken birçok şey programa bırakıldı. Tüzük daha anlaşılır hale getirildi. Bir üye reformu yapmak istemiştik. Dünyadaki gelişmelere göre katılımız arttıracak bir yandan da partiyle bağı kalmamış üyeleri düzenlemek gerekiyordu. Başka insanların üye yaptığı insanlar var. Bize mesajlar geliyor. Biz üye değiliz, partili değiliz ama üyeliğimiz var deniyor. Onları da zaman içinde ayırarak, etkin, dinamik, ilkelerine bağlı bir üye profili yaratmak istemiştik. Kurultayımız onu uygun görmedi. Genel başkan adaylığı için imzayla ilgili tartışmalar olmuştu. Farklı düşüncedeki arkadaşlar bir araya geldi o barajı yüzde 5’e düşürdü. Türkiye’de genç seçmen sayısı artıyor.  2019’a kadar 2 milyon genç seçmen gelecek. Dolayısıyla onları düşünerek genç kotasını yüzde 10’dan 20’ye çıkardık. Bu da çok önemli. Kontenjanda bir değişiklik olmadı. Biz ön seçimden gelen bir milletvekiliyiz. Kontenjanın düşmesini ben de arzu ederim. Ama CHP demokratik merkeziyetçi bir parti. Mutlaka ön seçim olmalı. Tüzüğümüzde ön seçim kural, merkez yoklaması istisna. İzmir’de ön seçim her zaman buranın toplumsal gerçeğini yansıtır. Ama örneğin Mersin’de bir Yörük, Arap, Türken Alevisi, Kürt bir liste yaparken etnik ve inançsal farklılıkları göz önünde bulundurabiliyor olmanız lazım. Ön seçimde aynı üye yapısından 4 arkadaş çıkarsa orada farklılıkları gözeterek bir merkez kontenjanı kullanabilmek gerekir. Bunu sağlayacak genel merkez nezdinde bir kontenjan olması gerekir. Dolayısıyla mevcut tüzüğümüzde önceki yönetmeliğimizde olanlar aynen korundu. Benim milletvekiliği olduğum dönemdeki ön seçim maddesi aynen duruyor. O zaman yönetmelik hükmüydü, 2016’da tüzüğe almıştık. Ama daha ileriye gidiş olabilir miydi? Olabilirdi. Ama kurultay böyle takdir etti. Mevcut tüzüğümüzle sadeleştirilmiş, yeni, kimi konularda daha ileriye giden bu tüzükle çalışacağız. Tüzükten daha önemlisi yarın itibariyle 2019’a giden yolda partinin tüm kesimlerinin bir araya gelerek hep beraber çalışması, partinin ilkelerini, savunduğu politiakaları topluma anlatması. Her şeyden önemlisi budur.

SEZAR 'ZAFERE KADAR HERKES SUSSUN' DERMİŞ... 
CHP İZMİR MİLLETVEKİLİ MUSTAFA BALBAY: Kurultayda iki gün yoğun tartışmalar oldu. Doğaldır. Partilerin toplumların sessizliği bombaların sesinden daha tehlikeli. Konuşamamak daha kötü. Konuştuk gerildik sonunda belli noktalara geldik. İki konuda benim de tuzum var. Genel Başkan Adaylığında yüzde 10 barajının yüksek olduğunu söylemiştim. Ülke barajı yüzde 10’dan aşağı insin derken parti içi baraj inmiyor sorusunu yeri geldikçe gündeme getiriyordum. Bu yüzde 5’e düşürüldü. Aklın yolun biridir. Üyelikleri ayıracaklardı. Üye-destekçi üye diye.  Bu maddede konuştum. Bu ayrışmaya neden olacaktı. Bugünkü siyasi iklimde üye olmak bile cesaretken üyeler arasında ayrım yapmak doğru olmazdı. Belli noktada vazgeçildi. Önseçimin genişletilmesini söylemiştik. Delegelerin büyük çoğunluğu vekillerin büyük çoğunluğu söyledi. Tüzükte tam bu yönde sonuç çıkmadı. Bunun uygulanması önemli. Sezar büyük bir sefere çıkmadan önce senatoda herkesi toplar. Bu toplantıda herkes düşüncelerini söylesin toplantı bitince zafere kadar herkes sussun dermiş.  Bizde tüm düşüncelerimizi tüzük kurultayında söyledik. Zafere kadar susacağız.

DAHA AZ KONTENJAN İSTEDİK 
CHP İZMİR MİLLETVEKİLİ ALİ YİĞİT: Yıllar sonra değişen bir tüzük. Günün şartlarına uygun geleceğe yön veren bir tüzük istedik. Daha sol bir partiye yakışacak bir tüzük istedik. Hazırlanan bir taslak vardı. Hemen hemen geçti. Şuna karşı çıktık hep. Üyeler arası farklılık olmalıydı. Üye üyedir. Üye arasında ayrım olmasın diye uğraş verdik. Kurultayda da hemen hemen istediğimiz oldu. Önseçimden gelen bir vekilim. Önseçime önem verdim. Çünkü adaylık üyenin özgür iradesiyle belirleniyor bu sistemde. İzmir’i düşünecek olursak benim seçildiğim 1. Bölgede 65 bin üye adaylar arasında dilediğine oy verdi. Bunu oluşturmaya çalıştık. Bu doğrultuda kontenjanın az olmasını istedik. Bir önceki seçimde her iki bölgeden 3’er arkadaşımız geldi. Yüzde 50 gibi oldu İzmir’de…Büyük illerde kontenjan olayında haksızlık yapılıyor. Daha az bir kontenjan istedik. Buna rağmen yüzde 15 artı 5 olarak geçtik. Saygı duymak gerek. Partiye hayırlısı olsun. Tüzük inşallah partiye yön verir.

MYK ÜYELERİNİ PM SEÇSİN DEMİŞTİK, GEÇMEDİ 
CHP İZMİR MİLLETVEKİLİ TACETTİN BAYIR: Tüzükler partilerin anayasası. Biz uzun yıllar tüzükle ilgili sıkıntı yaşamış bir partiyiz. 2012 yılında ciddi haklar kazanmıştık önseçim için. 2016’da onu tırpanladılar. Yeniden bu kurultayda önseçim noktasında bir tırpanlama oldu. Yetkiyi PM’ye bırakacaklar. PM seçecek yöntemi. Biz yetkinin PM’de olmaması direkt önseçim şartının devam etmesinden yanaydık. Ne yazık ki eski şekilde kaldı. Çalışan kadrolara baktığımızda genelde sahada çalışan önseçimden çıkanlar. Birkaç istisna kontenjan dışında. Kontenjanların çok koşturduğunu söyleyemeyiz. Önseçimde n çıkıp sahada koşturanlara “Önseçim yok, zamanı geldiğinde bakacağız” derseniz bu isimler gider Genel Merkeze şirin gözükmeye çalışır. Bu da alanda halka dokunmak yerine Ankara’da koşturmak anlamına gelir ve partinin oyları bakımından iyi olmaz. Bizim yetkilerin PM’ye devredilmemesi ve önseçim isteğimiz vardı. Bir de MYK üyelerini PM seçsin demiştik. Geçmedi. Bir de önemli olan tüzüğü yazarsın ama uygulamadıktan sonra anlamı yok. Kurultayın erkene alınmasının bize bir faydası yoktu. Seçim ittifakıyla ilgili yasa değişikliğine gidiliyor. Önümüzdeki hafta yasalar TBMM’de değişirse bizim tüzük eski seçim yasasına göre hazırlanmış olarak kalacak ve yeni tüzük ihtiyacı doğacak.

ÜYE HAKLARIYLA İLGİLİ GERİ ADIM ATILDI 
BORNOVA İLÇE BAŞKANI NEVZAT KAVALAR: Orada yaşanan olumsuzluklardan hoşnut değilim. Biz bazı şeyleri tartışarak görüşerek çözmemiz lazımdı. Bu işleri kurultayın rövanşı haline getirmek, böyle bir çabaya girmek doğru değildi. Biz anayasamızı yapıyoruz ancak bazıları bir yarışma haline getirdiler. Üzüntü duydum. Yaşanmamasını isterdim. Önseçimin kaldırılması diye bir şey yoktu. Üyelik haklarıyla ilgili geri adım atıldı. Sanki üyeler ayrıştırılıyormuş gibi dillendirdiler. Öyle bir şey yoktu. Ben de biliyorum. Reform gibi olacaktı. Kabul görmeyince sıkıntı oldu. Yarın üye, ben asilim ben destekçi üyeyim kırgınlığı olabilirdi. Gerginlikler olmasaydı daha hoş olurdu. Daha demokratik bir tüzük. Partide üyelerin gençlerin hakkını hukukunu koruyan bir tüzük oldu.

BUNLAR NEYİN İHTİYACIYDI?
İL ESKİ BAŞKANI RIFAT NALBANTOĞLU: Kurultayda fiziki alt yapının doğru planlanmadığını düşünüyorum. Bu kadar yoğun bir gündemle tek tek maddelerin görüşüldüğü bir kurultay için birinci gün saat 4’te salon terk edildi. İkinci güdne aynısı...İyi planlanmamış olduğunu gösteriyor. Buna rağmen tamamlandı mı? Tamamlandı. Ama ben kişisel olarak tamamlanış şeklinden memnun değilim. Tüzükte değişiklikler yapılabilir yeniden yapılabilir ama bu şekilde yapılmamalıydı. Konuşulmadan tartışılmadan buna fırsat vermeden yapılması doğru değil. Dünyanın sonu değil. Yeniden yapılabilir. 2 gündür tartışmalardan aklımda kalanlar  Genel Başkanlık başvurusunun yüzde 10’dan yüzde 5’e düşürülmesi ve bir de ne olduğunu tam anlayamadım normal üye ve destekçi üyeliğin kabul görmemesi. Bunlarda ne kadar ihtiyaçtı neyin ihtiyacıydı. Bunun dışında ne değişti. Niye birbirimizi kırdık niye salonda tartıştık.

İÇİMİZ ONUN GÜVENCESİYLE RAHAT
İL ESKİ BAŞKANI ASUMAN ALİ GÜVEN : Daha iyi bir tüzük olmasını dilerdim. Dar bir zaman aralığında yapıldı. Geniş bir zaman aralığında yapılsa daha iyi olurdu. Partinin ihtiyacı olan bazı maddelerin düzenlemesi gerekiyordu. Hızlı ve acele bir şekilde tüzük çalışması yapıldı. Onun için istenilen düzeyde olmadı. Yine de bir çalışmadır. Faydalı olacak şeyler yapıldı ama eksikler var. Önseçim konusunda bir çok arkadaşla oy verdik ama yeterli sayıda çıkmadı. Mevcut tüzüğe göre de yine önseçim yapılabilir. Genel Başkanımız önseçim konusunda duyarlı olacağını söyledi. Onun güvencesi altında bir tüzük olduğu için gönlümüz rahat. Partimiz bundan sonra önüne bakmalı. İktidar mücadelesi için mücadele etmeli.

YÜZDE 5'E İNDİRİLMESİ ÖNEMLİ 
İL ESKİ BAŞKANI ALİ ENGİN: Uzun yıllardır tartışılan konular vardır. Tüzük partinin anayasası. Bazı kaygıların hassasiyetlerin olduğu doğru. Değiştirilmesi de zordu bundan önce. Hem riskli hem zor. Belki uzun yıllar değişmeyecek. Parti içinde çeşitli insanların kaygıları vardı bazı maddelere karşı ve izah edilerek aşıldı. Şunu gördük gururla söylüyorum CHP 100 yıllık bir parti. Demokrasiyi eksiklere rağmen sürdüren bir parti. Gerginliklere rağmen salondan bütün olarak çıktı. Bunu zafiyet olarak gösterseler de bu bizim en güçlü yönümüz. Tüzükte eksikler var. Bundan sonra giderilecektir. Aktif üye konusu askıya alındı. Art niyetli insanların ileride istismarına neden olabilirdi. Üyelik konusundaki kaygılara hak verildi. İttifaklar, Cumhurbaşkanı aday seçimi gibi konularda düzenlemeler oldu.  Genel Başkan adaylığının yüzde 10’dan yüzde 5’e indirilmesi önemli. Önseçim konusunda benimde önerim daha da sınırlandırılmasıydı. Bu da çeşitli kaygılar nedeniyle olmadı.



DAHA DEMOKRATİK BİR TÜZÜK OLDU 
İl ESKİ BAŞKAN YARDIMCISI  HATİCE TATLI: Yeni tüzükte elbette ki bir takım değişiklikler oldu. Gençlik kotası, adaylar belirlenirken il yönetimine danışılacak olması, Cumhurbaşkanı adayının seçimindeki kriterler önemli. Destekçi üye konusu iyi anlatılamadı. Biz yıllarca aktif pasif üye diye söz ettik. Komisyonda uzun süre çalıştık ama kabul görmedi. Bir takım iyileştirmeler var ama katedilecek yol da var. 52. maddede tartışma çıktı. Önseçim maddesi... Yüzde 15+5 oranında kontenjan oldu. Yüzde 15 oranı düşseydi daha iyi olurdu. 1999’dan sonra ilk defa Genel Başkanımız döneminde yapıldı önseçim. Genel Başkan teşekkür konuşmasında önseçimin geleneğimiz haline geldiğini söyledi. Genel Başkan önseçimin güvencesini verdi. Kontenjanı sonuna kadar kullanmayacağını söyledi. İttifaklar olması halinde lazım olabileceğini söyledi. Daha demokratik bir tüzük oldu.