Sayıştay'dan Ege Üniversitesi'ne 'ihalesiz kira' uyarısı!

Efe Can TAN/GERÇEKİZMİR - Kurumları mali bakımdan denetleyen Sayıştay İzmir’in önemli eğitim kurumlarından Ege Üniversitesi’nin 2023 raporunu yayımladı.

KİRALARINI TAHSİL ETİ!

Raporda yer alana bulguda üniversitenin kiraya verdiği bazı taşınmazlarında kira, elektrik ve su bedeli tahsilatlarında gecikme yaşandığının görüldüğü belirtildi.

Raporda, “2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun “Müteahhit veya müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden olması” başlıklı 62'nci maddesinde; sözleşme yapıldıktan sonra 63'üncü maddede yazılı hükümler dışında müteahhit veya müşterinin taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, kesin teminatın gelir kaydedileceği ve sözleşmenin feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edileceği ve gelir kaydedilen kesin teminatın da müteahhidin veya müşterinin borcuna mahsup edilemeyeceği belirtilmiştir.

Kiracılarla yapılan kira sözleşmelerinin “Fesih Yetkisi” başlıklı 11'inci maddesinde; kiracının taahhüdünü, kira ödemelerinin ve KDV'lerinin geciktirilmesi, elektrik, su, telefon ve ısınma bedellerinin süresinde ödenmemesi dâhil sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi halinde, yukarıda belirtilen 62'nci maddedeki usullere uygun olarak işlemlerin yürütüleceği, son bir yıllık kira bedelinin tazminat olarak tahsil edileceği ve sözleşmesinin feshedilerek hesabının genel hükümlere göre tasfiye edileceği hükme bağlanmıştır.

Aynı maddede; üst üste iki kira bedelinin ödenmemesi halinde kira sözleşmesinin feshedileceği, kiracının kira süresinin bitiminde derhal, sözleşmenin feshi halinde ise, feshe yönelik tebligatı izleyen 15 (onbeş) gün içinde taşınmazı tahliye etmek zorunda olduğu, kiralananın rızaen tahliye edilememesi durumunda 2886 sayılı Kanun'un 75'inci maddesine göre kiracının tahliye edileceği ifade edilmiştir.

Denetimlerde, Üniversitenin 2023 yıl sonu itibarıyla, aşağıdaki tablolarda da görüleceği üzere, 6 adet kiracıdan 3.696.603,69 TL kira alacağı, 11 adet kiracıdan ve Sosyal Tesisler İşletme Müdürlüğünden toplam 2.912.597,55 TL elektrik ve su gideri alacağı bulunduğu tespit edilmiştir. Birikmiş kira alacakları için tahakkuk ettirilen gecikme zammı tutarı ise toplam 373.998,20 TL’dir. Sonuç olarak; Üniversitenin gecikmiş kira, elektrik ve su alacaklarından oluşan toplam 6.983.199,44 TL birikmiş alacağın tahsilat sürecinin hızlandırılması, tahliye süreci işletilecek olan kiracılar açısından da Kanun ve sözleşme hükümlerine uygun işlemlerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Kamu İdaresi cevabında, söz konusu durumla ilgili olarak mevzuatın gerektirdiği süreçlerin takip edildiği, adı geçen alacakların büyük bir bölümünün tahsil edildiği, Sosyal Tesislerin borçlarının kısmen tahsil edildiği ve bununla ilgili çalışmaların devam ettiği ifade edilmiştir” ifadelerine yer verildi.

İHALESİZ KİRA UYARISI!

Raporda yer alan bir diğer bulguda ise üniversite yerleşkesi içinde bulunan ve kiraya verilen taşınmazların kira süresi sonunda yeniden ihale yapılmaksızın aynı kişilerce işletilmesine izin verildiği belirtildi.

Söz konusu bulguda, “Üniversite yerleşkesi içinde bulunan ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre ihaleye çıkılarak kiraya verilen taşınmazların, kira süresi sonunda yeniden ihale yapılmaksızın, kullanım bedeli alınması yoluyla aynı kişilerce işletilmesine izin verildiği tespit edilmiştir.

Denetimlerde; Üniversitenin 2886 sayılı Kanun'a göre ihale ile ya da protokol yapmak suretiyle muhtelif tarihlerde kiraya verdiği Otopark, Hastane Kantinleri, Diş Market, Çocuk Hastanesi Zemin Kat Kantinleri, Üntaş Merkez Binası, Tenis Kafe, Kipa Hipermarket gibi bazı taşınmazlarının 6098 sayılı Kanun’da belirtilen 10 yıllık süreyi aşmasına rağmen gerekli sürelere uyularak bildirim yapılmayıp tahliye edilmediği, kira süresi sonunda kullanım bedelleri alınarak kişi ve firmalara ihale yapılmaksızın kiracılık ilişkisinin devam ettirildiği görülmüştür.

Sonuç olarak; kiraya verilen taşınmazların 6098 sayılı Kanun’daki süreler gözetilerek kira süresi sonunda tahliye edilmesi ve 2886 sayılı Kanun’a göre ihale yapılarak tekrar kiraya verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir” ifadeleri kullanıldı.

“TAŞINMAZLARI KİRAYA VER!”

Üniversite hakkında raporda yer alan bir diğer bulguda Dokuz Eylül’ün kiraya verilebilir bazı taşınmazları kiraya vermediği belirtildi.

Raporda, “Üniversiteye Hazine tarafından tahsisli araziler ile kendi özel mülkiyetinde bulunan bazı gelir getirici özelliği bulunan taşınmazlardan kiraya verilebilir nitelikte olanların değerlendirilmediği tespit edilmiştir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’ nun Ek 25’inci maddesinde; bu Kanun’un 55 inci maddesinde yükseköğretim kurumları adına tapuda kayıtlı taşınmazların kiralanması, satılması ve işletilmesi suretiyle elde edilecek gelirler ile Hazine adına kayıtlı olup, yükseköğretim kurumlarına tahsis edilmiş taşınmaz malların üzerinde herhangi bir inşaat yapılmamak ve irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla eğitim, sağlık ve sosyal amaçlı kiralanması ve işletilmesi suretiyle elde edilecek gelirlerden bahsedilmektedir.

Denetimlerde; Hazine mülkiyetinde 19 adet taşınmaz üzerinde bulunan ve 9 adedi üniversite özel mülkiyetinde olan, niteliği itibarıyla otomat, eşya satış yeri, ATM, dükkan, kafe, market, baz istasyonu, kantin gibi kullanılması mümkün olan toplam 28 adet kiraya verilebilir alan olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, bu yerlerin usulüne göre idare tarafından işletilmesi ya da kiraya verilmesi ve buralardan gelir elde edilmesinin üniversitenin öz gelirlerinden mahrum kalınmaması açısından Kanun'un amacına daha uygun olacağı değerlendirilmektedir” ifadeleri kullanıldı.