Sayıştay'dan İZSU raporu: Çiğli Atıksu Arıtma, kayıp kaçak ve adli sicil kaydı uyarısı!

GERÇEKİZMİR - Kurumları mali bakımdan denetleyen Sayıştay İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketi İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün (İZSU) 2023 raporunu yayınladı.

Raporda İZSU ile ilgili olarak 44 bulgu yer aldı.

KAYIP KAÇAK ORANLARI AÇIKLANDI!

Raporda İzmir’de sıkça tartışılan su kayıp kaçak oranının bazı ilçelerde yüksek olduğu belirtildi.

İlgili bölümde, “İdarenin hazırlamış olduğu 2022 Yılı Su Kayıpları Yıllık Raporunda, bazı ilçelerde gerçekleşen su kayıp kaçak oranının, yani gelire dönüşmeyen su oranının, mevzuatta belirtilen sınıra göre yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu ilçelerde su kayıp kaçak oranı; Ödemiş %30,54, Kiraz %40,59, Beydağ %33,62, Torbalı %30,73, Bergama %48, Kınık %55, Urla %33,94, Seferihisar %43,58 olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak İdarenin belirtilen ilçelerde mevzuatta belirtilen yöntemlerle su kayıp kaçak oranını belirtilen sınırın altına düşürmesi kamu kaynaklarının etkin kullanımı açısından gereklidir” denildi.

ATIKSU ARITMA TESİSLERİ SAYIŞTAY RAPORUNDA

Rapordaki bir diğer maddede idarenin atıksu arıtma tesislerine gerekli şartları taşımaması nedeniyle ceza kesildiği belirtildi.

İlgili bölümde, “Yapılan incelemelerde İdarenin yetki ve işletiminde olan atık su arıtma tesislerine Bakanlık tarafından cezaların kesildiği görülmüştür. Yapılan incelemelerde İdarenin yetki ve işletiminde olan 37 atık su arıtma tesisisin çevre izin belgesinin bulunmaması sebebiyle Bakanlık tarafından 4.608.939,00 TL ceza kesilmiştir. Sonuç olarak İdare tarafından bu tesislere ilişkin geçici faaliyet belgesi ve çevre izinlerinin ivedilikle alınması gerekmekte olup Bakanlık tarafından uygulanan yaptırımların tekrarlanmamasını sağlayacaktır. Yapılan incelemelerde İdarenin yetki ve işletiminde olan 15 atık su arıtma tesisisinin Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nde belirtilen deşarj limitlerinin üzerinde atık su salınması sebebiyle Bakanlık tarafından 7.479.193,00 TL ceza kesildiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak İdare tarafından bu atık su arıtma tesislerinin çalışmasında mevzuatta belirtilen sınırlara ulaşması su kirliliğinin önlenmesi açısından görevleri bulunan İdare için elzem olup bu kapsamda çalışmaların başlatılması gerekmektedir. Bununla birlikte mahalli bir bölgede hizmet sunmak amacıyla bütçe oluşturan İdarenin bu şekilde bütçeye yük oluşturması engellenmelidir. Yapılan incelemelerde İdarenin yetki ve işletiminde olan 2 atıksu arıtma tesisine Sürekli Atık Su Sistemleri Tebliğinde belirtilen sistem verilerinin aktarılmaması ve bütünleşik karşılaştırma testinin yapılmaması sebebiyle cezaların kesildiği tespit edilmiştir. Tüm bu açıklamalar çerçevesinde İdare tarafından mevzuatta belirtilen şartları dahilinde atıksu arıtma tesislerine bu sistemlerin kurulması sağlanmalı ve bütçesel olarak yük olan bu idari para cezalarının tekrarlanmaması sağlanmalıdır” denildi.

ÇAMURLAR ÇİĞLİ’DE DEPOLANIYOR ÇEVRE SORUNU YARATIYOR!

Bir diğer bulguda, arıtma tesislerinden çıkan çamurların Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi arazisinde depolandığı ve biriken çamurun şehirde çevre sorunu yarattığı belirtildi.

İlgili bulguda, “İzmir genelinde faaliyette bulunan tüm arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamurlarının tamamının İdare tarafından yirmi yıl boyunca Çiğli AAT arazisinin körfez kenarında depolandığı ve depolanan bu arıtma çamurlarının şehirde koku sorunu yarattığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Çiğli AAT çamur stok sahasının üzerinde bulunan 2.500.000 m³ çamurun rehabilite edilmesi ve İzmir il genelinde yarattığı kötü koku sorununun ortadan kaldırılması gerekmekte olup sonraki süreçte İdarenin arıtma tesislerinden çıkan çamurlarının çamur bertaraf tesislerinde bertaraf edilmesi yöntemine devam etmesi ve İzmir Körfezinin kıyısında Çiğli AAT arazisinde çamur depolaması yapılmaması gerekmektedir” denildi.

2 İLÇEDE ATIKSU ARITMA TESİSİ YOK

Raporda ayrıca İzmir’in Kınık ve Beydağ ilçelerinde atıksu arıtma tesisinin bulunmadığı belirtildi.

İlgili bölümde, “Beydağ ve Kınık ilçe merkezlerinde atıksu arıtma tesislerinin bulunmadığı görülmüştür. Bahsedilen mevzuat hükümlerinde, yerleşim yerlerinde kentsel atıksu arıtma tesisi kurma, bakım, onarım ve işletilmesinden sorumlu büyükşehirlerde su ve kanalizasyon idarelerinin sorumlu olacağı belirtilmiştir. Yapılan incelemelerde, iki ilçe merkezinde kentsel atıksu arıtma tesislerinin bulunmadığı, bu sebeple Bakanlık tarafından İdareye iki ilçe için cezalar kesildiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, çevre kirliliğinin önlenmesi ve gerekli tedbirlerin alınması adına söz konusu ilçe merkezlerinde atıksu arıtma tesislerinin kurulup ilçede oluşan atıksuların arıtılması gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.

ÇİĞLİ ATIKSU ARITMA’NIN ÇEVRE İZNİ VE GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ YOK!

Rapordaki bir diğer maddede Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin çevre izni veya geçici faaliyet belgesinin bulunmadığı belirtildi.

Bulguda konu ile ilgili, “Çiğli Atıksu Arıtma Tesisinin çevre izni veya geçici faaliyet belgesi bulunmaması gerekçesiyle İl Müdürlüğünce idari para cezası kesildiği görülmüştür. 19.10.2022 tarih ve E.4677100 sayılı İdari Yaptırım Tutanağında; “Bakanlıkça yapılan denetimlerde Arıtma tesisinin faaliyette olduğu, işletmede oluşan proses atık suların arıtma sonrası İzmir Körfezi’ne deşarj edildiği görülmüş olup işletmenin Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında atıksu deşarjı konulu Çevre İzin ve/veya Geçici Faaliyet Belgesinin ibraz edilemediği yapılan incelemede de işletmeye ait Çevre İzin ve/veya Geçici Faaliyet Belgesinin bulunmadığı tespit edilmiştir.” ifadeleri yer almaktadır. Sonuç olarak, İdare tarafından söz konusu tesisin faaliyette bulunması adına gerekli izinlerin alınarak İl Müdürlüğü tarafından yapılacak denetimlerde ceza sonucunu doğuracak eksikliklerin ortadan kaldırılması gerekmektedir.

İZSU’YA ADLİ SİCİL KAYDI UYARISI!

Sayıştay raporunda, “İdarenin memur personeline ilişkin adli sicil kayıtlarına ilişkin kontrollerin yapılamadığı ve memuriyete engel herhangi bir kayıt bulunup bulunmadığına ilişkin iç kontrol riskinin bulunduğu tespit edilmiştir” ifadeleri yer alırken.

İlgili bulguda, “Yapılan incelemelerde İdare tarafından kendi personeline ilişkin olarak böyle bir veri akışı ve kontrolünün bulunmadığı görülmüştür. Bu durum memuriyeti son bulması gereken kişilerin kurumda çalışabileceği gibi riskleri ortaya çıkarmaktadır. Sonuç olarak İdare tarafından bu risklerin ortadan kaldırılması adına ilgili Bakanlık veya kuruluşlarla gerekli yazışmaların yapılması ve böylece yaşanılabilecek risklerin ortadan kaldırılması gerekmektedir” denildi.