Tugay'dan 'Körfez' mesajları... Altyapı için tarih verdi: Dünya dursa da temizleyeceğiz!

İzmir Ekonomik Kalkınma Koordinasyon Kurulu'nun (İEKKK) 129'uncu toplantısı, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay yönetiminde yapıldı. Tarihi Havagazı Fabrikası'nda düzenlenen toplantıda; İzmir Planlama Ajansı Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu kent planlamasından İzmir Körfezi’ne kadar yaptıkları çalışmalar hakkında sunum yaptı. Kurulda oluşturulan çalışma grubunun sorumlusu Prof. Dr. Mustafa Tanyeri, toplantı yapılmayan iki aylık dönemde gerçekleştirdikleri çalışmalar ve görev dağılımları hakkında sunum yaparak açıklamalarda bulundu.

 
Tugay: Körfez’de yaşadığımız sorun kolibasili değil
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, İzmir Körfezi'nde yaşanan kirlilik hakkında konuştu. Kirliliği gösteren ölçümlerin yanında yakın zamanda kolibasili ölçümü de yapıldığını ve bunun normal değerlerde çıktığını söyleyen Tugay, “Neden bahsettiğiniz çok önemli. Sonuçta balıkları öldüren bir mikrobiyolojik olaydan bahsediyoruz. Suda çok fazla sayıda azot bileşiği ve fosfor olduğunda bunları besin maddesi olarak kullanan mikroorganizmalar, fitoplanktonlar ve onların türleri alglerin patlama şeklinde anormal hızlı çoğalması ve diğer taraftan parçalanmaları, ölmeleri ve bu sürecin denizde renk değişikliğine, kokuya neden olması, aynı zamanda tükettiği oksijen nedeniyle de canlı yaşamın Körfez suyu içinde olmaması… Yaşadığımız sorun bu. Kolibasili değil yani konu. Buna neden olan şey, Körfez’deki azot ve fosforun çok yüksek olması, organik atıklar bunlar. Bir diğer problem de anormal ısıydı. Bu sene 29 derece civarında sıcaklık ölçüldü iç körfezde. Bu azot ve fosfor, sıcak havayla birlikte alglerin artmasına neden oldu. Renk değişikliği ve oksijen tüketimi balıkların ölümüne yol açtı” dedi.
 
“Akıntı yavaş”
Körfez’de akıntının çok yavaş olduğunu ve bu şekilde temizlenme olamayacağını söyleyen Tugay, “Temizlenmenin gerçek anlamı o azot ve fosfor bileşikleriyle dolu olan Körfez suyunun içindeki kirliliğin bir yere gitmesi. Suyu arıtmak gibi bir şey mümkün değil. Milyonlarca ton su var. Ancak ne beklenir; bir akıntı olsun ve o akıntı kirli suyu alsın, açık denize taşısın ve o şekilde temizlenme olsun. Problem o ki; bu akıntı özellikle İç Körfez bölgesinde neredeyse hiç yok. Sığlaşan suyun taze bir su girişiyle de desteklenmemesi halinde, temizlenmesi neredeyse imkansız. Son iki ölçümde baktığınız zaman Körfez kirliliğinde artış yok. Kendi göreve geldiğimiz zaman dilimine, oradaki değerlere baktık. Son 2 ölçüme denk geliyor bu. Kesinlikle bundan 6 ay önceki değerle bugünkü değer arasında artma yönünde fark yok. Hatta amonyum çok azalmış, o değere bakarsanız sanki Körfez temizlendi gibi de düşünebilirsiniz ama bu mümkün değil. Amonyumun azalma nedeni, o alglerin çoğalması ve azot bileşenini tüketmiş olması” diye konuştu.
 
“Olay arıtmayla başlayıp arıtmayla bitmiyor”
Körfez’de yaşanan kirliliğin nedenlerinden bahseden Tugay, “Bu kirliliğin nasıl oluştuğuyla ilgili baktığınızda; arıtma kökenli bir problemden bahsedebiliriz. Var böyle bir sorun. Ancak şu anda olan bir şey değil, geçmiş tarihlerde olan bir şey. Daha fazlası Körfez’e dökülen yaklaşık 30 derenin kirlilik taşıması problemi var. Derelerden temiz su gelmediğini, yağış olsun olmasın kirli bir şeylerin geldiğini bilmek lazım. Yük limanına gelen büyük tonajlı gemilerin balast suları ve sintineleri Körfez’i kirleten faktörlerden bir diğeri. Tersane de sessiz bir şekilde Körfez'i kirletiyor. Derelerden gelen kirlilik, limandan ve yük gemilerinden gelen kirlilik, tersaneden olan kirlilik, dereleri bir şekilde deşarjlarıyla kirleten sanayi tesisleri, tarımsal atıklar… Olay arıtmayla başlayıp arıtmayla bitmiyor” dedi.
 
“Böyle bir kanal yapma yetkimiz yok”
Alsancak Limanı, tersane, sanayi kuruluşlarına belediyenin müdahale edemediğini söyleyen Başkan Dr. Cemil Tugay, “Kirlenmenin artmaması, durması için burada alınması gereken katı önlemler, 3 bakanlığın ve Büyükşehir Belediyesi'nin yetkisi dâhilinde. Ama önümüzdeki en büyük sorun, sığ olması nedeniyle akıntının olmadığı bir Körfez’i nasıl temizleyeceğiz konusu. Bugüne kadar ortaya konmuş tek öneri, sirkülasyon ve navigasyon kanalı çalışması. Navigasyon kanalı, aslında limana yaklaşacak ağır tonajlı gemiler için bir derinlik, hat oluşturma çalışması. Bu Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın projesi. Diğer kanal, sirkülasyon kanalı yaklaşık 14 kilometre uzunluğunda bir kanal. Bu kanalla ilgili, mevzuat gereği tüm yetki ve sorumluluk Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda. Normalde bizim böyle bir kanal yapma yetkimiz yok. İzinle yapılabilecek bir şey. Başka bir öneri ortaya koyan varsa dinleyeceğimi her ortamda söylüyorum” şeklinde konuştu.          
 
“Planladık ve yol haritamız hazır; 1,5 sene içinde..."
Büyük bir altyapı çalışması yapacaklarını ifade eden Başkan Dr. Cemil Tugay, “Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi, 4. faz ile daha da güçlenecek. Bu fazın mümkün olan en kısa zamanda bitmesi için müteahhit firmayı zorlayabildiğimiz kadar zorluyoruz. Bu dönem boyunca yurt dışından finans kuruluşlarından sağlanan kredilerle çok ciddi bir yağmur suyu ayrıştırma projesi ayrıca yapılacak. Yine Narlıdere bölgesinde Güneybatı Atıksu Arıtma Tesisi de kapasite olarak artırılacak. Bir kenara not edin ve yıllar sonra değerlendirmesini yapın. Bu 5 yıllık süre içinde İzmir tarihinin en büyük altyapı çalışmasını arkadaşlarımızla beraber yapacağız. Planladık ve yol haritamız hazır. Körfez problemi çıkmadan önce de biz buna karar vermiştik. Kirli, atık su, kanalizasyon kökenli bir kirlenmenin olmayacağını, 1-1,5 sene içinde bu problemin hallolacağını söyleyebilirim. Ama başka kirlilik nedenleri ile ilgili çalışmalar bakanlığın yetkisinde” dedi.
 
“Asla durmayacağız”
Başkan Tugay, her türlü olumsuzluğa karşı yine de çabalamayı bırakmayacaklarını söyleyerek “Bütün dünya dursa da biz durmayacağız. Çalışacağız, yapabildiğimiz kadar yapacağız. Temizleyebildiğimiz kadar temizleyeceğiz. Başkaları gelmezse de biz buradayız, arkadaşlarımıza ben çok güveniyorum, Ne olursa olsun daha iyi olacak. Asla durmayacağız” ifadelerini kullandı.