İzmir'in cennet köşesine sondaj izni Meclis'e taşındı!

İzmir Tire’nin Başköy Mahallesi Yayla Yakası mevkiinde, jeotermal kaynak aramak için sondaj çalışmasına başlamak isteyen bir firma, İzmir Valiliği’ne ÇED başvurusunda bulundu. Sondaj faaliyeti için bir sondaj noktası belirlendi ve sondaj noktasının çevresi sondaj alanı (ÇED alanı) olarak ilan edildi.

Çalışmalar için Tire Kaymakamlığı Mal Müdürlüğü’ne başvuran firmaya, olumlu yönde görüş bildirildi.  
Jeotermal sondaj çalışması yapılmak istenen ve ÇED alanı olarak belirlenen toplamda 5 bin 431 metrekarelik Hazine’ye ait bölgede, mahalle sakinlerinin geçim kaynağı olan incir, ceviz ve zeytin ağaçları bulunuyor.  
Proje için başlatılan ÇED sürecinin ardından, ÇED olumlu görüşü çıktığı takdirde, sondaj için toplamda bin 218 metrekarelik alan üzerinde öncelikle bitkisel toprak sıyırma işlemleri gerçekleştirilecek, sıyrılan bitkisel toprak, ‘bitkisel toprak depo alanı’nda geçici olarak depolanacak. Jeotermal sondajları sonucu ortaya çıkan sondaj çamurlarının bertarafı için ise geçici depolama alanları oluşturulacak ve bunun için, İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden geçici depolama izni alınacak.

İnternet üzerinden “Başköy Mahallesinde kurulmak istenen Jeotermal Santrali İstemiyoruz” başlıklı imza kampanyası başlatılırken; Başköylü üretici kadınlar ise, ‘Başköy’de zehir istemiyoruz’, ‘İnadına Üreteceğiz’ yazılı pankartlarla köy meydanında verilen izni protesto ediyor.

Verilen izne tepki gösteren ve derhal iptal edilmesi gerektiğini belirten TBMM Çevre Komisyonu Üyesi CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, konuyu TBMM gündemine taşıyarak, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından yanıtlanması istemiyle yazılı soru önergesi verdi.

CHP’li Bakan, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a sordu: 
1-    Toprağın sıyrıldığı bölgede incir ve zeytin ağaçlarının kuruyacağı tartışmasız bilimsel gerçek iken mülki idare bu işleme nasıl izin vermiştir? 
2-    Sondaj çamuru hangi koşullarda nerede depolanacaktır? Çevreye vereceği zarar nasıl önlenecektir?
3-    Jeotermalden enerji üretimi esnasında açığa çıkan buhar ve akışkanların çevrede yaşayan insan, hayvan ve bitkiler üzerinde zararları tartışmasızdır. Bakanlığınız JES’lerden enerji üretimi planlamasında doğa, insan, tarım, çevre ve ekolojik dengeyi dikkate almakta mıdır?



POLAT DA 5 SORUYLA MECLİS'E TAŞIDI 
Öte yandan TBMM Çevre Komisyonu Üyesi, CHP İzmir Milletvekili ve Yüksek Disiplin Kurulu Üyesi Mahir Polat da Tire İlçesi Başköy Mahallesi’nde izin verilen ve ÇED süreci başlatılan jeotermal kaynak arama amaçlı sondaj faaliyetini TBMM gündemine taşıdı.

CHP’li Polat da Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından yanıtlanması istemiyle verdiği soru önergesinde, İzmir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün internet sitesinden 18.07.2018 tarihinde yapılan duyuruda, “İzmir ili, Tire ilçesi, Başköy Mahallesi, Yayla Yakası mevkii, 248 ada 6 numaralı parsel (5431,36 m2) mevkiindeki Pozitif Enerji Mühendislik Proje Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan 1520 Ruhsat Numaralı Sahada Jeotermal Kaynak Arama Amaçlı Sondaj Faaliyeti projesi ile ilgili olarak İzmir Valiliğimize sunulan dosyayı P.T.D. Dosyası Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 17. maddesi doğrultusunda incelenmiş ve uygun bulunmuş olup, projeye ilişkin ÇED Süreci başlamıştır” denildiğini anımsattı.

Bu duyurunun ardından başta Tire’ye ait olan Başköy Mahallesi sakinleri olmak üzere 6 mahallede yaşayan vatandaşların büyük bir tedirginlik yaşadığını kaydeden Polat, şöyle devam etti:
“Zira, proje dosyasındaki bilgilere göre, proje sahası, 1/100 bin ölçekli İzmir-Manisa Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planı’nda orman alanı lejantında kalmaktadır. Proje için başlatılan ÇED sürecinin ardından, ÇED olumlu görüşü çıktığı takdirde, sondaj için toplamda 1218 metrekarelik alan üzerinde öncelikle bitkisel toprak sıyırma işlemleri gerçekleştirilecektir. Proje dosyasındaki bilgilere göre, sıyrılan bitkisel toprak tekniğine uygun bir şekilde, bitkisel toprak depo alanında geçici olarak depolanacaktır. Jeotermal kaynak arama amaçlı sondaj faaliyetinin yapılacağı alanın Hazine’ye ait olduğu, bu çalışmaların çevreye olumsuz etkileri olacağı ifade edilmektedir.”

AYDIN’DA BÜYÜK SORUNLAR YARATTI
Aydın’da kurulan onlarca Jeotermal Enerji Santrali (JES) sebebiyle ilde büyük sorunlar yaşandığını ifade eden Polat, “JES’lerden havaya karışan gazlar, toprağa ve suya karışan akışkanlar nedeniyle çevre kirliliği oranlarının son yılların en yüksek seviyesine ulaştığı belirtilmektedir. Çevre kirliğine ve iklim değişimine bağlı sağlık sorunlarında da önemli artışlar yaşandığı, bu artışların TÜİK verileriyle de ortaya konulduğu ifade edilmektedir. Aydın’a yapılan JES’lerden sonra çevredeki incir ve zeytin ağaçlarının kuruduğu belirtilmektedir. Tire’nin Başköy Mahallesi’nde yetişen incirlerin kalitesi de dünya çapında bilinmektedir. Aynı zamanda bölgede binlerce ceviz ve zeytin ağacı bulunmaktadır. JES’lerle ilgili yaşanan bu olumsuzluklar Tire’deki vatandaşları tedirgin etmektedir” dedi.

“JES’LERLE İLGİLİ ULAŞAN ŞİKAYETLER VAR MI?”
Polat, JES’lerin çevreye ve insan sağlığına etkileri ve yaratacağı olumsuz sonuçlarla ilgili olarak bakanlığın yaptığı bir çalışma olup olmadığının açıklanmasını isteyerek, “JES’lerden kaynaklanan sorunlar ile ilgili bakanlığınıza ulaşan şikayetler var mıdır? Bu şikayetlerin konusu ve içeriği nedir? Söz konusu şikayetler ile ilgili yaptığınız çalışmalar nelerdir? Çalışmalar neticesinde, vatandaştan gelen şikayetleri giderme konusunda aldığınız önlemler nelerdir?” diye sordu.

“BU PROJEYLE YÖRE HALKI MI CEZALANDIRILIYOR?”
Son 5 yılda JES’lerle ilgili verilen “ÇED olumlu” raporu sayısının kaç olduğunun açıklanmasını isteyen Polat, önergesinde şu sorulara yer verdi:
-Son 5 yılda yasalara ve mevzuatlara aykırı olduğu gerekçesiyle yapımına izin verilmeyen JES sayısı kaçtır? Halen hakkında açılan davaların sürdüğü JES sayısı kaçtır?
-İzmir’in Tire İlçesi Başköy Mahallesi’nde hayata geçirileceği belirtilen JES için yapılan bir etki analizi var mıdır? Bu proje ile vatandaşlarımızın yaşayacağı mağduriyetler nasıl giderilecektir? Bu konuda yapılacak çalışmalar nelerdir?
-Bugüne kadar hayata geçirilen JES’lerin bulunduğu bölgelerde kanser vakalarında artış yaşandığı iddiaları doğru mudur? Bakanlığınıza bu konuda iletilen şikayet ya da şikayetler var mıdır? Söz konusu iddia doğru ise Bakanlığınızın bu konuda yaptığı ya da yapacağı çalışmalar nelerdir? 
-Gerekçede de belirtildiği üzere Aydın’da yaşananlar olumsuzlar ortada iken benzer bir süreç için göz göre göre İzmir’in seçilmiş olmasının gerekçesi nedir? Bu projenin incir, ceviz ve zeytin ağaçlarına vereceği zarar göz önünde bulundurulmuş mudur? Böyle bir proje ile yöre halkı cezalandırılmak mı istenmektedir?